آرزوی تاجیک ها در تجارت با ایران چیست؟

روابط تاریخی ایران و تاجیکستان به عنوان یک رابطه کل و جز در گذشته و یک رابطه دوستانه پس از استقلال تاجیکستان، می تواند به عنوان یک پیش زمینه جذاب برای ایجاد روابط اقتصادی تنگاتنگ میان دو ملت شود. با این حال به رغم پروژه های فنی و مهندسی نظیر تونل انزاب و سد و نیروگاه سنگ توده ۲ که در دهه گذشته میان دو کشور مورد توافق قرار گرفته بود، اکنون به مدت یک دهه است که این دو کشور در نتوانسته‌اند روابط دوجانبه پیشین را به پیش ببرند. محمدحسین روشنک رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان در گفت‌وگو با خبرنگار تجارت گسترش نیوز، به تحلیل زوایای مختلف روابط تجاری دو کشور پرداخته است که در ادامه مشروح آن را از نظر می‌گذرانید:

روشنک در ابتدای این گفتگو با بیا اینکه پیوستگی فرهنگی میان کشورها همواره در تجارت میان آنها تاثیرگذار بوده است، گفت: در برخی مواقع دو برادر خونی که از یک پدر و مادر هستند با یکدیگر به مشکل بر می خورند و چه بسا که حتی به قتل یکی از آنها بیانجامد. نمی توان گفت چون آن دو برادر از یک فرهنگ و وابستگی برخوردار هستند نباید با یکدیگر به اختلاف بخورند. این اختلافات هستند که در نهایت منجر به نادیده گرفتن برادری ها می شود.

وی افزود: ملت تاجیکستان و ایران دو ملت هم‌ فرهنگ و هم‌ زبان هستند که یکدیگر را برادر خود می دانند و در بسیاری از مواقع یک دیگر را نزدیک به هم می بینند. شک و تردیدی در این موضوع وجود ندارد. این یکی بودن به حوزه اقتصاد و تجارت میان کشورها نیز کمک می کند.

روشنک خاطرنشان کرد: در مقطعی همان اختلافاتی که پیش تر ذکر شد به شدت میان ایران و تاجیکستان به وجود آمد. این اختلافات تاثیرات بسیار عمده ای بر روابط تجاری و اقتصادی ما با این کشور گذاشت. این اختلافات زمانی به وجود آمد که ایران یکی از رهبران مخالف تاجیکستان را به یک کنفرانس در داخل کشور دعوت کرد. بخشی از مردم تاجیکستان و دولت این کشور توقع چنین کاری را از دولت ایران را نداشتند. این امر اشتباهی بود که از جانب ما اتفاق افتاد.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان در ادامه گفت: این موضوع به ضرر ایران تمام شد و ارتباط تجاری و اقتصادی ایران را با مشکل دچار کرد. اما امروزه به لطف خدا این مسائل رنگ باخته و شرایط تجاری میان دو کشور بسیار مناسب تر شده است و مسلما اگر سفیر پای کاری داشته باشیم که اقتصاد و بخش خصوصی را درک کند به طور حتم از شرایط بهتری برخوردار خواهیم بود.

وی در ادامه گفت: برادری و هم فرهنگی ما با تاجیکستان غیرقابل اغماض است. اگر امروزه مشکلی در تجارت میان دو کشور وجود دارد بدون شک این مشکل ها از طرف دولت ها ایجاد شده است. اگر دولت ها سر به سر بخش خصوصی نگذارند و ایجاد اختلاف نکنند بخش خصوصی دو کشور به راحتی با یکدیگر به تجارت خواهند پرداخت.

استفاده از کریدور ایران برای دسترسی تاجیکستان به آب های آزاد

روشنک در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه تاجیکستان به دریای آزاد دسترسی ندارد،‌ گفت: تاجیک ها همواره آرزو می کردند که بتوانند از طریق ایران به آب های آزاد دسترسی داشته باشند. منتهی مشکلی در این میان وجود دارد. تاجیکستان برای رسیدن به ایران باید از طریق افغانستان یا ترکمنستان وارد جمهوری اسلامی ایران شود. متاسفانه رابطه تاجیکستان و ترکمنستان چندین سال است که به شدت نامناسب است. به گونه ای که ترکمنستان هر گونه ارتباط ترانزیتی با تاجیکستان را ممنوع کرده است. در نتیجه هیچ ترانزیتی میان دو کشور امکان پذیر نیست. البته بازرگانان ما برای تجارت با تاجیکستان ترفندهایی را در پیش گرفته اند اما این مسیرها از هزینه بالایی برخوردار است.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان در پایان افزود: شرایط افغانستان نیز که همواره با چالش روبرو بوده و در ماه های اخیر نیز با سلطه طالبان به اکثر مناطق این کشور عملا راه ارتباطی تاجیکستان با این کشور نیز به بن بست رسیده و در نتیجه ورود تاجیکستان به ایران از طریق افغانستان نیز در دسترس نیست.