معاملات مشکوک یک نماد بورسی حاشیه ساز شد
رشد ناگهانی سهام یکی از نمادهای بورسی، درست پیش از اعلام خبر افزایش سرمایه این نماد، باعث ایجاد شائبه‌هایی پیرامون انجام معاملاتی با اطلاعات نهانی شد. این مشکل یکی از مواردی است که همیشه گریبان‌گیر بازار سرمایه ایران بوده اما تاکنون اقدام موثری در جهت مقابله با آن صورت نپذیرفته است.
در آخرین روز از آبان ماه سال جاری، پس از کش‌وقوس‌های فراوان، آگهی افزایش سرمایه نماد بورسی مورد اشاره، در سامانه کدال قرار گرفت. این افزایش سرمایه، از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها خواهد بود. انتشار این خبر باعث شد تا این نماد در معاملات روز‌های آتی بازار سرمایه، با افزایش تقاضا مواجه شده و در مدار صعود قرار بگیرد. با این وجود، اتفاقات رخ داده در حاشیه این افزایش سرمایه، یادآور یکی از معضلات بزرگ بورس ایران، تحت عنوان معاملات با اطلاعات پنهانی شد.
انفجار پیش از جرقه
معاملات این نماد که اخیرا و در اواخر آبان ماه انجام شد، در محدوده منفی تابلو آغاز شده و تا پایان زمان بازار، در همین ناحیه ادامه یافت. به این ترتیب این نماد در پایان روز معاملاتی، با افت ۴.۲درصدی همراه شد.
همان نماد معاملات روز آتی را در رنج نزولی آغاز کرد اما با این وجود، با گذشت تنها ۱۰دقیقه از آغاز معاملات، سهم مورد اشاره صعودی شد و در ساعت ۱۱ و ۳۰دقیقه، به صف خرید نشست. در نهایت، معاملات روز ۳۰آبان را با رشد ۲.۴درصدی به پایان رساند.
این تغییر رویه سهام، برای کارشناسان بورسی سئوال برانگیز بود تا اینکه در ساعت ۲۱:۴۷دقیقه همان روز، اطلاعیه افزایش سرمایه این نماد، در سامانه کدال قرار گرفت. رشد ناگهانی نماد، درست پیش از اعلام خبر افزایش سرمایه، باعث ایجاد شک و شبهه‌های فراوان در زمینه احتمال انجام معاملاتی با اطلاعات نهانی شد.
تحقیق و تفحص حول محور اطلاعات نهانی
این اتفاق، تنها مورد از معاملات مشکوک به عدم تقارن اطلاعات نبوده و بازار سهام ایران در گذشته نیز با این مشکل مواجه بوده‌است. با وجود اینکه، طبق بند‌های اول و دوم ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، انجام معامله متکی بر اطلاعات نهانی جرم است، تاکنون هیچ اقدام موثری در جهت رسیدگی به این موارد صورت نپذیرفته است.
غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به مبحث رسیدگی به تخلفات مبنی بر معاملات با اطلاعات نهانی، به عنوان یکی از موارد تحت تحقیق و تفحص مجلس از سازمان بورس اشاره کرد و گفت: یکی از سوالات در این مورد، این است که چطور بعضی از شرکت‌های بزرگ و اشخاص حقوقی در بازار سرمایه، پیش از ریزش بزرگ بورس در سال ۹۹، از این موضوع مطلع شده و از بازار خارج شدند؟
وی در ادامه گفت: در همه جای دنیا، یکی از ویژگی‌های بورس، شفافیت آن است و این ویژگی باید در بورس ایران هم وجود داشته باشد که الان اینگونه نیست. علاوه بر آن، نوع نظارت بر بازار هم باید تغییر کند. به نحوی که دخالت انسانی به حداقل برسد و نطارت سیستماتیک تقویت شود.
لزوم نظارت بر معاملات مدیران سابق بازار
یکی دیگر از نقاط ضعف بازار سرمایه ایران، این است مدیران بازار مجاز هستند که مدتی پس از پایان مدت ریاست خود، وارد شرکت‌‌ها شوند. تقریبا همه روسای سابق بازار، در حال حاضر یا در شرکت‌های دیگر فعال هستند و یا خود، دارای شرکت هستند. این قانون نیز به خودی خود، می‌تواند یک رانت اطلاعاتی برای این اشخاص ایجاد کند.
در نهایت، گفتنی است که با وجود اینکه به عقیده منابع آگاه، این رانت اطلاعاتی وجود دارد و برخی از فعالین بازار از این موضوع سوء استفاده می‌کنند، اما این موضوع با اطلاعات در دسترس، قابل اثبات و یا رد شدن نیست. تنها کورسوی امید برای پیگیری این موارد، ثبت شکایت از طریق سامانه سمتا بورس، به نشانی shekayat.seo.ir است.
تمامی نمادهای بورس و فرابورس توسط کارکنان تالار شیشه ای و به سفارش حقوقی ها دستکاری میشه و کسی و یا نهادی هم نیست که بر این قمارخانه، دزد خانه ، نکبت خانه نظارتی داشته باشد و مُچ متخلفین را بگیرد و تحویل قانون دهد.