توافق فوری ایران با غرب در دسترس است؟

توافق برجام با تمام مزایایی که داشت یک عیب بزرگ نیز به همراه داشت و آن توافقی بود که در عمل فقط با یک جناح سیاسی در آمریکا صورت پذیرفته بود. همین باعث شد تا جمهوریخواهان به شدت با این توافق بین‌المللی چندجانبه که پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز با خود به همراه داشت، درصدد الغای این معاهده بر بیایند و در نهایت نیز توسط دونالد ترامپ به خواسته خود دست یافتند.

اکنون بایدن و دولت او که در متن توافق پیشین نیز حضور داشتند، با تجربه آگاهی از لابی‌های مخالفان جمهوریخواه و همچنین لابی عبری_عربی منطقه‌ای که علیه ایران شکل گرفته است، در مسیر دستیابی به یک توافق جدید با ایران قرار دارند و این موضوع باعث خواهد شد که سنگ‌اندازی‌ها و زیاده‌خواهی متفاوتی در این مسیر شکل بگیرد. با این حال به نظر من، یک توافق پایدارتر و فراگیر که هم منافع بلندمدت ایران به لحاظ اقتصادی و امنیتی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای را در بر بگیرد، هم منافع امنیتی سایر اعضای حاضر در این توافق را تضمین کند.

بدیهی خواهد بود که این توافق بر فضای انتخابات و بازار در ایران اثرگذار باشد و به لحاظ اقتصادی بر پارامترهای داخلی و خارجی ایران، تاثیر خود را بگذارد. به طور مثال توافق جامع، باید در برگیرنده آزادی فروش نفت و گاز، لغو تحریم‌های فلزات و پتروشیمی، آزادی فعالیت‌های حوزه حمل و نقل و کشتیرانی و همچنین لغو تحریم‌های بیمه‌ای و بانکی در کنار آزادسازی دارایی‌های بوکه شده ایران باشد. 

چنین توافقی بر تمام سازه‌ها و انگاره‌های درونی و بیرونی اقتصاد ایران و همچنین تقویت قدرت منطقه‌ای کشور بسیار اثرگذار خواهد بود. درایت و هوشمندی برای لحاظ کردن منافع حداکثری ایران در این توافق، باعث خواهد شد تا کشور تا سالها به لحاظ بین‌الملی بیمه باشد. طبیعی است که این توافق مخالفانی در داخل و خارج از ایران داشته باشد که مایل نباشند تا ملت ایران از منافع یک توافق اصولی بهره‌مند شود و مایل باشند که کشور را همواره در وضعیت اضطراری نگه دارند اما با این حال، دستیابی به یک توافق جامع و دقیق برای دولتمردان باید از نان شب هم واجب‌تر باشد تا کشور به سرعت از وضعیت اضطراری خارج شود.