خروج سرمایه دلاری، یعنی کاهش تولید

خروج سرمایه عبارت است از انتقال دارایی‌ها به خارج از کشور. در اقتصاد هر کشوری اصل خروج سرمایه، امری نامطلوب تلقی می‌شود زیرا اغلب نتیجه بی‌ثباتی سیاسی یا اقتصادی است. فرار سرمایه زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را از یک کشور خاص به‌دلیل بی‌ثباتی و نااطمینانی در اقتصاد و با این باور که فرصت‌های بهتری در خارج آن کشور وجود دارد، به کشوری دیگر منتقل می‌کنند.هدف اصلی و اولیه تمام افرادی که در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند، کسب سود و سپس حفظ ارزش سرمایه است.

سرمایه‌‌گذاران نیز با استفاده از روش‌های مختلف به‌دنبال تشخیص و استفاده از فرصت‌های معاملاتی سودآور به‌ویژه در شرایط تورمی هستند؛ از همین رو معمولا سرمایه‌گذاران از پول پرقدرت برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. خرید دلار به‌عنوان پول پرقدرت به‌علت افت ارزش ریال با استقبال زیادی مواجه شده است. همچنین افزایش نرخ دلار باعث ایجاد تورم و پایین آمدن ارزش پول ملی می‌شود.

امروزه در ایران باتوجه به شرایط بد اقتصادی، افراد سعی دارند اوضاع زندگی خودشان را با روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری بهبود ببخشند. این سرمایه‌گذاری می‌تواند در هر زمینه‌ای به‌طور مثال خرید ملک و زمین، خودرو، سکه، ارز، طلا، سهام و... باشد، اما عده‌ای هم باتوجه به بیشتر شدن تورم در ایران سرمایه خود را به دلار تبدیل و آن را به خارج کشور منتقل و سرمایه‌گذاری می‌کنند. به‌طور مثال در یک سال گذشته بیشترین خریداران ملک در ترکیه ایرانیانی بوده‌اند که ریال را به دلار تبدیل کرده و در این کشور سرمایه‌گذاری ملکی کرده‌اند.پول برخی از کشورهایی که معمولا رشد اقتصادی بالایی دارند، منبع خوبی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در دلار، یورو و دینار در بلندمدت سود زیادی برای خیلی از افراد داشته، به همین دلیل در حال ‌حاضر دلار، در کنار بورس، طلا و ارزهای دیجیتال، جزو مهم‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری هستند.البته ممکن است به دلایلی مثل توافق هسته‌ای ایران و امریکا، ارزش دلار پایین و بالا شود و این سرمایه‌گذاری با ریسک همراه باشد، اما به‌هرحال در شرایطی که تورم، بیماری مزمن اقتصاد داخلی شده بدترین کار نگهداری ریال است. به‌تازگی به‌دنبال افزایش ریسک سیستماتیک در اقتصاد ایران، برخی افراد به‌دنبال خروج سرمایه‌های خود از کشور هستند و در بیشتر موارد نیز سرمایه‌های ایرانیان به کشور ترکیه و در بخش املاک این کشور سرمایه‌گذاری شده است.آن‌طور که رصدخانه مهاجرت ایران اعلام کرده، بحران‌ها و تحولات اقتصادی بر افزایش میل افراد به مهاجرت، به‌ویژه با اهداف اقتصادی بسیار مؤثر است. باوجود آنکه آمار دقیقی از تغییرات روندهای مهاجرتی ایرانیان براساس داده‌های داخلی در دسترس نیست، با استفاده از داده‌های کشورهای مقصد و با مشاهدات میدانی پراکنده نیز به‌نظر می‌رسد پس از تحولات اقتصادی اخیر میزان مهاجرت و سرمایه‌گذاری ایرانیان در کشورهای همسایه به‌شدت افزایش داشته است.

طی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بیشتر سرمایه‌گذاری ایرانیان در خارج، در کشورهای خلیج‌فارس از جمله امارات بود، اما داده‌های اکنون حاکی از آن است که مقصد سرمایه‌های مهاجر ایرانی در حال‌ حاضر عمدتا کشور ترکیه وکانادا است.فرار سرمایه دلاری در نهایت منجر به کاهش حجم سرمایه به‌معنای کاهش حجم تولید می‌شود که این مسئله نیز به‌معنای کاهش درآمد خانوارهاست. این کاهش درآمد هم در خانوارهای شهری و هم روستایی رخ می‌دهد. اینگونه رفاه از زندگی‌ها دور می‌شود و آسیب و خشونت و نارضایتی و افسردگی جای خود را باز می‌کند. آسیب‌های فرار سرمایه، جامعه را نه‌تنها از نظر اقتصادی که از بعد فرهنگی و آموزشی و سلامت نیز دچار فقر می‌کند.