وام ۵۰ و ۱۰۰ میلیونی بانکی به چه کسانی می‌رسد؟ + جزئیات

کاهش تدریجی ارزش پول ملی در پی افزایش نرخ تورم در کشور کارایی پول در مقیاس پایین را برای تامین هزینه های زندگی نسبت به سالها و دهه های گذشته بسیار کم کرده است طوری که ارزش وام ازدواجی که در اوایل دهه ۸۰ برای هر زوج ۲۰۰ هزارتومان بود اکنون سقف این وام به ۵۰ میلیون تومان رسیده که با این پول حتی نمی توان یک قلم کالا چون یخچال مناسب تهیه کرد.

در چنین شرایطی شورای پول و اعتبار نیز هر از چند گاهی تغییراتی را در سقف پرداخت وام های قرض الحسنه متناسب با رشد نرخ تورم در کشور ایجاد می کند، طوری که اخیرا سقف وام قرض الحسنه را برای افراد نیازمند به ۵۰ میلیون و برای تامین نیاز کسب و کارهای خرد در روستاها و شهرهای کوچک به ۱۰۰ میلیون تومان رساند.

هرچند بانک مرکزی دستور پرداخت افزایش وام قرض الحسنه را به بانک ها ابلاغ کرده اما معلوم نیست بانک ها در این مسیر چقدرنیاز افراد کم درآمد به این وام را برآورده کنند زیرا هر زمان متقاضی چنین وامی به بانک ها مراجعه کرده متاسفانه خیلی از آنها با دست خالی برگشته اند

انتظار کم درآمدها از سیستم بانکی در پرداخت وام قرض الحسنه

هر چند ۵۰ میلیون تومان نیز در قیاس با رشد سرسام آور قیمت ها در بازار رقمی چشمگیر نیست اما همین رقم نیز مشکل خیلی ها را در این شرایط بد اقتصادی حل کند. هزینه های ضروری زندگی که این روزها فشار زیادی به قشر کم درآمد جامعه وارد کرده است تا جایی که ۶۰ درصد جامعه توان یک ریال پس انداز را نداشته و به زور می توانند ضروریات گذران زندگی خود را تامین کنند. در چنین شرایطی افزایش رهن و کرایه خانه، هزینه درمان، تحصیل و...برای این قشر بسیار سخت شده است و تنها بانک ها می توانند در صورت برخورداری از منابع قرض الحسنه آنها را یاری کنند.

هرچند بانک مرکزی دستور پرداخت افزایش وام قرض الحسنه را به بانک ها ابلاغ کرده است اما معلوم نیست بانک ها در این مسیر چقدر می توانند نیاز افراد کم درآمد به وام قرض الحسنه را برآورده کنند. زیرا هر زمانی متقاضی چنین وامی برای دریافت ۲۰ تا ۳۰ میلیون وام ضروری به بانک ها مراجعه کرده است، متاسفانه خیلی از آنها با دست خالی بر می گشته اند.

هر چند بانک ها در پرداخن وام قرض الحسنه به افراد نیازمند اقدام می کنند اما بخش عمده این منابع به خود کارکنان بانک ها با اسامی مختلف و استفاده از شماره ملی غیر تعلق می گیرد

منابع قرض الحسنه ای که بعضا به جای پرداخت به نیازمندان واقعی به خود کارکنان بانک داده می شود!

از طرفی خیلی از بانک ها محدودیت منابع قرض الحسنه را بهانه ای برای نپرداختن وام مطرح می کنند در حالی که به گفته یکی از کارشناسان مالی، اکثر بانک ها منابع قرض الحسنه را به نفع خود به همکاران و کارکنان اختصاص می دهند.

«محسن صادقی» گفت: بانک ها منابع مشخصی دارند که بخشی از این منابع به عنوان سپرده قرض الحسنه محسوب می شود. حال از آنجای که عملکرد بانکها در پرداخت این نوع وام در صورت های مالی و... باید مشخص شود، بنابراین اگرچه بانک ها در پرداخن وام قرض الحسنه به افراد نیازمند اقدام می کنند، اما معمولا بخش عمده این منابع را به کارکنان خود با اسامی مختلف و استفاده از شماره ملی غیر، اختصاص می دهند.

