سهام عدالت بازار سیاه هم دارد؟

«دو ماه پیش در بانک درخواست فروش ۳۰ درصد از سهام عدالتم را دادم، بعد از دو ماه که پیگیری کردم که چرا پول سهامم را واریز نمی‌کنید؟ گفتن درخواست شما ثبت نشده، مابقی دوستانم هم بعد از دو ماه هنوز پولشان را نگرفته‌اند بخاطر همین می‌خواهم سهامم را آزاد بفروشم.»

عبارت بالا بخشی از اظهارات یکی از فروشندگان سهام عدالت در بازار غیررسمی یا بازار سیاه است.

پیش از این در گزارشی از بازار سیاه فروش سهام عدالت، چند روایت از خریداران غیررسمی، آورده شد که سهام یک میلیون تومانی به قیمت یک چهارم ارزش واقعی آن خریدوفروش می‌شود‌.

فروش سهام عدالت از هفته دوم خرداد ماه آغاز شد اما نه در بازار غیررسمی، بلکه فقط از طریق بانک‌ها و کارگزاری‌ها، بنابراین سهامداران می‌توانند تا سقف ۳۰ درصد از ارزش سهام خود را از طریق کارگزاری‌های بانکی و غیربانکی بفروشند و از یکشنبه هفته آینده ۳۰ درصد دوم نیز آزاد می‌شود، یعنی سهامداران از هفته آینده می‌توانند درخواست فروش سهام خود را تا سقف ۶۰ درصد از ارزش سبد سهام عدالت خود ثبت کنند.

بنابراین با وجود این که در کمتر از یک هفته آینده سهامداران می‌توانند تا سقف ۶۰ درصد از سهام خود را بفروشند(که برای برگه سهام یک میلیون تومانی معادل ۲۴ میلیون تومان است) بازار سیاه خریدوفروش سهام عدالت وجود دارد.

چرا سهامداران به بازار غیررسمی روی آورده‌اند؟ در ادامه سهامداران از انگیزه فروش سهام خود می‌گویند.

یکی از سهامداران گفت: من به شرط این که پول را نقدی بگیرم سهامم را زیر قیمت بازار یعنی کمتر از ارزشی که دارد می‌فروشم.

وی ادامه می‌دهد: درخواست فروش ۳۰ سهامم را به بانک دادم اما هنوز یک ریال هم نگرفتم، بعضی دوستانم هم با این روش سهامشان را فروخته‌اند.

سهامدار بعدی هم اظهارات بالا را تکرار می‌کند و می‌گوید که دو ماه است درخواست فروش ۳۰ درصد از سهام عدالتش را به بانک داده ولی پولی برایش واریز نشده است، بعد از دو ماه هم که پیگیری کرده که چرا پول سهام را واریز نمی‌کنند؟ پاسخ بانک این بوده که درخواست فروش سهام ثبت نشده پس تصمیم گرفته که سهامش را در بازار سیاه بفروشد.

وی می‌گوید: من و چند نفر از فامیل می‌خواهیم سهاممان را به صورت یک جا در محضر وکالتی بفروشیم، قیمت آن هم کمتر از بازار است که زودتر به فروش برود چون به پول آن نیاز داریم؛ چون اگر قرار باشد از طریق بانک‌ها بفروشیم باید خیلی منتظر باشیم.

یکی از سهامداران نیز دو برگه سهام دارد که یکی متعلق به خودش و دیگری سهام یکی از اعضای خانواده‌اش است، ۳۰ درصد از هر دو برگه سهام را از طریق بانک فروخته اما می‌خواهد ۷۰ درصد باقی مانده از هر دو برگه سهام را در بازار آزاد بفروشد.

او از نحوه فروش رسمی(از طریق بانک‌ها و کارگزاری‌ها) ناراضی است و می‌گوید: یکی از سهام‌های من ۸۰۰ هزار تومانی است که برای فروش ۳۰ درصد آن بانک تا الان فقط ۵۰۰ هزار تومان واریز کرده‌ و مابقی آن هنوز واریز نشده است، به همین علت هم نمی‌خواهم ۷۰ درصد باقی مانده را به بانک‌ها بفروشم.

به گفته وی، ارزش ۷۰ درصد یکی از سهام‌ها ۱۵ میلیون و دیگری ۳۰ میلیون تومان است که هر کدام را حدود چهار تا پنج میلیون تومان زیر قیمت می‌فروشد، یعنی سهامی که الان ۱۵ میلیون تومان می‌ارزد را ۱۱ میلیون و سهامی که ۳۰ میلیون تومان ارزش دارد را به قیمت ۲۵ میلیون تومان می‌دهد.

فروش سهام عدالت به جز از طریق کارگزاری‌ها غیرقانونی است و سهام به اسم و حساب خریدار منتقل نمی‌شود، بنابراین خریدار برای معامله خود باید از فروشنده ضمانت بگیرد که هر وقت سهام عدالت را فروخت و پول آن به حساب سهامدار اولیه واریز شد، سهامدار اولیه پول را به خریدار برگرداند. ترفند دلالان برای حل این مشکل در بازار سیاه چیست؟

یکی از این فروشنده‌ها سهام عدالت از تضمین محضری و دادن کارت بانکی سهام عدالت خود به خریدار می‌گوید و سهامدار دیگری چک ضمانتی می‌دهد.

وی عنوان می‌کند: برای این که خریدار مطمئن باشد که سهام مال خودش است و کلاه‌برداری نیست از طریق محضر وکالت می‌دهم که کارت بانکی سهام عدالت من تا زمان فروش سهام دستش بماند و من هم با آن کارت و حساب کار نکنم.

سهامدار دیگری می‌گوید: من یک چک تضمینی می‌دهم، هر وقت که سهام فروخته شد در محضر پول سهام را به خریدار می‌دهم و چکم را می‌گیرم که مشکلی پیش نیاید و خریدار هم از معامله‌ای که کرده مطمئن باشد.

به نظر می‌رسد اگر شرکت سپرده‌گذاری، کارگزاری‌های بانکی و غیربانکی مشکلات سهام عدالت را حل نکنند و روند فروش سهام عدالت با سرعت بیشتری انجام نشود، تعداد بیشتری از سهامداران به بازار سیاه فروش سهام روی بیاورند. آیا روند فعلی ادامه پیدا می‌کند یا بالاخره بانک‌ها روند پرداخت پول سهام عدالت را تسریع می‌کنند؟