بررسی آخرین تحرکات صندوق های ETF (۲۸ دی)

ارزش پالایشی یکم در پایان معاملات دیروز کاهش یافت و قیمت هر واحد صندوق پالایشی یکم به ۵ هزار و ۶۴۶ تومان رسید. بر این اساس ارزش ۵۰۰ واحد صندوق پالایشی یکم به ۲ میلیون و ۸۲۳ هزار تومان رسید.

همچنین قیمت ابطال هر واحد صندوق (NAV ابطال) بر پایه خالص ارزش دارایی‌های ۵.۷۲۸ تومان ثبت شد.

این درحالی است که در زمان پذیره نویس صندوق پالایش یکم هر واحد این صندوق به قیمت ۱۰هزار تومان به فروش رسید و متقاضایان برای خرید ۵۰۰ واحد سهام این صندوق مبلغ ۵ میلیون تومان پرداخت کردند.

همچنین در بین نمادهای این صندوق نماد شبریز (پالایش نفت تبریز) با افت ۴.۸ درصدی و شبندر (شرکت پالایش نفت بندر عباس) با افت ۴.۸۵ درصدی و شپنا (پالایش نفت اصفهان) و شتران (شرکت پالایش نفت تهران) به ترتیب ۴.۷۹ و ۴.۶۵ درصد افت داشتند.

پالایشی یکم ثروت توزیع می‌کند؟

ریزش ارزش "پالایشی یکم" همچنان ادامه دارد؛ همان صندوقی که به گفته مسئولان قرار بود فرصتی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی باشد.

بازار سرمایه در هفته ای که گذشت روزهای چراغ قرمزی را تجربه کرد و شاخص کل فقط برای یک روز صعودی بود. به طوریکه این شاخص مجددا و برای دومین مرتبه طی چند روز به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد، یعنی همان جایی که بعد از ریزشی که از مردادماه آغاز شده به آن رسیده بود، عقب گرد کرد.

در این میان پالایشی ها سهم عمده ای در ریزش بورس داشتند. سهم هایی که صندوق پالایشی یکم را تشکیل داده اند (باقی مانده سهام دولت در پالایشگاه های تبریز، بندرعباس، تهران و اصفهان) و روند کاهشی این سهم ها باعث شد ارزش واحدهای این صندوق از ۱۰ هزار تومان به ۶۰۰۰ تومان کاهش پیدا کند.

هرچند نوسان در ذات بازار سرمایه است و نمی‌توان همواره از این بازار توقع روندی صعودی داشت اما وعده های داده شده پیش از آغاز پذیره نویسی این صندوق تاثیر زیادی به ترغیب افراد برای سرمایه گذاری روی این صندوق گذاشت.

وزیر اقتصاد بارها تاکید کرد که این صندوق فرصت خوبی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی است. همچنین تخفیف ۲۰ درصدی که این صندوق دارد که اگر فردی پنج میلیون تومان پالایشی یکم بخرد، یک میلیون تومان تخفیف خواهد گرفت و در واقع به میزان یک میلیون تومان از ثروت بهره مند خواهد شد.

بر این اساس اعتماد مردم برای خرید این سهام جلب شد و حدود چهار میلیون نفر در پذیره نویسی این صندوق مشارکت کردند اما اکنون سرمایه‌هایشان ریزشی شده است. در این میان سوال مطرح می‌شود که آیا دولت سهام خود در شرکت‌های پالایشگاهی را که قرار بود توزیع بهینه ثروت بین آحاد مردم باشد با قیمت بالا به مردم فروخته است؟

حاشیه‌های پالایشی یکم

تایید و تکذیب عرضه یا عدم عرضه پالایشی یکم آنقدر ادامه داشت که باعث حرکت نخستین مهره ریزش بازار شد! ریزشی که از مردادماه آغاز شد و تا اوایل آبان ماه ادامه داشت. ریزشی که دامنه آن به ارزش پالایشی یکم نیز کشیده شده و بسیاری از خریداران این صندوق ناراضی از خرید خود، دولت را مقصر می‌دانند.

