چرا پالایشی یکم ریزشی شد؟

صندوق دارا دوم که قرار بود مرداد امسال عرضه شود، پس از علنی شدن اختلاف وزرای اقتصاد و نفت در این زمینه، بازار سرمایه را به یک چالش جدی وارد کرد. این اختلاف در آن زمان منجر به منتفی شدن موقت عرضه این سهم شد.

دارا دوم یا همان پالایشی یکم، از سهام شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) تشکیل شده است. پالایش یکم به‌عنوان دومین صندوق قابل‌معامله دولتی در بازار سهام با فراز و نشیب فراوان عرضه شد.

عرضه متفاوت پالایشی یکم نسبت به دارایکم

براساس مصوبه سازمان خصوصی‌سازی و تصویب در هیات دولت، مقرر شد نماد دارا دوم یا پالایش یکم با ۳۰ درصد تخفیف متناسب با قیمت روز این چهار سهام پالایشگاهی عرضه شود.

قیمت‌ها در ۴ شهریورماه پس از اصلاح دو هفته‌ای از زمان ریزش بازار نشان می‌دهد دولت می‌توانست هر واحد پالایش یکم را با تخفیف ۳۰ درصدی با قیمت ۱۵ هزار تومان به‌فروش برساند، اما اختلاف دو وزارتخانه و علنی‌شدن آن این فرصت را از دولت گرفت.

عرضه این سهام تا ۳۰ شهریور‌ماه ادامه یافت. پس از عرضه نیز‌ سهام این شرکت به‌مدت زیادی بسته ماند. پالایش یکم بعد از دارا یکم عرضه شد‌ اما در فضا و شرایط متفاوتی؛ در زمان عرضه دارا یکم بازار در حال رکود‌زنی‌ بود و شاخص کل بی‌وقفه می‌تازید. اما ورود پالایش یکم به بازار سرمایه با اصلاح شاخص همراه بود.

صندوق‌های ETF معلول بازار هستند

علیرضا کدیور کارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بورس گسترش نیوز درباره جریانات پیش آمده برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس همانند صندوق پالایشی یکم گفت: صندوق‌های ETF معلول شرایط بازار هستند و علت نیستند، صندوق‌های ETF یک پرتفویی از سهام هستند که ارزش سهام در پرتفوی آن قرار دارد. حال این موضوع بستگی دارد که این صندوق‌ها فعال هستند یا صندوق‌های غیر فعال، همانند صندوق دارا یکم که توسط دولت عرضه شد و یا صندوق پالایشی یکم که دارایی آنها مشخص است و تغییر نمی‌کند. اما برخی از صندوق‌ها وجود دارد که دارایی آنها متغیر است، یعنی سهام‌هایی در پرتفوی آنها هست که امکان خرید و فروش آن وجود دارد، اما در مجموع همه این سهام‌ها چه آن سهام‌هایی که فعال هستند و چه آنهایی که غیر فعال هستند، تابع سهامی هستند که در پرتفوی آنها قرار دارد. اگر‌ آن سهامی که در پرتفوی آنها وجود دارد و شرایط کلی بورس، شرایط خوبی باشد، خالص ارزش داریی این صندوق‌ها روبه رشد خواهد بود و مورد استقبال سرمایه‌گذارن قرار خواهد گرفت، اما اگر شرایط بازار، خوب نباشد و سرمایه‌ای که در پرتفوی آنها وجود دارد با افت ارزش قیمت و دارایی مواجه شود منجر ضرر به سهام‌دارن خواهد شد.

وی در مورد علت افت ارزش دارایی صندوق پالایشی یکم‌ گفت: در پرتفوی این صندوق شرکت‌های پالایشی قرار دارد و به این دلیل که قیمت سهام آن پالایشی‌ها در بورس افت کرده، ارزش دارایی‌های صندوق پالایش یکم دچار افت می‌شود.

نوسان گیری ۵ درصد یکی از مشکلات بورس

کدیور ادامه داد: درحال‌حاضر مشکلاتی که در بازار بورس هست، بخش عمده آن مربوط می‌شود به محدودیت نوسان قیمت روزانه در بورس، که در حدود ۵ درصد است، که البته این ۵ درصد برای بازارهای‌بورس و فرابورس است و برای بازارهای پایه این درصد پایین تر است اما‌ مشکل اصلی این است که این درصد پایین است، و‌اگر شورای‌عالی بورس این عدد را به ۱۰ الی ۱۵ افزایش دهد، سبب می‌شود که رفتارهای هیجانی در بین سهام داران کاهش پیدا کند و‌ در بازار شهد یک رفتار عقلایی و تحلیلی باشیم.

این کارشناس بوس در پایان در مورد نوسان گیری از سهام عدالت و‌تاثیر‌ آن بر صعود و نز‌ول بورس بیان کرد: سهام عدالت نیز همانند صندوق‌ها یک پرتفویی است که یک ارزش آن به دلیل نوسان روزانه، بالا و پایین می‌شود و سهام عدالت نیز مانند صندوق‌های پالایشی معلول شرایط بورس هستند و علت شرایط فعلی بازار نیستند.