آیا بورس سبب کاهش قیمت خودرو می‌شود؟

رسول سلیمانی در خصوص اینکه عرضه خودرو در بورس چه تأثیری بر صنعت خودروسازی کشور خواهد داشت، گفت: موضوع از اواسط سال ۹۷ شروع شد؛ زمانی که بدلیل کاهش عرضه و افزایش تقاضا، قیمت خودرو در بازار آزاد شروع به فاصله گرفتن از قیمت مصوب کارخانه کرد. علت این امر هم این بود که به دلیل قیمت‌گذاری دستوری، خودروساز در فرآیند تولید خودرو زیان می‌کرد؛ بنابراین تولیدکننده توان مالی و انگیزه کافی برای تولید در تیراژ بالا را نداشت و تولید خودرو نسبت به سال ۹۶ نصف شد که این کاهش تولید تا امروز ادامه داشته است، به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود تولید خودرو امسال نسبت به سال قبل ۱۰ درصد کاهش یابد.

این کارشناس اقتصادی افزود: دلیل افزایش تقاضا هم این بوده که به دلیل ایجاد فاصله زیاد قیمت بین بازار و کارخانه، نه فقط دلال‌ها بلکه مردم عادی نیز انگیزه بالایی برای خرید خودرو به قیمت کارخانه و فروش به قیمت آزاد پیدا کرده‌اند یعنی بسیاری از مردم عادی که درحال‌حاضر برای خرید خودرو از کارخانجات ثبت نام می‌کنند، قصد استفاده از خودرو را ندارند و می‌خواهند خودرو را بفروشند و سودی به‌دست بیاورند.

وی ادامه داد: بر اساس پیشنهادی که هم اکنون در مجلس مطرح است و هنوز فرآیند نهایی شدن خود را کامل نکرده، مقرر شده که خودرو در بورس کالا عرضه شود که در صورت تحقق این امر خودرو در بستر بورس کشف قیمت خواهد شد که این قیمت همان قیمت فروش یا قیمت بازار خواهد بود؛ این مسئله موجب از بین رفتن انگیزه دلالی می‌شود و همچنین ما به التفاوت قیمت مصوب و فروخته شده در بورس به عنوان مالیات اخذ و به منظور افزایش تولید خودرو و توسعه حمل‌ونقل عمومی استفاده خواهد شد.

سلیمانی تصریح کرد: در صورت افزایش تولید خودرو، عرضه به بازار افزایش می‌یابد و این می‌تواند منجر به کاهش قیمت بازار شود. در واقع مکانیزمی که در طرح مجلس برای افزایش تولید درنظر گرفته شده است، مکانیزم افزایش تولید است و قرار است منابع مالی لازم برای افزایش تولید، از مابه التفاوت قیمت پایه بورس، تا قیمت کشف شده تأمین شود.

شروط عرضه خودرو در بورس

این کارشناس اقتصادی افزود: البته توجه داشته باشیم که عرضه خودرو در بورس به تنهایی نمی‌تواند تغییری در اوضاع فعلی صنعت و بازار خودرو ایجاد کند بلکه فقط محل فروش خودرو تغییر می‌کند، اما اگر بخشی از مابه التفاوت قیمت پایه تا قیمت کشف شده در بورس برای افزایش تولید اختصاص یابد، به مرور و در بلندمدت شاهد کاهش قیمت در بازار و نزدیک شدن قیمت بازار به کارخانه خواهیم بود.

وی با بیان اینکه برای عرضه خودرو در بورس باید شروطی در نظر گرفته شود، گفت: به عنوان شرط نخست اینکه سقف قیمتی نباید در نظر گرفته شود زیرا با اعمال سقف قیمت، عملاً بورس بی‌خاصیت می‌شود؛ همچنین باید محدودیت‌هایی برای خریداران گذاشته شود به این صورت که هر فرد مجاز به خرید یک خودرو در سال باشد؛ از این طریق می‌توان روال قیمت‌سازی در بورس را محدود کرد. در صورت عدم اعمال این محدودیت، ممکن است عده‌ای وسوسه شوند که قیمت را مصنوعی بالا ببرند تا خودروهای احتکار شده خود را بفروشند.

سلیمانی ادامه داد: همچنین باید همه انواع خودروهای تولیدی کارخانجات در بورس عرضه شود تا عمق بازار بالا برود و درب پشتی کارخانه بسته شود؛ در غیر این صورت، عده‌ای از این مسیرِ خارج بورس سواستفاده می‌کنند و خودرو را به افراد خاص می‌فروشند.