گزارش مجلس درباره بورس چه بود؟

اخیراً کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گزارشی به کاستی هایی که منجر به ریزش بورس تهران شد پرداخته است. در این گزارش ضمن شناسایی عواملی که منجر به ریزش بورس شد پیشنهاداتی برای رفع چالشها داده شده است.

کمیسیون اقتصادی مجلس در حالی به بررسی دلایل ریزش بورس پرداخته است که در این گزارش ردی از تحولات بازار پول و سیاست‌های پولی و به‌عبارت ساده تغییرات گسترده نرخ سود بین‌بانکی در نیمه اول سال دیده نمی‌شود.

در نمودار زیر شاهد کاهش گسترده (از ۱۹ به ۸ درصد) نرخ بهره بین‌بانکی در بازه ابتدایی سال و همزمان با شروع رشد بورس هستیم، از سوی دیگر از خرداد ماه نرخ بهره بین‌بانکی مسیر صعودی در پیش گرفت و تا ۲۰ مرداد ماه تقریباً از ۸ درصد به ۱۶ درصد رسید.

رئیس سازمان بورس هم در خصوص گزارش کمیسیون اقتصادی گفت: درباره بند یک گزارش که در مورد ساختار سازمان بورس و توسعه ساختار سازمانی است، طرحی را آماده و در شورای‌عالی بورس تصویب کردیم و چون مصوبه هیات وزیران می‌خواهد آن را به آنها اعلام کردیم در نتیجه بند یک این گزارش اکنون انجام شده است. ما در دو هفته پیش بعد از مطرح شدن در شورای‌عالی بورس به هیات وزیران اعلام کردیم یعنی بند (۱) گزارش انجام شده است، در مورد بند (۲) گزارش موضوع رتبه‌بندی شرکت‌ها از طرف سازمان بورس مطرح شده است، واقعیت این است که در بازار سرمایه یک‌سری بحث‌ها، موضوعات تخصصی است و یک تقسیم کاری انجام شده است.

وی ادامه داد: در دنیا پیشنهاد نظارتی شرکت‌ها را رتبه‌بندی نمی‌کنند ضمن اینکه یک رتبه‌بندی ذاتی در بازار سرمایه وجود دارد. ما تابلو‌های مختلفی در بازار سرمایه داریم، شرکتی که در بازار پایه است وقتی سرمایه‌گذار می‌آید و در این شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند بیانیه ریسک را امضا می‌کند، به‌خاطر همین رتبه‌بندی در شرکت و در بازار سرمایه وجود دارد، این موضوع به شرکت‌ها هر روز اعلام می‌شود و این‌که قیمت به سود شرکت‌ها چه تغییری می‌کند و ویژگی‌هایی که این شرکت‌ها در تابلو دارند. اگر یک شرکتی شرایط احراز یک تابلو را از دست بدهد از آن تابلو حذف می‌شود، در بند (۲) این گزارش آمده است که الآن رتبه‌بندی در بازار سرمایه انجام می‌شود.

قالیباف اصل در ادامه با اشاره به احراز هویت اشخاص حقوقی مطرح کرد: اشخاص حقوقی که بالای یک درصد در شرکت‌ها سهام دارند معاملات آنها در بازار سرمایه اعلام می‌شود، آنها که خرید می‌کنند فِلش سبز می‌شود و آنها که می‌فروشند فِلش آن قرمز می‌شود. اطلاعات شرکت‌ها در اختیار بازار سرمایه وجود دارد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به بند (۴) گزارش مطرح کرد: این موضوع مربوط به فعالیت در بازار سرمایه است، در موضوع سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تلاش کردیم که آن را توسعه دهیم و با همکاری‌هایی که با صدا و سیما داریم و فعالیت‌هایی را در فضای مجازی شروع کرده‌ایم تا بتوانیم آموزش و فرهنگ‌سازی را در فضای مجازی هم ایجاد کنیم. امسال در مورد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ابتدای سال مجوز سبدگردانی ما ۱۸ عدد بود و امسال مجوز سبدگردان‌ها به ۳۰ عدد رسیده است ضمن اینکه ۲۰ مجوز جدید هم صادر کرده‌ایم و سازمان بورس موافقت اصولی آن را داده است و قاعدتاً آنها که مجوز گرفته‌اند می‌توانند کار‌های آن را انجام دهند و در بازار سرمایه فعالیت خود را آغاز کنند.

وی با اشاره به بند (۵) این گزارش تأکید کرد: موضوع افشای صورت‌های مالی سازمان را در شورای‌عالی بورس مطرح و مصوب کردیم و در تارنمای خود سازمان بورس این اطلاعات منتشر خواهد شد، در مورد بند (۷) گزارش که شورای ثبات مالی است ما با آن موافق هستیم و یک لایحه ارتقای قانون بازار سرمایه را که ۱۰۰ماده‌ای است تهیه کرده‌ایم و در مدت یک یا دو روز به دولت می‌فرستیم.

قالیباف اصل اضافه کرد: ضمانت‌های اجرایی آن انجام شده است و ابزاری است که در اختیار سازمان بورس قرار داده می‌شود، بند (۸) گزارش درباره افشای مصوبات شورای‌عالی بورس بوده که در گزارش کمیسیون پیشنهاد شده است، در پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه مصوبات شورای‌عالی بورس منتشر می‌شود و قابل دسترس و در اختیار همگان است.

وی با اشاره به بند (۹) گزارش خاطرنشان کرد: بند (۹) گزارش ناظر بر دستورالعمل فعالیت فعالان مجازی است، قبلاً هم گفتم که موضوع فضای مجازی دنبال می‌شود، در زمان حاضر تعداد قابل‌توجهی از کانال‌ها و سایت‌هایی که تخلف کرده و اخلال در بازار سرمایه ایجاد کرده‌اند توسط سازمان به مراجع ذی‌ربط معرفی می‌شوند و با بسیاری از این‌ها برخورد خواهد شد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه خاطرنشان کرد: اما گاهی جرائمی که برای کسانی که اخلال در بازار سرمایه ایجاد می‌کنند با اخلال و تخلف و جرمی که انجام می‌دهند سازگاری ندارد. در لایحه‌ای که در سازمان بورس تهیه شده این موضوع دیده شده است و قاعدتاً اگر این موضوع تبدیل به قانون شود می‌تواند ابزار نظارتی را در اختیار سازمان بورس قرار دهد.

وی با توجه به بند (۱۰) گزارش مطرح کرد: بند (۱۰) گزارش درباره کاهش کارمزد ارکان بازار از معاملات سهام است، واقعیت این است که ما ابتدای سال این کار را انجام داده‌ایم و پیشنهادی را به شورا بردیم که ۵۰ درصد کارمزد سازمان بورس، شرکت بورس تهران و سازمان فرابورس ایران و کارگزاری‌ها، شرکت فناوری و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کاهش پیدا می‌کند.

قالیباف اصل گفت: کارمزد آنها ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است و ۲۰ درصد از ۵۰ درصد به سرمایه‌گذار داده شد و ۳۰ درصد در صندوق تثبیت بازار و صندوق توسعه بازار شارژ می‌شود که سرمایه‌ای که در اصل بازار به آن نیاز دارد که تعادل در آن ایجاد شود و صندوق توسعه و صندوق تثبیت می‌توانند کمک کنند، اما چون از ابتدای تیرماه این کار پیگیری می‌شود این عدد درحال‌حاضر عدد قابل‌توجهی نیست، ولی در آینده وقتی این عدد بیشتر شود می‌تواند به تعادل بازار کمک کند.