اما و اگرها از حذف دامنه نوسان در بورس

موافقان و مخالفان دامنه نوسان بورس تلاش می‌کنند مزایا و معایب این روش را پررنگ کنند. موافقان دامنه نوسان معتقدند قرار گرفتن نرخ سهام در یک بازه مشخص، از حرکات بیش از اندازه نرخ جلوگیری می‌کند و مانع صعود یا ریزش شدید قیمت‌ها در یک روز می‌شود و می‌تواند به ثبات بازار کمک کند.

فردین آقابزرگی کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه اظهار نظر رئیس سازمان بورس مبنی بر حذف دامنه نوسان، به این زودی‌های اجرایی نخواهد شد، گفت: هرچند که بسیاری از فعالان و کارشناسان بازار سهام طی این دو دهه گذشته همواره بر حذف دامنه نوسان تاکید کرده‌اند و در مقابل این مطالبه نیز روسای سابق سازمان بورس نیز قول‌هایی را در این باره داده اند، اما هیچ کدام نیز عملی نشده و به نظر نمی‌رسد قول رئیس جدید نیز اجرا شود، زیراکه اولا الان شرایط کلی بورس و همچنین اقتصاد کشور خاص است و بعید است که مسئولان امر دست به چنین کاری بزنند.

مخالفان دامنه نوسان معتقدند تعیین دامنه نوسان، نوعی مداخله در سازوکار بازار است که باعث می‌شود کشف نرخ با تأخیر انجام شود، قیمت‌ها به حد پایین یا بالا تمایل پیدا کنند و صف‌های خریدوفروش تشکیل شود، نقدشوندگی بازار کاهش پیدا کند و در نهایت، کارایی بازار تضعیف شود.

با وجود این مزایا و معایب، نمی‌توان به راحتی درباره کاهش، افزایش یا حذف دامنه نوسان در بورس اوراق بهادار تهران تصمیم‌گیری کرد و پیش از آن لازم است سیاست‌گذار، هدف خود را تعیین کند و بر اساس آن، درباره تغییر یا حذف دامنه نوسان اقدام کند.

در این رابطه، رئیس سازمان بورس در پاسخ به چرایی اتخاذ تصمیم تغییر دامنه نوسان گفت: تغییر دامنه نوسان در شرایط خاص، با ایجاد بستر زمانی مناسب مسیر تحلیل را هموار می‌کند و پیرو آن سهامداران در فضای آرام‌تری تصمیم‌گیری می‌کنند. هرگاه شرایط اقتصادی از ثبات بیشتری برخوردار باشد، امکان افزایش دامنه نوسان و حتی حذف آن وجود خواهد داشت.

محمدعلی دهقان دهنوی، درخصوص تغییرات دامنه نوسان و حجم مبنا از روز شنبه، ۲۵ بهمن ماه گفت: درخصوص تغییر دامنه نوسان نظرات متفاوتی مطرح بود و شورای‌عالی بورس با در نظر گرفتن طیف وسیع نظرات و پیشنهاد‌ها، محدوده دامنه نوسان منفی ۲ تا مثبت ۶ درصد را مصوب کرد.

وی ادامه داد: با توجه به متغیر‌های اقتصادی و همچنین برخی ابهامات نسبت به فضای اقتصادی، تصمیم بر آن شد دامنه نوسان تغییر کند. این تصمیم به‌صورت موقتی و به دلیل شرایط خاص بازار اخذ شد و روز شنبه گزارش بازار پس از اعمال تغییرات به شورای‌عالی بورس ارسال و نتایج آن بررسی می‌شود. همچنین در صورت رسیدن به شرایط ثبات اقتصادی، دامنه نوسان می‌تواند تغییرات دیگری را نیز تجربه کند.

