واکنش ضعیف بورس به اخبار مثبت

بازار سرمایه از دو ماه گذشته وارد یک دالان نزولی شده و واکنش ضعیفی به اخبار مثبت نشان می‌دهد اما در مقابل نسبت به معدود اخبار منفی و شایعات، آسیب‌پذیرتر از گذشته شده است. در این راستا دولت با تصمیمات خلق الساعه و یک شبه‌ سعی در ایجاد روند تعادلی در این بازار دارد که هنوز هیچ یک از این تصمیمات ثمره مشخصی نداشته و گلایه‌مندی سهامداران همچنان ادامه دارد. در این میان برخی از صاحب‌نظران بازار سهام بر این باورند که این بازار با مشکلات ساختاری دست و پنجه نرم می‌کند و دولت باید برای اصلاح آن اقدامات اساسی‌تری انجام دهد.

سید پرویز جلیلی کامجو تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در نوسانات اخیر بازار سرمایه، سازمان بورس و اوراق بهادار برای بهبود اوضاع قوانین و سازوکارهای مختلفی را اخذ و ابلاغ کرده است در صورتی که اشکالات اساسی در ساختار بازار وجود دارد که با وجود آنها نمی‌توان انتظار وجود یک مسیر سازنده و مترقی را در این بازار داشت.

جلیلی کامجو در تکمیل سخنان خود مطرح کرد: بازار سهام با مشکل رانت اطلاعاتی رو به رو بوده و بسیاری از اطلاعاتی که در کدال منتشر می‌شود، سوخته است و یا به بیان دیگر اطلاعات تازه و دسته اول نیست!

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اقداماتی همچون محدودیت برای سهامداران، ممنوعیت نوسان‌گیری روزانه و... نمی‌تواند تاثیر بنیادی در روند بازار سهام بگذارد و نهاد متولی باید اولویت خود را جلوگیری از نشت اطلاعات قرار بدهد.

وی در بیان یکی دیگر از چالش‌های بازار سرمایه اضافه کرد: پس از اینکه شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی می‌کند، مقداری حواله و یا حق تقدم به سهامداران آن نماد تعلق می‌گیرد اما تا زمانی که این حواله تبدیل به سهم شود، حدود هشت الی سیزده ماه به طول می‌انجامد و متاسفانه سهامداران تا آن زمان امکان خرید و فروش و تصمیم‌گیری برای دارایی خود ندارند. حال این سوال به وجود می‌آید که چرا باید فرآیند مذکور به این میزان زمان‌بر باشد؟!

جلیلی کامجو تشریح کرد: بازار سهام دوطرفه نبوده و اختیار فروش برای بسیاری از نمادها فعال نیست. در حالی که این امر مزایای بسیاری از جمله افزایش نقدشوندگی و پررنگ شدن نقش تحلیل در سرمایه‌گذاری، دارد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: برخی از کارگزاری‌ها به مشتریان خود اعتباری بر اساس گردش حساب آنها پرداخت می‌کند و افراد امکان تمدید اعتبارهای پیشین خود را دارند اما اعتبار جدیدی تعریف نمی‎شود که همین موضوع باعث شائبه‌های مبنی بر اینکه اعتبارات به چه افرادی داده می‌شود و چرا امکان استفاده از آن برای ‌عده‌ای مقدور و برای بسیاری ممکن نیست را به‌وجود می‌آورد.

وی ادامه داد: در واقع یکی از مشکلات مهم بازار مربوط به عدم نظارت به شیوه اعتباردهی در کارگزاری‌هاست. اکنون قانون یکسان و سراسری درمورد استفاده از اعتبارات کارگزاری‌ها برای تمام سهامداران وجود ندارد.

جلیلی کامجو در تشریح یکی دیگر از ایرادات اساسی بازار سهام مطرح کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار به یک شرکت سه مجوز گوناگون و با وظایف و ماهیت‌های متفاوت می‌دهد. به‌طور مثال یکی از کارگزاری‌های شناخته شده علاوه بر اینکه در دو بخش کارگزاری و سبدگردانی فعال است، مجوز تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری در سهام را نیز دارد که این موضوع باعث ایجاد رانت اطلاعاتی برای دست‌اندرکاران آن می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در واقع فعالیت یک شرکت در سه ماهیت مختلف بازار بورس باعث می‌شود تا اطلاعات بین کارگزاری و سبدگردان به اشتراک گذاشته شود و رانتی بزرگ برای شرکت دارای مجوز به وجود بیاید. این مسئله یکی از بزرگترین مشکلات بازار سهام بوده؛ اگر سازمان بورس و اوراق بهادار به دنبال رفع موانع پیش روی و ارتقاء بازار سرمایه است باید چاره‌ای اساسی برای رانت و نشت اطلاعات بیاندیشد.