پذیرش در بورس و تأخیر در قابل معامله شدن

پذیره نویسی این صندوق درحالی که هر سهم ۱۰ هزار تومان قیمت داشت، از پنجم شهریورماه آغاز شد و تا اواخر شهریورماه ادامه داشت، اما طبق قانون که ETFها باید یک ماه بعد از پذیره نویسی قابل معامله شوند، این صندوق قابل معامله نشد و خریداران این صندوق از ۱۱ اذرماه امکان معامله پیدا کردند. برای این تاخیر دلایل متعددی ذکر شد که به نظر می‌رسد، کاهش ارزش سهام پالایشی دلیل اصلی آن بود، زیرا پس از پایان پذیره نویسی نماد‌های پالایشی نزولی شدند و ارزش صندوق در مقایسه با دوران پذیره نویسی کاهش یافت.

استمرار روند نزولی ارزش سهام

البته روند نزولی سهم‌های پالایشی پس از قابل معامله شدن پالایشی یکم همچنان ادامه یافت؛ به طوریکه این صندوق در ۱۶ روز معاملاتی نیمه دوم آذر ۱۳۹۹ (از ابتدای فعالیت)، فقط سه روز مثبت بود و در سایر روز‌ها روندی نزولی داشته است.

این صندوق در اوایل دی ماه به زیر قیمت بازگشایی رسید و قیمت صندوق پالایشی یکم از خالص ارزش دارایی‌های این نماد بیشتر ش. روز سه شنبه ۳ دی ماه ۱۳۹۹ NAV (ارزش خالص دارایی) صندوق ۸۴۰۰ تومان و قیمت هر واحد صندوق ٩٠٠٠ تومان بود.

تفاوت‌ها با دارایکم

تفاوت عمده دارایکم با پالایشی یکم در این است که دارایکم با میانگین یک ماهه قبل خود عرضه شد و معامله آن همزمان با رشد شارپی بازار بود، به همین دلیل بیش از ۲۰۰ درصد رشد کرد؛ درحالی که پالایشی یکم در قیمت سقف عرضه شد، اما معامله آن همزمان با روز‌هایی است که بازار هنوز در مسیر اصلاح و تعادل قرار دارد.

علت منفی شدن پالایشی یکم

خبر گزاری ایسنا در تاریخ ۴ دی ماه ۱۳۹۹ در مورد چرایی روند نزولی پالایشی یکم نوشت: ارزش پالایشی یکم متاثر از سهم‌های پالایشی است. در این میان آنچه که به روند نزولی پالایشی یکم دامن زده، سهام جایزه شپنا است که باعث غلبه عرضه بر تقاضا شده است؛ موضوعی که روی روند سایر سهم‌های پالایشی نیز تاثیرگذار است و باید منتظر تخلیه این فشار فروش بود.

از سوی دیگر میزان نقدینگی موجود در بازار سرمایه با اوایل سال قابل مقایسه نیست. حدود ۱۰ تا ۱۶ هزار میلیارد نقدینگی در بازار وجود دارد که برای بالا کشیدن همه سهم‌های بزرگ کافی نیست. برای مثال یک روز خودرویی ها، روز دیگر بانکی‌ها و... صعودی خواهند بود. درواقع نقدینگی موجود در بازار، بین سهم‌های بزرگ پخش شده است.

به هر صورت، هرچند روند حرکت بازار سرمایه طی یک سال گذشته از منطق به دور بود و برخی تصمیمات دولت باعث خروج بورس از ریل خود شد، اما باید به این نکته توجه داشته که سرمایه گذاری در جایی که درآمد ثابتی در پی ندارد، پر ریسک بوده و احتمال نوسان برای آن وجود دارد؛ هرچند مسئولان برای جلب اعتما مردم و ترغیب آن‌ها به خرید پالایشی یکم، سنگ تمام گذاشتند و بار‌ها روی ETFها و تخفیف و بازدهی این صندوق‌ها تاکید کردند. حتی فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصاد و دارایی اعلام کرده بود که از اهداف عرضه سهام در قالب صندوق ETF حرکت به سمت عادلانه سازی نظام توزیع درآمد و ثروت است.

هرچند که از نگاه منطقی، نباید از همه سهم‌ها و صندوق‌ها انتظار رشد شارپی داشت، اما حال که بازدهی صندوق پالایشی یکم منفی شده، صحبتی از آن به میان نمی‌آید تا پاسخگوی حدود چهار میلیون خریدار این صندوق باشد.