افزایش انتظارات تورمی با گرانی دلار

به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم و تب خرید دلار بالا می‌رود. همین عطش خرید باعث شده نرخ دلار در بازار آزاد افزایش داشته باشد. البته افزایش نرخ دلار موضوعی نیست که در 2 سال اخیر تازگی داشته باشد. هر قدر تورم در ایران بیشتر می‌شود، آسیب‌های این تورم نیز برای اقتصاد افزایش می‌یابد که بازار ارز هم از این آسیب‌ها مصونیت ندارد، اما علاوه بر تورم عوامل دیگری هم بر افزایش نرخ دلار تاثیر گذاشته است.فشار تحریم از یک سو و کج‌کارکردی در حوزه سیاست‌گذاری از سوی دیگر، دلایلی هستند که تداوم روند رو به رشد قیمت‌ها و رکوردشکنی‌های متعدد نرخ دلار را ممکن کرده‌اند.رکودزنی‌های دلار در سال جاری ناشی از کمبود منابع ارزی و بی‌تدبیری دولتمردان در اداره و مصرف منابع ارزی است.همچنین عبور دلار از مرز روانی ۴۵هزار تومان در آستانه سال نو انتظارات تورمی را افزایش خواهد داد؛ بنابراین باید منتظر افزایش دوباره قیمت‌ها در روزهای پایانی سال بود.

۵۰ برابر شدن نرخ دلار ظرف مدت ۱۳ سال نشان می‌دهد عواملی مانند تحریم و صدور قطعنامه اثرات مخربی بر اقتصاد کشورمان دارد.متاسفانه انفعال دولتمردان در رفع موانع پیش روی اقتصاد ایران باعث شده افزایش نرخ دلار بر کالاهای موثر در زندگی مردم اثرگذارتر باشد و مردم را هر روز فقیرتر کند.در کشورهایی نظیر ایران که با تورم مزمن روبه‌رو هستند، امکان پوشش تورم، ابزاری ضروری برای بازار مالی به حساب می‌آید.دولت باید برای خروج از تورم موتور خلق پول را متوقف سازد، زیرا اگر خلاف چنین اتفاقی رخ دهد تورم همان درد بی‌درمان اقتصاد ایران باقی می‌ماند و مردم ناگزیرند برای حفظ ارزش دارایی‌شان به خرید کالاهای سرمایه‌ای پناه ببرند.

به‌طور معمول انواع دارایی نظیر طلا، ارز، زمین و مسکن برای حفظ ارزش پول در برابر تورم به کار گرفته می‌شود.با شکل‌گیری نماد سکه طلا و دلار در بورس اوراق بهادار تهران، امکان استفاده از طلا به‌عنوان یک ابزار مجازی نیز به‌وجود آمده است. هنگامی که رشد قیمت‌ها بیش از متوسط نرخ تورم باشد، نرخ طلا و دلار رشدی بیش از تورم خواهد داشت؛ بنابراین بسیاری از مردم برای جلوگیری از کاهش ارزش پول در اختیار خود از خرید طلا و دلار به‌عنوان ابزاری برای جلوگیری از افت ارزش پول استفاده می‌کنند.گرایش مردم به خرید طلا و دلار از آنجا سرچشمه می‌گیرد که تفکر توفیق در برجام از مدت‌ها قبل در ذهن مردم ایران مرده، اما طرف‌ها تمایلی به اعلام این مرگ ندارند.در روی دیگر سکه باتوجه با نااطمینانی‌های به‌وجود آمده در نیمه دوم سال و اعمال تحریم‌های جدید علیه کشور که عمدتا ماهیت حقوق بشری دارند، مانعی دیگر بر سر راه مراودات تجاری و مالی ایران با سایر کشورهای جهان خلق شده است.

 در نتیجه تا زمانی که تحولی در مذاکرات تهران و واشنگتن رخ نداده، سیر نرخ دلار همچنان صعودی خواهد بود. به‌نظر می‌رسد انعکاس پیش‌بینی‌های دو گروه یادشده در بازار ارز است که نرخ ارز را به ابرکانال جدید رسانده است.ضمن آنکه نگرانی‌ها از کسری بودجه سنگین دولت در ۱۴۰۲، احتمال کاهش درآمدهای ارزی در صورت قطعی گاز صنایع در زمستان و ادامه رشد بالای متغیرهای پولی هم دیگر محرک‌های این روند افزایشی هستند.در صورتی که شرایط یاد شده در اقتصاد ایران ماندگار باشد و با مسائلی از قبیل فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل همراه شود، امکان جابه‌جایی نقاط تعادلی دلار و پیشروی به سطوح بالاتر قیمتی نیز وجود خواهد داشت.