بورس هنوز حباب دارد! / سهامداران نگران بخوانند

محمد اسکندری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود اُفت شاخص و اصلاح شدید سهام ها، هنوز هستند نماد‌هایی که نیازمند اصلاح باشند؟ بیان کرد: سهم‌هایی که نیاز به اصلاح دارند مخصوصا در بازار پایه فرابوس زیاد هستند؛ سهم‌هایی گره معاملاتیشان باز نشده و صف‌های فروش طولانی دارند، که متاسفانه اصلاح قیمت و باز شدن دامنه نوسان در این نماد‌ها صورت نمی‌گیرد.

کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: چندین نماد سرمایه گذاری در سهام عدالت، هستند که با وجود اینکه با شرکت‌های دیگر استانی از همه لحاظ چه دارایی، بدهی و NAV یکسان هستند و پرتفوی کاملا مشابهی دارند، در قیمتی بسیار متفاوت از ارزش ذاتی و حتی سایر نماد‌های استانی عدالت، دارای صف‌های فروش طولانی هستند و نمادشان متعادل نمی‌شود.

وی افزود: در یک ماه اخیر سازمان بورس کار خوبی در جهت رفع گره معاملاتی برخی نماد‌ها انجام داده است که نماد‌های دارای صف را متعادل می‌کند، اما زمانی که این کار را سازمان بورس به صورت نوبتی انجام می‌دهد، به واقع نوعی امتیاز نا موجه به سهامداران برخی نماد‌ها داده می‌شود و البته از سوی دیگر، نقدشوندگی از آن‌ها گرفته می‌شود و اگر کسی مجبور باشد، سهمش را بفروشد، هیچ راهی ندارد.

اسکندری در پاسخ به این پرسش که چه نماد‌هایی دارای حباب هستند؟ تشریح کرد: به صورت کلی اگر نقد شوندگی بازار را بالا ببریم و گره معاملاتی را برداریم بازار به تدریج به سمت صنایعی می‌رود که قیمت گذاری آن‌ها بهتر و ارزنده‌تر است. در حال حاضر برخی صنایعی که زیان دهنده هستند و کماکان روند زیان دهی عملیاتی آن‌ها ادامه دارد هنوز هم در قیمت‌های غیرواقعی معامله می‌شوند یا در صف فروش هستند؛ این‌ها عمدتا شرکت‌هایی هستند که قیمت سهامشان با تجدید ارزیابی یا افزایش سرمایه یا به واسطه ارزش جایگزینی ناشی از رشد نرخ ارز، یا زمین‌های نه چندان مرغوب آن‌ها بالا رفته است، بنابراین هنوز هم دارای قیمت‌های ناموجه هستند و باید به تعادل برسند.

کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا در نماد‌هایی که احتیاج به اصلاح دارند بازارگردان می‌توانند از تشکیل صف جلوگیری کند؟ تصریح کرد: منطق فعالیت بازار گردان‌ها اصولاً همین نقدشوندگی و جلوگیری از صف فروش است، ولی بازارگردان ها، با مقررات عجیبی همچون دامنه نامتقارن، عدم رفع گره معاملاتی و عدم امکان فروش سهم در برخی روز‌ها از طرف سازمان و شرکت‌های بورس و فرابورس، عملا دچار کمبود شدید نقدینگی و خلع سلاح شده اند.

اسکندری افزود: وقتی سهم‌ها در صف فروش هستند به دلیل وجود حجم مبنا اصلاح قیمت نمی‌کنند، بازارگردان‌ها هم نمی‌توانند بیش از چند روز از صف فروش سهم بخرند، یعنی طراحی ایفای تعهدات روزانه در بازارگردان‌ها برای مدت نامحدود نیست، بنابراین وقتی سهام را به سمتی بردیم که دارای صف فروش طولانی مدت شود و هر روز بازارگردان مجبور شود تعهد خودش را از بازار بدون اصلاح قیمت خریداری کند، اما تا مدت محدودی می‌تواند این کار را انجام دهد.

وی در انتها به این نکته اشاره کرد که مقررات بازارگردانی نیاز به اصلاح دارد، گفت:  در عین حال باید نگاه سازمان به مفهوم بازارگردانی اصلاح شود به ویژه بازارگردانی با وجود دامنه نوسان و به خصوص حجم مبنا، عملا نمی‌تواند کارآمد باشد و انتظارات را برآورده کند، ضمن اینکه بازارگردان هرگز به معنای بالا برندن قیمت سهم یا جلوگیری کننده از افت قیمت نیست بلکه افزایش نقدشوندگی نماد‌ها مهمترین کارکرد بازار گردان است که ابزار و روش خود را دارد.