تبعات حذف بانک ‌های روسی از شبکه سوئیفت

روز شنبه، انگلیس، کمیسیون اروپا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا و ایالات متحده در مورد تحریم‌های ضد روسیه بر سر وضعیت اوکراین توافق کردند و متعهد شدند که بانک‌های منتخب از سیستم سوئیفت حذف شوند. سیستم بانک بین‌المللی «سوئیفت» نیز اعلام کرد که آماده اجرای تصمیم کشورهای غربی برای اعمال تحریم‌ها علیه بانک‌های روسیه است.

البته پیش‌تر وزیر اقتصاد فرانسه گفته بود که این تحریم تنها به عنوان آخرین راه حل استفاده خواهد شد و هنوز این تصمیم مخالفانی نیز دارد چرا که آسیب‌های ناشی از این تحریم، تنها متوجه کشور روسیه نخواهد بود و می‌تواند شرکت‌های بین المللی را با مشکلات جدی رو به رو کند. اما سوئیفت چیست و تحریم آن برای روسیه چه تفاوتی با تحریم آن برای ایران دارد؟

سوئیفت چیست و تحریم آن چه تبعاتی دارد؟

کلمه سوئیفت (Swift) مخفف عبارت «جامعه جهانی ارتباط‌های مالی بین بانکی» (Society For Worldwide Interbank Financial Telecommunication) است. این شبکه به منظور ایجاد روشی ثابت و بین المللی برای انتقال پول از کشوری به کشور دیگر است. این شبکه از سال ۱۹۷۳ در بلژیک آغاز به کار کرده است و تا به امروز ۱۱هزار موسسه مالی در بیش از ۲00 کشور دنیا شعبه دارد و اطلاعات تراکنش‌های مالی را برای یکدیگر ارسال می‌کنند.

در شبکه سوئیفت به کمک کدهای سوئیفت دستورهای پرداختی را به حساب‌های موسسه‌های مالی ارسال می‌کنند تا دیگر نیاز به انتقال خود وجوه نباشد. این شبکه روزانه بیش از ۴۰میلیون پیامک درباره انتقال تریلیون‌‌ها دلار بین شرکت‌ها و دولت‌ها ارسال می‌کند و تصور این است که بیش از یک درصد این پیام‌ها مربوط به پرداخت‌های روسی باشد.

کمیل طیبی، کارشناس اقتصادی، درباره سوئیفت و تحریم‌های بانکی گفت: سوئیفت روابط الکترونیکی مالی است که بین بانک‌های دنیا وجود دارد و به صورت شبکه‌ای عمل می‌کند. در نتیجه تحریم آن یعنی قطع ارتباط مالی از این نظر که هرگونه رابطه بین بانکی قطع می‌شود و بانک‌ها را دچار مشکل می‌کند.

به دلیل منشا قانونی که بین بانک‌ها وجود دارد و جنبه قانونی سوئیفت، وقتی تحریم‌ها روی سیستم بانکی و بانک مرکزی اتفاق میفتد، سوئیفت هم دچار مشکل شده و قطع می‌شود. به طور مثال یک بانک داخلی نمی‌تواند به راحتی انتقال وجه به بانکی در کشور دیگر یا حتی در شرایط سنگین‌تری به شعبه خود در کشور دیگر داشته باشد.

گفته می‌شود اتحادیه اروپا در حال نهایی کردن فهرست بانک‌های روسی است که از سوئیفت خارج می‌شوند. اگر این اتفاق رخ دهد، شرکت‌های روسی دسترسی خود را به شبکه‌ای بین‌المللی برای تراکنش‌های مالی از دست می‌دهند و پرداخت‌ها بویژه در حوزه انرژی و کشاورزی دچار اختلال خواهد شد.

طیبی ضمن اشاره به اینکه با توجه به تحریم‌های اقتصادی که برای ایران شکل گرفته، چند سال است سوئیفت نیز بسته شده افزود: این تحریمی است که سال‌ها بر ایران اعمال شده است.

البته در برجام مدتی سوئیفت برقرار شد و نقل و انتقالات مالی شکل گرفت اما دوباره با تحریم‌هایی که آمریکا اعمال کرد چند سالی است که دوباره قطع شده و طبیعی است اگر به روی روسیه نیز بسته شود شرایط سنگینی برای این کشور ایجاد می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه روسیه یک کشور عمده صادرکننده در مواردی مثل انرژی، محصولات کشاورزی و ... است، این اتفاق مشکلاتی را به وجود می‌آورد و اگر این تحریم علیه روسیه نیز اعمال شود به معنی قطع روابط مالی خواهد بود که ضربات خیلی شدیدی برای این کشور دارد.