چرا شرکت ها در پرداخت سود سهامداران کوتاهی می کنند؟

با وجود مصوبه شورای عالی بورس برای پرداخت سود شرکت‌های بورسی از طریق سامانه سجام اما همچنان بیش از نیمی از شرکت‌های سوده بورسی، سود سالانه و نقدی خود را از طریق سجام واریز نمی‌کنند. اما علت اصلی پافشاری شرکت‌ها به پرداخت سود‌ از طریق بانک‌ها و به صورت حضوری چیست؟

بهنام بهزادفر کارشناس بازار سرمایه گفت: طبق قانون تجارت شرکت‌های سودده بورسی ملزم هستند، ۱۰ درصد از سود خود را به صورت سالانه و نقدی بین سهامداران خود تقسیم کنند. پرداخت سود سالیانه به سهامداران از ۳ روش مراجعه حضوری به شعب بانکی، واریز از طریق سجام و ارسال شماره حساب و مشخصات به شرکت صورت می‌گیرد که بهترین روش پرداخت از طریق سجام است، اما شرکت‌ها به دلیل خلع قانونی که وجود دارد سود خود را به روش‌های مختلف پرداخت می‌کند.

آراد پورکار تحلیلگر بازار سرمایه گفت: واریز سود از طریق سجام سبب می‌شود در زمان و یکسری از هزینه‌ها صرفه جویی شود. در زمانی هم که سود شرکت ناچیز باشد، سرمایه‌گذاران اقدام به دریافت سود نمی‌کنند. همچنین بسیاری از سهامداران حتی اطلاعات بورسی در خصوص واریز سود شرکت‌ها ندارند و یا برخی از سرمایه گذاران اطلاعاتی از اینکه چه زمانی به بانک برای دریافت سود مراجعه کنند، ندارند، که با پرداخت سود از طریق سجام این مشکل حل می‌شود.

سود حدود ۵۰ درصد از شرکت‌ها از طریق سجام واریز می‌شود

غلامرضا ابوترابی نایب رییس هییت مدیره و قایم مقام مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: در سال ۹۹ سود سهام ۱۲۳ شرکت و در سال ۱۴۰۰، سود سهام ۲۵۳ شرکت را به حساب سهامدارانی که در سامانه سجام ثبت نام کرده بودند، واریز کردیم. تاکنون ۳۰ شرکت نیز درخواست واریز سود سهام توسط شرکت سپرده‌گذاری را داده‌اند. با این وجود تا پایان سال ۱۴۰۰، سود سهام ۲۶۲ شرکت از طریق سجام واریز می‌شود.

او می‌گوید: برخی از ناشران به علت رسوب وجوهی که سهامداران خرد دارند و در حساب شرکت‌ها باقی می‌ماند، موافق پرداخت سود از طریق سجام نیستند. زیرا برخی از سهامداران به علت ناچیزی سود سهام و برخی به علت اینکه اطلاعی از زمان دریافت سود از طریق بانک و یا شرکت ندارند، اقدام به دریافت سود نمی‌کنند.

به گفته نایب رییس هییت مدیره شرکت سپرده گذاری مرکزی، برخی از شرکت‌ها هم به علت‌هایی همچون نبود نقدینگی، نبود الزام قانونی و دریافت کارمزد ۲۵۰ تومانی به ازای هر تراکنش توسط شرکت سپرده گذاری از ناشر که بخش عمده‌ای از این کارمزد به بانک‌های عامل واریز می‌شود و بخش اندکی نیز صرف هزینه‌های جاری شرکت می‌شود، سود خود را از سجام پرداخت نمی‌کنند.

تجمیع سود‌های کلان در حساب شرکت‌ها

کوروش آسایش کارشناس بازار سرمایه گفت: طبق آمار حدود ۳۷۰ شرکت از طریق سجام سود خود را واریز نمی‌کنند و مردم باید به روش‌های دیگر اقدام به دریافت آن کنند. سود برخی از شرکت‌ها نیز آنقدر ناچیز است که اکثر سرمایه‌گذاران برای دریافت آن به بانک و یا شرکت مراجعه نمی‌کنند.

به طور مثال با احتساب ۲۸ سهمی که به هر کد در عرضه اولیه‌ای تخصیص داده شده کل سود هر شخص ۳۰۸ تومان می‌شود که شرکت برای دریافت این سود ناچیز فرمی در کدال قرار داده که اکثر سرمایه‌گذاران برای دریافت این سود ناچیز اقدام به پر کردن فرم نمی‌کنند و حدود ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان در حساب شرکت می‌ماند و شرکت از این مبلغ استفاده می‌کند.

در مورد این مشکل  رییس سازمان بورس طی هفته‌های اخیر اعلام کرده که سال آینده باید تمامی ناشران سود تقسیم شده خود را از طریق سجام پرداخت کنند. همچنین مجلس نیز در این خصوص بند الزام‌آوری را در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ قرار داده که طبق آن شرکت‌ها ملزم به پرداخت سود از طریق سامانه سجام‌ باشند. بندی که باید دید آیا آنقدر می‌تواند بازدارانده باشد که حتی با جریمه ۲۰ درصدی شرکت‌های خاطی را الزام به پرداخت از طریق سجام کند یا همچنان برخی ناشران در مقابل این قانون هم مقاومت خواهند کرد.