کاهش ۱۵ درصدی میزان صادرات ایران

مجتبی موسویان‌، معاون توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران از آخرین وضعیت صادرات کشور گفته است. بخش‌های مهم این مصاحبه در ادامه آمده است.

تأثیر ۵ درصدی تحریم‌ها بر صادرات در سال۹۹

- در ابتدای سال‌جاری با ظهور و گسترش شیوع ویروس کرونا وضعیت صادرات ایران مانند اغلب کشورها تحت تأثیر قرار گرفت و خیلی از کشورها تا مشخص شدن پروتکل‌های بهداشتی نسبت به قرنطینه و بسته شدن مرزهای خود اقدام کردند. این امر باعث شد که روند صادرات کشور با کاهش شدیدی مواجه شود و بعضاً با برخی از کشورها میزان صادرات به منفی ۴۵ درصد رسید.

- میزان صادرات در فروردین ماه سال‌جاری در قیاس با مدت مشابه سال گذشته ۴۷ درصد کاهش یافت. اما با ابلاغ پروتکل‌های بهداشتی به مرور زمان و به‌صورت پیوسته افت صادرات مدیریت شد. در این میان و بر اساس گزارش ۱۰ ماهه در حوزه صادرات ۲۰ درصد و در بخش واردات ۱۵ درصد کاهش ثبت شده است. امیدوار هستیم که تا پایان سال‌جاری بتوانیم حداقل به ۸۰ تا ۸۵ درصد صادرات سال ۹۸ دست پیدا کنیم.

- ۱۰ درصد از کاهش تجارت کشور مربوط به شیوع ویروس کرونا و مابقی تحت تأثیرتشدید تحریم‌هاست؛ تحریم‌ها از سال گذشته رو به تزاید بوده و این موضوع تا پایان ریاست جمهوری ترامپ ادامه داشته است. رئیس‌جمهوری سابق امریکا تا آخرین روز کاری خود در حال امضای حکم‌های تحریمی علیه شرکت‌ها و نهادهای ایرانی و شرکت‌های خارجی که با ایران همکاری می‌کردند، بود.

- اگر تا پایان سال‌جاری میزان صادرات گاز خوب باشد تصور می‌کنم که کاهش صادرات در حدود ۱۵ درصد شود و اگر آمار صادرات گاز لحاظ نشود احتمالاً این کاهش ۲۰ درصد خواهد شد.

سهم ۵۰درصدی چین و عراق در صادرات ایران

- وقتی کشورها نتوانند صادرات داشته باشند، منابع ارزی لازم برای واردات ندارند از این‌رو یکسری محدودیت‌های ارزی اعمال می‌کنند، چرا که می‌خواهند بودجه خود را به بهترین شکل خرج کنند. ما هم چنین رویه‌ای را پیش گرفتیم، واردات برخی از کالاها را ممنوع و یا یکسری محدودیت‌های جدید اعمال کردیم.

 با مدیریت صورت گرفته، کاهش شدید تجارت با چین را به منفی ۱۳ درصد رساندیم؛ چین ۲۵درصد صادرات ایران را جذب می‌کند. لذا چین برای ایران اهمیت بسزایی دارد. هرگونه کاهش صادرات با چین به صادرات کشور لطمه وارد می‌کند.

 عراق نیز ۲۵ درصد صادرات ایران را جذب می‌کند (میزان صادرات ایران به عراق منفی ۱۴ درصد بوده است)؛ یعنی دو کشور چین و عراق سهم ۵۰ درصدی از کالاهای ایرانی دارند. ازطرفی تجارت با امارات ۷ درصد و با افغانستان و قزاقستان یک درصد مثبت بوده است.

رشد چشمگیر صادرات به سنگاپور

در این میان صادرات ایران به فدراسیون روسیه مثبت ۲۰ درصد بوده است. سهم کالاهای صادراتی ایران به افغانستان حدود ۷ درصد است که طی این مدت کاهش نداشته و حتی رشد هم ثبت کرده است. میزان صادرات کالا به سنگاپور رشد بسیار خوبی داشته و سهم صادراتی کشورمان به بیش از مثبت ۲هزار و ۲۰۰ درصد رسیده است.

یکی از دلایلی که باعث شد جلو کاهش صادرات گرفته شود، موافقتنامه اوراسیا است. این موافقتنامه در صادرات به کشورهای عضو مانند بلاروس، روسیه و قزاقستان بسیار اثرگذار بوده است. در حقیقت با این موافقتنامه نه تنها تأثیرات کرونا را کاهش دادیم، بلکه تأثیرات منفی تحریم را خنثی کردیم.

روسیه و امارات صدرنشین و عربستان و بحرین قعرنشین جدول صادرات ایران

در بین کشورهای همسایه با بحرین و عربستان هیچگونه تجارتی وجود ندارد. در مجموع بهترین عملکرد صادراتی را با کشورهای روسیه و امارات داشته‌ایم. به امارات ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار صادرات انجام شده است یعنی سال گذشته همین موقع این میزان صادرات ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.

در حال حاضر میزان صادرات ایران به پاکستان منفی ۱۳ درصد است؛ میزان صادرات به این کشور طی ۱۰ ماهه سال‌جاری حدود ۸۱۰ میلیون دلار بوده است. تعطیلی بسیار طولانی در مرز مشترک باعث کاهش شدید صادرات به پاکستان شد؛ تقریباً ۷۲ روز مرز میرجاوه به خاطر شیوع ویروس کرونا بسته بوده است. در حال حاضر میزان صادرات کالاهای ایرانی به هند ۲۷ درصد کاهش دارد؛ روند کاهشی صادرات به هند در حال جبران است چرا که در این مدت بیش از ۴۰ درصد کاهش صادرات تجربه شده بود. سیاست ما کاهش شیب منفی تجارت با کشورهای همسایه است.