بیمه بیکاری چیست و به چه افرادی تعلق میگیرد؟

طبق تعریف قانونی از نظر قانون بیمه بیکاری، بی کار به شخص بیمه‌شده‌ای گفته می‌شود که بدون میل و اراده خود بی کار شده و اکنون آماده به کار است و می‌تواند در محیط کار جدید فعالیت خود را آغاز کند. مقرری بیمه بیکاری به بیمه‌شدگانی تعلق می‌گیرد که شغل خود را از دست داده‌اند. برای دریافت این مقرری باید بیمه شده حداقل یک سال سابقه پرداخت بیمه را قبل از بیکاری خود داشته باشد. داشتن تابعیت ایرانی برای دریافت بیمه بیکاری الزامی است.

چه زمان میتوان برای بیمه بیکاری اقدام کرد:

بیمه‌شده باید طی ۳۰ روز از تاریخ بیکاری به واحدهای کارو امور اجتماعی ذی ربط، آمادگی خود را جهت اشتغال به حرفه تخصصی یا مشابه اطلاع دهد.  اگر بنا به دلایل موجه نتواتسن تا سه ماه وقت دارد تا برای تشکیل پرونده به شعب بیمه تامین اجتماعی مراجعه کند و تشکیل پرونده دهد.

شرایط بیمه بیکاری برای دریافت شامل موارد زیر است:

 طبق با رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، کارگران با ماهیت کار دائم فعالیت می‌کردند، دیگر برای دریافت بیمه بیکاری به نامه عدم نیاز ندارند. بیمه‌شده باید در دوره های کارآموزی و سوادآموزی شرکت نماید. این کلاس‌ها از طرف ادارات کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می‌شود.اگر قرارداد همکاری کارگر از نوع قرارداد کار موقت یا معین باشد، باید حداقل یک سال در آخرین کارگاه به همراه پرداخت حق بیمه داشته باشد. مستمری بگیر، بازنشسته و یا از کار افتاده کلی نباشند. بیمه شده قبل از بیکاری حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. بیمه‌شدگانی که به دلیل تغییرات در ساختار اقتصادی واحدهای مربوطه به تشخیص وزارتخانه مرتبط و تایید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند، مشمول دریافت مقرری خواهند بود. اگر فرد در حین دریافت بیمه بیکاری، مجددا شاغل شود ولی به سازمان تامین اجتماعی این مساله را اعلام نکند، در نهایت مقرری واریزی را باید بعد از اشتغال مجدد عودت نماید. اگر بیمه‌شده با دریافت دستمزد روزهای بلاتکلیفی به کار قبلی خود برگردد، باید مقرری دریافتی خود در این بازه را به سازمان تامین اجتماعی عودت نماید.

این افراد نمیتوانند بیمه بیکار ی دریافت کنند:

کارگر با میل و رضایت شخصی، شغل را ترک نماید.( اگر در طول پروسه دریافت بیمه بیکاری، مشخص شود که شخص با میل و اراده خود بیکار شده است، ضمن قطع پرداخت مقرری ، مبالغ مربوطه از او مسترد خواهد شد.کارگر استعفا دهد. قرارداد کاری وی دیگر تمام شود و تمدید نگردد.

اگر کارفرما، کارگر را به خاطر کوتاهی در انجام وظایف محول شده یا قانون شکنی و نقض آیین نامه های انظباطی کارگاه اخراج نماید، کارگر مستحق دریافت حقوق این بیمه نمی‌شود.

بیمه بیکاری تا چه سنی تعلق می‌گیرد؟

افراد مسن مشمول قانون جدید بیمه بیکاری که ۵۵ ساله یا بیشتر باشند، تا زمانی که مشغول به کار نشده‌اند، می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی  از پوشش‌های آن استفاده کنند.اگر زن و شوهر هر دو بیکار شوند، امکان برخورداری هردوی آن ها از این رشته بیمه مفید ارائه شده از سازمان بیمه تامین اجتماعی وجود دارد. فقط یکی از آنان ( زن یا شوهر) می‌توانند از افزایش مقرری به ازای هر یک از فرزندان استفاده کنند. حقوق این بیمه مشابه سایر مستمری های بیمه های تامین اجتماعی معاف از مالیات است.

قطع بازرسی از منازل

بر اساس گفته معاون اداره کل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در فروردین ۱۴۰۱، دیگر بازرسی از در منازل برای صحت و درستی بیکار بودن فرد انجام نخواهد شد و انجام آن خلاف قانون است. در واقع قطع بیمه بیکاری منوط به ارائه دلایل مستند و قانونی از اشتغال دوباره فرد است.

چند بار از بیمه بیکاری می‌توان استفاده کرد؟

در خصوص تعداد استفاده از بیمه بیکاری، محدودیتی وجود ندارد. بلکه محدودیت مربوط به مدت زمان استفاده از آن است. در حقیقت مدت دریافت بیمه بیکاری به میزان سابقه پرداخت و وضعیت تأهل فرد بستگی دارد که به شرح زیر است:

افراد مجرد و متأهل با سابقه پرداخت بیمه ۶ تا ۲۴ ماه، می‌توانند به ترتیب تا حداکثر ۶ و ۱۲ ماه مقرری بیمه بیکاری را دریافت کنند.

افراد مجرد و متأهل با سابقه پرداخت بیمه ۱۵ تا ۱۲۰ ماه، می‌توانند به ترتیب تا حداکثر ۱۲ و ۱۸ ماه مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.

اشخاص متاهل و مجرد با سابقه پرداخت بیمه ۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه، می‌توانند به ترتیب تا حداکثر ۱۸ و ۲۶ ماه مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.

افراد مجرد و متأهل با سابقه پرداخت بیمه ۱۸۱ تا ۲۴۰ ماه، می‌توانند به ترتیب تا حداکثر ۲۶ و ۳۶ ماه مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.

 متاهلان و مجردان با سابقه پرداخت بیمه ۲۴۱ ماه به بالا، می‌توانند به ترتیب تا حداکثر ۳۶ و ۵۰ ماه مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.

یعنی یک فرد مجرد با سابقه ۳۶ ماه دریافت بیمه، حداکثر می‌تواند تا ۱۲ ماه از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند. اینکه این ۱۲ ماه پشت سر هم باشند یا خیر، تفاوتی نخواهد داشت.