وی با بیان اینکه نظارت بانک مرکزی در پرداخت وام هایی که توسط سیستم بانکی انجام می شود باید سفت و سخت باشد، گفت: بانک ها در پرداخت وام های خُرد بخصوص وام قرض الحسنه چون سودی ندارد، بسیار حساس هستند و سعی می کنند متقاضیان چنین وام هایی را به بهانه های مختلف در این مسیر همراهی نکنند. اما بعضا دیده می شود که وام های نجومی از سوی برخی بانک بدون مراجعه متقاضی به بانک فقط با یک تماس تلفنی انجام و این ساخت و پاخت باعث شده است تا همان وام به معوقه تبدیل شود.

سقف تسهیلات قرض‌الحسنه برای نیازهای ضروری ۵۰ میلیون و برای مشاغل خانگی، ایثارگران و افراد تحت پوشش کمیته امداد و سقف فردی تسهیلات قرض‌الحسنه اعطایی بابت خرید انشعابات و توسعه خانگی و کارگشایی امور کسب‌وکار خرد روستایی تا۱۰۰میلیون تومان افزایش یافت

پرداخت ۵۰ میلیون وام قرض الحسنه بدون سود به نیازمندان و ۱۰۰ میلیون تومان به فعالان کسب و کارهای خُرد

اکنون بانک مرکزی دستور پرداخت وام قرض الحسنه به بانک ها را صادر کرده و در بخشنامه (مصوبه شورای پول و اعتبار) سقف این نوع وام به ۵۰ میلیون و برای فعالان کسب و کار خرد به ۱۰۰ میلیون رسانده است و این موضوع را برای اجرا به بانک‌ها ابلاغ کرده است.

البته اوایل ماه جاری شورای پول و اعتبار، با افزایش سقف تسهیلات قرض الحسنه موافقت کرد که در پی آن، افزایش تسهیلات قرض‌الحسنه ضروری و عادی بانک‌ها و بانک‌های قرض‌الحسنه تا مبلغ ۵۰ میلیون تومان صورت گرفت.

در چنین شرایطی، سقف تسهیلات قرض‌الحسنه مشاغل اعم از خانگی، ایثارگران و افراد تحت پوشش کمیته امداد و سقف فردی تسهیلات قرض‌الحسنه اعطایی بابت خرید انشعابات و توسعه خانگی و کارگشایی امور کسب‌وکار خرد روستایی تا مبلغ ۱۰۰میلیون تومان افزایش یافت.

علاوه بر این، مصوب شد که سقف فردی و مدت بازپرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه مسکن محرومان شهری برای مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی‌(ره) و سازمان بهزیستی کشور نیز افزایش یابد که بر این اساس برای شهرهای کوچک کمتر از ۲۰۰ هزار نفر، ۸۰ میلیون تومان و برای سایر شهرها ۱۰۰میلیون تومان با بازپرداخت ۱۰ سال تعیین شد.

در این بین، بانک مرکزی به منظور انجام اقدامات لازم در این راستا افزایش سقف فردی تسهیلات قرض الحسنه را در بخشنامه‌ای به مدیران عامل بانک‌های دولتی، غیردولتی، موسسات اعتباری غیر بانکی، شرکت دولتی پست بانک و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ابلاغ کرد.

