عملکرد کارگزاری ها در عرضه های اولیه بورسی

عرضه‌های اولیه به دلیل این‌که از یک‌سو معمولا سودده هستند و از سوی دیگر خرید آنها به دانش و مهارت خاصی نیاز ندارد، به جذابیت این روزهای بازار سرمایه تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که مشارکت سهامداران در خرید عرضه‌های اولیه به عدد سه میلیون نفر نیز رسیده است. در این میان برخی کارگزاری‌ها به صورت اتوماتیک نسبت به خرید عرضه‌های اولیه اقدام می‌کنند؛ خدمتی که دبیرکل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار آن را اضافه می‌داند نه ضروری.

از ابتدای امسال تاکنون شاهد حدود ۱۲ عرضه اولیه در بازارهای بورس و فرابورس بوده‌ایم. در این میان برخی هفته‌ها دو عرضه اولیه، یکی در بورس و دیگری در فرابورس صورت می‌گرفت؛ مانند هفته گذشته که عرضه اولیه بگیلان در فرابورس و غزر در بورس انجام شد.

در این راستا، برخی کارگزاری‌ها با اطلاع مشتری، به صورت خودکار نسبت به خرید عرضه‌های اولیه اقدام می‌کنند اما برخی دیگر این فرآیند را بر عهده مشتری می‌گذارند. اما هفته گذشته تعدادی از کارگزاری‌ها یکی از عرضه‌های اولیه را خریداری کردند اما عرضه اولیه دیگر را نخریدند. این موضوع باعث می‌شود این سوال مطرح شود که آیا کارگزاری‌ها تعهدی نسبت به خرید عرضه‌های اولیه دارند یا خیر؟

در این راستا، روح‌الله میرصانعی دبیرکل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار، با تاکید بر این‌که خرید خودکار عرضه اولیه توسط کارگزاری‌ها یک خدمات اضافی است که کارگزار به مشتری خود ارائه می‌دهد، اظهار کرد: هر سهمی که مشتری قصد خرید آن را دارد، شخصا باید سفارش‌گذاری کند. مشتریان دسترسی برخط دارند و به راحتی می‌توانند سفارش خود را ثبت کنند.

وی ادامه داد: در خرید عرضه اولیه کارگزار یک خدمات اضافی را ارئه می‌دهد و به مشتری اعلام می‌کند اگر مانده‌ای نزد کارگزاری دارد و مشتری در روز عرضه اولیه به هر دلیلی به سامانه دسترسی نداشت، سفارش عرضه اولیه را ثبت می‌کند. درواقع کارگزار بر اساس مجوزی که از مشتری می‌گیرد می‌تواند سفارش خرید عرضه اولیه را ثبت کند.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار در پاسخ به این سوال که آیا امکان خرید دو عرضه اولیه در یک روز برای مشتری وجود دارد؟ گفت: اگر مشتری به سامانه معاملات برخط وصل شود، در یک روز برای دو عرضه اولیه می‌تواند سفارش‌گذاری کند.