نقش سهامداران در هیجانات بورسی

پاسخ از محمد شکری، کارشناس بازار سرمایه: روند اصلاحی شاخص بورس از شهریورماه نشان می‌دهد همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد بازار سرمایه تحت‌تاثیر متغیرهای اثرگذار تغییر مسیر می‌دهد.

بررسی وضعیت بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری از ابتدای سال نشان می‌دهد بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها با افت‌وخیز بیشتری همراه بوده است. حرکت شاخص در مسیر تعادلی و تداوم این روند در تیر ماه و مرداد نگاه سرمایه‌گذاران بی‌شماری را به سمت بورس معطوف کرد. به طوری که برخی تحلیل‌ها از بازگشت مجدد پول حقیقی به بازار خبر می‌داد. این در حالی است که بسیاری از سهامدارانی که در سال ۹۹ با ضرر و زیان سنگین از بازار سهام خارج شده بودند حالا خود را برای یک بازگشت دیگر آماده می‌دیدند.

گرچه به نظر می‌رسد تالارهای شیشه‌ای برای این اتفاق از آمادگی لازم برخوردار نیستند. ورود شاخص به مدار اصلاحی در ۳هفته گذشته یک بار دیگر نشان داد سرمایه‌گذاران این بازار همچنان هیجانی و بدون نقشه راهبردی معامله می‌کنند. آفتی که سال گذشته نیز به جان بازار افتاد و سبب زیان ۷۰ درصدی در قیمت برخی از سهام شد. در این میان عوامل مهم دیگری هم وجود دارند که به رفتارهای آنی و خالی از منطق سهامداران دامن می‌زنند. هر اتفاقی خارج از این حیطه که در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی رخ می‌دهد معاملات بورسی را هدف قرار می‌دهد و بازار را متوجه واکنش‌‌‌های عجیب و غریب می‌کند. بر همین اساس مطرح شدن مسائلی همچون موضوعات مربوط به برجام و بحث قیمت‌گذاری دستوری برخی کالاها، بازار سرمایه را در ناامن‌ترین نقطه معاملاتی قرار می‌دهد و زمینه ایجاد صفوف فروش و اصلاح شاخص بورس را رقم می‌زند.

در حال حاضر یکی از دلایل مهم ریزش قیمت سهام درهفته‌های اخیر، نوسان قیمت دلار است. اما مباحث مربوط به قیمت‌گذاری دستوری برخی کالاها و حتی طرح پرابهام واردات خودروهای خارجی با وجود این که روز گذشته منتفی اعلام شد، شائبه‌های بی‌شماری مبنی بر تداوم افت قیمت سهام ایجاد کرده بود. این در حالی است که بارها به این موضوع اشاره شده که بازار سرمایه بعد از هر خیز قیمتی نیازمند استراحت و تنفس است. اما از آنجا که بازار سرمایه بر اساس نوع شایعات و اخبار مختلف واکنش‌های گوناگون نشان می‌دهد در شهریور نیز همزمان با تایید و تکذیب چند خبر، تغییر مسیر داد. مسیری که طی آن برخی سهامداران از قطار معاملات پیاده و برخی دیگر نیز در انجام معاملات دست به عصا شدند. برآیند رفتار سرمایه‌گذاران در سه هفته اخیر نشان می‌دهد هر گاه موضوعات سیاسی، تصمیمات اقتصادی و تحرکات سیاستگذاران در حوزه بین‌المللی به اوج خود می‌رسد سرمایه‌گذاران رفتارهایی مبنی بر ترس نشان می‌دهند و بازار را از روند طبیعی خارج می‌کنند.

چندی پیش نیز رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بر ضرورت سرمایه‌گذاری سهامداران خرد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تاکید کرد؛ موضوعی که می‌تواند بازار را از تنش‌های گاه و بی‌گاه در امان نگاه دارد. واقعیت اما  این است که وضعیت اقتصادی کشور تحت‌تاثیر چند عامل اثرگذار داخلی و خارجی ممکن است با هجمه‌ای از تغییرات مواجه شود. این تغییرات رفتار سرمایه‌گذاران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند و بهترین راه برای خروج از وضعیت نامطلوب فعلی، سرمایه‌گذاری مطمئن به صورت غیرمستقیم است. صاحب‌نظران بورسی نیز اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها را به نفع بازار و سهامدار عنوان می‌کنند. پرهیز از رفتارهای هیجانی از عوامل تهدیدزای بازار کاسته و روند حرکت معاملات را به گردونه طبیعی بازخواهد گرداند.