هفته دولت فرصتی دوباره برای بازنگری در سیاست های اقتصادی کشور

هفته دولت، فرصتی است تا همگان اندکی بر کارنامه یک سال گذشته دولت تامل کنند و به آن چه در کلام دولتمردان می‌آید، به دقت بنگرند و منصفانه به نقد فراز و فرود‌های طی شده بپردازند.

هشتم شهریور ماه مصادف با شهادت مظلومانه دو شخصیت فداکار انقلاب، محمد علی رجایی و محمد جواد باهنر است که به عنوان هفته دولت نامگذاری شده است. هفته دولت فرصتی است مغتنم برای دولت تا گزارش‌های مستند و ملموسی را با توجه به دستاورد و برنامه‌های یک ساله و در دست اقدام خود برای اذهان عمومی ارائه کند.

هفته دولت، فرصتی است تا همگان اندکی بر کارنامه یک سال گذشته دولت تامل کنند و به آن چه در کلام دولتمردان می‌آید، به دقت بنگرند و منصفانه به نقد فراز و فرود‌های طی شده بپردازند. از طرفی زمانی مناسب برای ارج نهادن آحاد جامعه به خدمات صادقانه مسوولان متعهد، تلاش گران و زحمت کشان نظام جمهورى اسلامى است.

در امسال ضمن درک اهمیت و جایگاه رفیع دولت، شاهد برگزاری سی و نهمین سالگرد هفته دولت(بعد از شهریور ۱۳۶۰) هستیم. بنظر می‌رسد هفته دولت پیش رو از برخی جنبه‌ها نسبت به سال‌های گذشته متفاوت تر است که در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها باختصار اشاره می‌شود تا تصویر واقعی تری از این هفته در ذهن و خاطره جمعی امان شکل گیرد.

امسال آخرین فرصت دولت دوازدهم برای ارائه گزارش دولتمردان در خصوص دستاوردها و احتمالاً دلایل ناکامی‌ها طی یکسال گذشته است. سالی که بر اثر تحریم‌های یک جانبه امریکا و متحدانش، مشکلات عدیده‌ای در مسیر توسعه و آبادانی کشورمان ایجاد شده و شرایط را برای سیاستگذاری صحیح و برنامه‌ریزی دشوار کرده است. این درحالی است که شیوع ویروس کرونا نیز شرایط را برای ایجاد یک حکمرانی مطلوب در تمامی کشورها پیچیده تر کرده است.

بدیهی است هر جا صحبت از شرایط پیچیده و عدم قطعیت‌ها به میان می‌آید، معمولاً بسیاری از اولویت‌های جاری تغییر و بسیاری از برنامه‌ها عملیاتی پیاده‌سازی نمی‌شوند. برای مثال: دولت یازدهم و دوازدهم قرار بود رشد اقتصادی منفی دولت گذشته را تبدیل به رشد مثبت کند؛ هرچند این اتفاق برای چند سال رقم خورد ولی امسال در حالی هفته دولت را جشن می‌گیریم که رشد اقتصادی ۶.۸- (البته با محاسبه نفت) در پایان سال ۹۱ تبدیل به رشد اقتصادی ۷.۶- (البته با محاسبه نفت) شده است.

همچنین مرزهای صادراتی کشور نیز پس از شیوع کرونا و کنترل نه چندان مناسب آن در ایران، برای مدتی مسدود شد تا جایی که کماکان برخی از کشورها مرزهای خود با ایران را بازگشایی نکرده‌اند. این موضوع تا حدی بسیاری صادرات کشور را تحت تاثیر قرار داد تا جای که به رغم بالا بودن نرخ دلار و ترغیب صادرکنندگان برای صادرات کالا و محصولات به بازارهای جهانی، هنوز شرایط برای رسیدن به یک تراز تجاری، مطلوب نشده است.

علاوه بر این، برخورداری از حجم و سرعت رشد نقدینگی طی سال‌های اخیر در کنار فقدان سیاست‌های لازم برای مهار آن، باعث شد نرخ دلار افزایش بی‌سابقه و غیر قابل تصوری یابد و از آنجاکه اراده سیستماتیکی نیز برای مقابله و نظارت گسترده بر بازار ارز وجود نداشت، تمامی قیمت‌ها در سایه این آشفتگی حاکم بر بازار، روند صعودی به خود گرفت.

بنظر می‌رسد بسیاری از وعده‌های پیشین دولت، امسال به دلایل عدیده فرصت طرح و راه‌اندازی نخواهند یافت و یا دولتمردان به هنگام طرح و گفت‌وگوبا تسامح از روی آنها عبور خواهند کرد و یا احتمالاً مسببان و مقصران عملیاتی نشدن آنها را به گردن روزگار نامراد خواهد افتاد.

شواهد حاکی از آن است که غالب اقدامات انجام گرفته توسط دولتمردان عزیزمان بیشتر مصروف خنثی‌سازی مشکلات بیرونی(و البته واجب) شده است و لذا کمتر به فکر فرصت‌سازی وتقویت نگاه درونزا (بهره گیری ازامکانات ذاتی کشور) بوده اند، امیدوارم هنوز هم دیر نشده باشد؛ هفته دولت می‌تواند فرصت دوباره‌ای باشد برای بازنگری در سیاست‌های کلان کشور در فرصت باقی مانده از دولت دوازدهم به منظور تقویت نگاه درونزا به مقوله اقتصاد بدون نفت، همان چیزی که رهبر معظم انقلاب مکرر از آن یاد کرده‌اند. هفته دولت بر همه دولتمردان مبارک باد