تاثیر راه اندازی بورس املاک بر قیمت مسکن

سعید اسلامی بیدگلی، دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران گفت: طی ماه‌های گذشته ملاک و مستقلات رشد سرسام آوری داشته‌اند. این رشد چنان بوده که اگر پس‌انداز فردی اندازه خرید ۲۰ متر خانه در تهران بوده و نمی‌توانست خانه بخرد، حالا قدرت خرید همان ۲۰ متر را هم از دست داده و ممکن است با همان پول نتواند ۱۰ متر خانه بخرد.

وی با اشاره به ضرورت راه‌اندازی بورس مسکن که در یک برنامه رادیویی گفت: باید ابزارهایی وجود داشته باشد که حداقل قدرت خرید فعلی مردم را حفظ کند تا آنان بتوانند در آینده با پس‌اندازهای خود مسکن بخرند. به عبارتی ایده اصلی تشکیل بورس مسکن حفظ قدرت پولی مردم در مقابل تورم است که البته در این فرایند شفافیت و نقدشوندگی نیز بسیار مهم است.

به گفته اسلامی بیدگلی، احتمالا با تشکیل بورس مسکن می‌توان ابزارها و نهادهای مالی جدیدی را در بخش مسکن راه‌اندازی کرد. ابزارهایی که هم بتواند به تامین مالی پروژه‌های مربوط به حوزه ساختمان و حمل‌ونقل کمک کند و هم فرصت‌ سرمایه‌گذاری را در اختیار افرادی قرار دهد که با پول خود نمی‌توانند خانه بخرند.

اما آیا بورس مسکن می‌تواند مشکل افزایش قیمت‌ها را حل کند؟ اسلامی بیدگلی می‌گوید: «با این ایده مشکل مسکن ریشه‌کن نخواهد شد و نباید انتظار داشته باشیم که بورس مسکن مشکلات کلیدی اقتصاد ایران را حل کند. اینکه فکر کنیم با تشکیل بورس مسکن به زودی می‌توانیم ساختمانی ۲۰۰ متری در شمال تهران را با ۵۰ میلیون تومان خریداری کنیم خیالی عبث است.»

به گفته دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران قبل از تشکیل بورس مسکن، قیمت‌ها مدام در حال رشد بوده. این رشد مدوام هم مربوط به سیاست‌گذاری‌های کلان در حوزه های سیاسی، بین‌المللی و اقتصادی است. پس عملا تمام بازارها به ویژه بازار سرمایه و بازار بورس مسکن خودشان تحت تأثیر سیاست‌گذاری‌ها و متغیرهای کلان اقتصادی هستند.

اگر تورم سال آینده ۱۰۰ درصد و تورم سال بعدی ۳۰۰ درصد باشد، ما همچنان مشکل ارز داشته باشیم پیمانکاران به سمت ورشکستگی بروند، قطعا تشکیل بورس املاک و مستغلات هم نمی‌تواند در این حوزه کمکی کند. به گفته این فعال حوزه بورس مشکلات کلیدی و اساسی باید از طریق سیاست‌گذاری صحیح حل شود و تشکیل نهادها و ابزارهایی شبیه بورس‌ می‌تواند به سیاست‌گذار کمک کند.

ایران در راه‌اندازی بورس مسکن چه مشکلاتی دارد؟ به گفته اسلامی در کشو‌هایی مانند انگلستان و امارات متحده عربی نهادهایی در این حوزه در حال شکل‌گیری است اما بورس مسکن و مستقلات ایران شباهتی به آنها ندارد و دلیل این مساله هم این است که سیستم معاملاتی مسکن در آنجا کاملا شفاف است و در ایران نه.

مثلا کاملا شفاف است که فلان خانه در فلان خیابان نیویورک چه زمانی معامله شده، خریدار و فروشند چه کسی است، چقدر وام روی خانه داده شده و چقدر از این وام بازپرداخت شده است. در مقابل ما در ایران چنین اطلاعاتی نداریم. بخش بزرگی از پروژه‌های ساختمانی و حوزه حمل و نقل در کشور ما به دولت و نهادهای حاکمیتی وابسته و متاثر از سیاست‌گذاری‌های آنهاست.