پناهگاه جدیدبورس‌بازان

در بخشی از این گزاش آمده است: ارزش معاملات خرد سهام در بورس تهران روز شنبه برای دومین بار طی ۱۵ ماه اخیر به کمتر از هزار میلیارد تومان رسید. این‌طور که به‌نظر می‌آید در واکنش به اوضاع نابسامان بازار سرمایه، ریسک‌گریزی افزایش یافته و بسیاری از فعالان خرد بازار به موازات خروج سرمایه خود از سهام به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله کوچ کرده‌اند. به موجب این رویداد همزمان با کاهش ارزش معاملات یادشده، میزان دادوستدها در صندوق‌ها افزایش یافته و در رویدادی کم‌سابقه به ارزش معاملات خرد نزدیک شده است.

رکوردشکنی معکوس ارزش معاملات در بازار سرمایه همچنان ادامه دارد. معاملات نخستین روز هفته در شرایطی خاتمه یافت که در آن ارزش معاملات خرد به ۹۱۹ میلیارد تومان رسید. در این روز ارزش معاملات خرد فرابورس برای نخستین بار در ۲۶ ماه گذشته به ۲۵۴ میلیارد تومان بالغ شد که به نوبه خود رقمی بی‌سابقه است. در این شرایط تنها بخش بازار که توانسته صورت خود را با سیلی سرخ نگه دارد، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله هستند که در مواجهه با فرار سرمایه از سهام و ثبت همه روزه خالص خرید حقوقی چند صد میلیارد تومانی در بورس این شرایط را تاب آورده‌اند و به طور میانگین ارزش معاملات آنها به‌رغم نداشتن رشدی معنا‌دار در چند ماه اخیر به سطح معاملات خرد نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود. معاملات روز شنبه در شرایطی خاتمه یافت که ارزش داد و ستد در نمادهای ETF یا همان صندوق‌های مورد بحث به حدود ۷۳۳ میلیارد تومان رسید. این رقم تنها ۲۰ درصد با ارزش معاملات خرد بازار اختلاف دارد.

پرسش‌های سخت بورسی

با ما چه می‌کنند؟ این سوالی است که بسیاری از فعالان بازار سرمایه هر کدام به طرق مختلف و با ادبیاتی متفاوت در ماه‌های اخیر یا از خود پرسیده‌اند یا در گروه‌های تلگرامی و سایر بسترهای فضای مجازی به دنبال جواب آن گشته‌اند. بازار شایعات و گمانه‌زنی ‌نیز همچون گذشته داغ داغ است. اگر تا چند ماه قبل، یعنی زمانی که همچنان امید از بازار سهام نرفته بود از مردم عادی یا حتی کارشناسان بازار سوال می‌کردید که فردا اوضاع بازار چگونه است، همیشه نظرات مختلفی در خصوص رنگ تابلوی معاملات در روز یا روزهای آتی وجود داشت. این روزها اما نه خبری از خوش‌بینی هست و نه اگر کسی بگوید که بازار به‌زودی در روند صعودی قرار می‌گیرد کسی حرف او را جدی خواهد گرفت. عجیب هم نیست، هر چه باشد وقتی بازار در طول ۱۵ روز معاملاتی تنها ۲ روز با رشد شاخص مواجه شده، لاجرم راهی برای فعالان خود باقی نمی‌گذارد که نسبت به اوضاع آن در روزهای آتی خوش‌بین باشند؛ آن هم شاخصی که اصلا نماگری مناسب برای نشان دادن بازار نیست. این‌طور که به نظر می‌آید درحال‌حاضر نه امیدی به بهبود بازار است و نه اصلا انتظاری برای بهبود وضعیت برای مردم منطقی به نظر می‌آید.

در انتهای این گزارش آمده است: بدون شک رسیدن ارزش معاملات خرد به ارزش معاملات صندوق‌های قابل معامله در شرایط عادی امری منفی نیست و حتی می‌توان گفت که در وضعیت رونق بازار اگر شاهد ثبت چنین ارقامی بودیم چه بسا می‌شد گفت که بازار سرمایه در تحقق اشاعه و ترویج سرمایه‌گذاری غیر مستقیم قدمی بلند و رو به جلو برداشته است. اما درحال‌حاضر این‌طور که ارقام یاد شده نمایان می‌کنند، رسیدن ارزش معاملات خرد به ارزش معاملات این صندوق‌ها که در شرایط عادی با اقبال معاملات خرد مواجه نمی‌شوند حکایت از تشدید ریسک‌گریزی در میان فعالان بازار و سپردن دارایی خود به موسساتی دارد که در شرایط بی‌تصمیمی و عدم اطمینان موجود بهترین گزینه برای مدیریت دارایی اشخاص در بورس هستند.

بالاخره‌ طبیعی است در اقتصادی که مرغ و روغن هم صف‌نشین‌های خود را دارد، آفت صف‌ها به جان بازار سرمایه هم بیفتد و در سایه مداخلات گاه و بیگاه و البته بیجای مدیران، جاده پر پیچ و خم ریسک‌پذیری در بازار سرمایه را به سمت رکود بیشتر هموار کند. در این شرایط ابدا دور از انتظار نخواهد بود که رکورد‌شکنی معکوس ارزش معاملات نیز بیش از گذشته ادامه‌دار‌ باشد.