فردین آقابزرگی کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه اظهار نظر رئیس سازمان بورس مبنی بر حذف دامنه نوسان، به این زودی‌های اجرایی نخواهد شد، گفت: هرچند که بسیاری از فعالان و کارشناسان بازار سهام طی این دو دهه گذشته همواره بر حذف دامنه نوسان تاکید کرده‌اند و در مقابل این مطالبه نیز روسای سابق سازمان بورس نیز قول‌هایی را در این باره داده اند، اما هیچ کدام نیز عملی نشده و به نظر نمی‌رسد قول رئیس جدید نیز اجرا شود، زیراکه اولا الان شرایط کلی بورس و همچنین اقتصاد کشور خاص است و بعید است که مسئولان امر دست به چنین کاری بزنند.

وی افزود: دوستان از حذف دامنه نوسان صحبت می‌کنند، درحالیکه این دامنه نوسان نامتقارنی که اعمال کردند، با کاهش روبه‌رو بوده و این موضوع به نظر می‌رسد کار را با هیجان بیشتری روبه‌رو کند و این برای سهام داران خرد و به خصوص افراد تازده واردی که آموزش اصولی در بازار ندیده اند، می‌توان بسیار آسیب زا باشد، به هر حال افراد قدیمی و حرفه‌ای بازار سال هاست که در این محیط حضور داشته و بالا و پایین‌های زیادی را تجریه کرده اند، از این وضعیت نیز می‌توانند سود خود را ببرند، اما باید وضعیت سهام داران خرد را نیز در نظر گرفت.

آقابزرگی اضافه کرد: اگر بخواهیم اصولی نگاه کنیم، در چنین شرایطی بهتر است که کمترین تغییرات اعمال شود، تا بازار خود بتواند بر اساس ذات خودش به تعادل برسد، حال این تغییر قوانین و دستکاری‌هایی که به نوعی می‌شود، در مورد مقررات، در این چند وقته به هیچ عنوان جواب نداده است، به طور مثال قانونی که در مورد ممنوعیت نوسانگیری روزانه وضع شد، کمتر از یک ماه دوام آورد و لغو شد، این در حالیست که مهم‌ترین مولفه بازار سهام نقدشوندگی است و تحت هیچ شرایطی نباید خدشه‌ای به این موضوع وارد شود.

این فعال بازار سهام ادامه داد: اما با دامنه نوسان منفی دو که در نظر گرفته اند، عملا نقدشوندگی در بسیاری از نماد‌های کوچک و متوسط بسیار کم خواهد شد، زیراکه بسیاری از عدم فروش سهام خود خواهند ترسید و این ممکن است سهام را در صف فروش قفل کند، به نظر می‌رسد، با این اقداماتی که انجام شده قصد بر این است که بازار را مدیریت کنند و در کوتاه مدت نیز وضعیت را مثبت کنند، اما شاید این کار چند صباحی موثر باشد، اما با این اقدامات آینده بلند مدت بورس صدمه می‌بیند که این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی بیان کرد: بعد از مدتی که نقدشوندگی بازار کم شود، دوباره سازمان بورس محبور خواهد شد که دامنه نوسان را به حالت عادی خود بازگرداند، معمولا در چنین حالت‌هایی باید اجاره داد بازار به حالت طبیعی و بر اساس مکانیزم خود به حالت تعادل بازگردد و اگر قرار است که قوانین مورد اصلاح قرار بگیرند، باید به صورت کلی و دسته جمعی بسیاری از مقررات را مورد بازنگری قرار دهند، همچنین در مورد زیر ساخت‌ها نیز این موضوع مصداق دارد، بنابراین نمی‌توان تنها یک گوشه را دست زد، اما کلیت همچنان همان ساختار گذشته باشد.

آقابزرگی یادآور شد: حذف دامنه نوسان باید به مرور انجام شود، نه یک مرتبه، اگر این کار به‌تدریج انجام شده و زیر ساخت‌های آن نیز فراهم شود، بازار می‌تواند از ثبات خوبی در بلند مدت برخوردار شود، اما متاسفانه هیچ گامی در این راستا برداشته نمی‌شود، درحال‌حاضر باید تمهیداتی اندیشده شود، تا آینده بازار سهام با مخاطره روبه‌رو نشود، زیرا که برخی اقدامات تاثیرات بلند مدت دارد که شاید در کوتاه مدت این اثرات پدیدار نشود.