دلار ۲۳ هزار تومانی بودجه چه علامتی به بازار ارز می‌دهد؟

 تعیین نرخ تسعیر ارز در محدوده ۲۳ هزار تومان که در جزییات منتشر شده از بودجه ۱۴۰۲ گنجانده شده باعث بالا گرفتن انتقادات از رویکرد دولت در زمینه تعیین قیمت دلار برای سال آینده شود.

به باور عده زیادی از کارشناسان نرخ تسعیر ارز نقش چندانی در زمینه تعیین درآمدهای دولت و یا هزینه‌ها نخواهد داشت. اقتصاددانان نیز اعتقاد دارند این نرخ که از سوی دولت اعلام شده بیانگر واقعیات اقتصاد ایران نبوده و نمی‌توان روی آن حساب کرد. البته عده زیادی هم اعتقاد دارند این دست اقدامات بستر تشدید فساد را فراهم کرده و دردی از دردهای پرشمار اقتصاد ایران دوا نمی‌کند.

کمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در گفتگو با تجارت‌نیوز این اقدام دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ را کاری نمایشی و نوعی صدور سیگنال به بازار ارز می‌داند. سیدعلی بر این باور است که دولت قصد دارد این پیام را برساند که قصد و اراده‌ای جدی برای کنترل قیمت دلار در بازار آزاد دارد. وگرنه این نرخ تاثیر معناداری در تغییر وضعیت اقتصادی کشور نخواهد داشت.

سیگنال بودجه به بازار

سیدعلی با اشاره به اعلام نرخ ۲۳ هزار تومانی برای نرخ تسعیر ارز، عنوان کرد: اگر چنین اقدامی واقعا انجام شود به این معناست که دولت قصد ارسال پیامی به مردم را دارد که نرخ دلار در بازار کنترل خواهد شد. در واقع اگر نرخ تسعیر پایین‌تر از نرخ بازار و همچنین قیمت نیما اعلام شود نشانگر این است که دولت قصد همراهی با بانک مرکزی جهت مهار و حتی کاهش نرخ دلار در بازار را دارد.

وی ادامه داد: به عبارتی بودجه یک علامت به بازار ارز داده و آن‌هم اراده و انگیزه دولت برای کنترل قیمت است.

تغییری در راه است؟

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی با اشاره به این اقدام دولت، گفت: البته این برداشت را هم می‌توان داشت که اگر دولت چنین تصوری از نرخ ارز در سال آینده دارد پس احتمالا گشایشی در زمینه برجام و مذاکرات هسته‌ای در راه است.

وی افزود: البته امیدوار هستیم که این اتفاق رخ دهد و برجام نیز احیا شود. اما به نظر می‌رسد این اقدام صرفا یک علامت بوده و معنای خاصی برای کلیت اقتصاد کشور نخواهد داشت.

باید منتظر سایر جزئیات بودجه ماند

سیدعلی با تاکید بر اهمیت سایر بخش‌های بودجه به تجارت‌نیوز گفت: باید دید که نرخ فروش نفت در بودجه چه میزان در نظر گرفته شده و اینکه آیا این قیمت و میزان درآمدهای پیش بینی شده منطقی و قابل دستیابی هست یا خیر؟

وی اضافه کرد: درآمدهای مالیاتی و گمرکی هم که ۸۲۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده به این معناست که عوارض واردات بیشتری برای کالاهایی مانند خودرو، گوشی تلفن همراه و… وضع خواهد شد. اما باتوجه به وضعیت موجود بعید است که این درآمد ۸۲۰ هزار میلیارد تومانی از محل اخذ مالیات و عوارض گمرکی محقق شود.

این تحلیلگر اقتصادی بیان کرد: با توجه به اینکه ۲ میلیارد دلار برای واردات خودرو در نظر گرفته شده می‌توان گفت که نرخ بازار آزاد در محاسبه درآمدهای دولت مورد نظر دولت بوده است. از همین رو باید گفت که تعیین نرخ ۲۳ هزار تومانی برای تسعیر ارز واقع‌بینانه و صحیح نیست چرا که در مغایرت با نحوه محاسبات درآمدهای سال بعد است.

یک علامت واضح

سیدعلی با تاکید بر نادرست بودن سیاست دولت در تعیین قیمت ۲۳ هزار تومانی برای نرخ تسعیر ارز اظهار کرد: اگر نرخ نیمایی را به بالای ۳۰ هزار تومان افزایش دهند و به بازار آزاد و بازار متشکل ارزی نزدیک کنند هم عدد ۲۳ هزار تومان نمی‌تواند نرخ درستی باشد. در حقیقت به نظر می‌رسد تعیین نرخ ۲۳ هزار تومانی فقط یک علامت برای بازار بوده و بس!

وی در ادامه افزود: البته مطلع نیستیم که آیا نظر بانک مرکزی و رئیس کل جدید در این بودجه لحاظ شده است یا خیر؟ اما به نظر می‌رسد تعیین ۲۳ هزار تومان برای نرخ تسعیر ارز می‌تواند در زمینه مهار قیمت دلار در بازار آزاد تا حدودی به یاری بانک مرکزی خواهد آمد.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی گفت: از طرفی هم با توجه به شکاف عمیقی که بین نرخ نیمایی و قیمت بازار آزاد وجود دارد رانت عظیمی در کشور جابجا می‌شود. حالا تعیین چنین نرخ‌هایی که می‌تواند این شکاف را عمیق‌تر کند می‌تواند به تشدید این فضا شود. از همین رو اگر نرخ تسعیر ارز هرقدر به ۳۰ هزار تومان نزدیک شود واقع‌بینانه‌تر است.

برجام کارگشا خواهد بود

سیدعلی در پایان بر آثار مثبت احیای احتمالی برجام بر وضعیت اقتصادی کشور، خاطرنشان کرد: همانطور که گفته شد اگر برجام احیا شود و درآمدهای وصولی نفت افزایش خواهد یافت. تنها در این صورت است که می‌توان به واقع‌بینانه بودن نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای ارز نیمایی امیدوار بود.