اگر منابع قرض الحسنه بانک ها به جز وام و تسهیلات قرض الحسنه در مسیر دیگر به کار گرفته شود تخلف محسوب می شود چرا که این منابع باید فقط صرف تامین نیاز متقاضیان وام قرض الحسنه شود

منابع قرض الحسنه فقط باید در مسیر وام و تسهیلات قرض الحسنه بکار گرفته شود

«اسماعیل صابری» کارشناس بانکی و عضو سابق هئیت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران درباره چگونگی پرداخت وام قرض الحسنه به متقاضیان این نوع وام گفت: بانک ها سرفصلی بنام قرض الحسنه دارند که منابع آن از طریق سپرده های قرض الحسنه مردمی تامین می شود. حال از آنجایی که سقف وام قرض الحسنه توسط شورای پول و اعتبار افزایش یافته است بنابراین بانک ها نیز طبق مقررات باید از این محل اقدام به پرداخت چنین وامی کنند.

وی با بیان اینکه وام قرض الحسنه تعریف شده است و بانک ها فقط منابع قرض الحسنه ای که به عنوان سپرده در نزد آنهاست را باید در این مسیر بکار ببرند، گفت: اگر منابع قرض الحسنه بانک ها به جز وام و تسهیلات قرض الحسنه در مسیر دیگر به کار گرفته شود تخلف محسوب می شود چرا که این منابع باید فقط صرف تامین نیاز متقاضیان وام قرض الحسنه شود.

صابری تصریح کرد: همانطور که سپرده ها به صورت حساب جاری، کوتاه مدت، بلند مدت و قرض الحسنه نزد بانک ها است این وجوه در بانک جمع و هر کدام کاربرد خود را دارند. در این میان وجوه قرض الحسنه فقط برای پرداخت نیازهای ضروری نظیر تسهیلات مسکن، درمان بیماری، تحصیل و...بکار گرفته می شود چرا که تامین و پرداخت وجوه برای بخش تجارت، صنعت و بازرگانی جدای از قرض الحسنه است.

افزایش سقف وام قرض الحسنه به ۵۰ میلیون تومان با توجه به رشد شاخص های کلان اقتصادی، نظیر تورم طبیعی است

عضو سابق هئیت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران افزایش سقف وام قرض الحسنه به ۵۰ میلیون تومان را با توجه به رشد شاخص های کلان اقتصادی، نظیر تورم را طبیعی عنوان کرد و افزود: پرداخت وام قرض الحسنه در دهه شصت ۱۰ هزارتومان سپس به ۲۰ هزار و پس از گذشت سالها به یک میلیون تومان رسید. اما با صعودی شدن نرخ تورم، رقم وام قرض الحسنه به ۱۰، ۲۰، ۳۰ و درنهایت اکنون به ۵۰ میلیون تومان رسیده است چرا که وام ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومانی در شرایط کنونی اقتصاد کشور و گرانی های موجود در بازار دیگر تکافوی تامین نیازهای ضروری را نمی کند.

صابری در پاسخ به اینکه اکنون که سقف وام قرض الحسنه افزایش یافته است و این امکان وجود دارد که برخی از بانک ها به بهانه های مختلف در پرداخت چنین وامی طفره روند، بنابراین برای جلوگیری از چنین اقدام احتمالی چه باید کرد؟ گفت: نظارت دقیق بر عملکرد بانک ها رکن اساسی بانک مرکزی است در چنین شرایطی دوربین نظارتی بانک مرکزی باید قویتر عمل کند تا منابع به انحراف نرود.

وی اضافه کرد: اگر نظارت کافی و دقیق بر عملکرد بانک ها طی سالهای گذشته انجام می شد، منابع بانکی به هدر نمی رفت و شاهد مشکلات و معوقات سنگین بانکی نبودیم. امید است در دولت رئیسی و توانمندی و سابقه فعالیتی که وی در قوه قضاییه داشته است سیستم و عملکرد بانک ها نظم بهتری به خود گیرند و نظارت ها بیش از پیش قوی تر شود.

بنا به این گزارش، از آنجایی که وام قرض الحسنه سود ندارد این احتمال وجود دارد که پرداخت چنین وامی با دردسر هایی همراه شود بنابراین بانک مرکزی باید نظارت خود را در این بخش قوی کند تا منابع قرض الحسنه به نیازمندان واقعی برسد.