نگاهی به دستاوردهای معاونت زنان رییس جمهوری

معاونت زنان و خانواده از جمله معاونت هایی است که جامعه مورد توجه آن زنان و کودکان هستند. این معاونت از زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی آغاز به فعالیت کرده و در برخی از دوره‌ها اقدامات و دستاورهای موثری داشته است. درحال‌حاضر، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده "معصومه ابتکار " است و برنامه این معاونت نیز بر مبنای شعار "زنان، خانواده و توسعه پایدار" بنا شده است.

در دولت دوازدهم، معاونت زنان، موفقیت‌های چشمگیری در حوزه‌های اقتصاد مقاومتی، اشتغال و کارآفرینی، تلاش دولت برای چارچوب‌های حقوقی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را در کارنامه خود ثبت کرده که در گزارش منتشر شده در تاریخ ۵ شهریور با عنوان «زنان هم توانمندتر شدند» به آن پرداخته‌ایم.

در گزارش پیش رو، بخش دیگری از دستاوردهای این معاونت در دولت دوازدهم را با محورهای عدالت جنسیتی، انتصاب زنان در پست‌های مدیریتی، تعمیق باورها و ارزش‌های دینی، توان افزایی دختران، تحکیم بنیان خانواده، تعاملات استانی و توسعه کمی و کیفی فعالیت‌های سازمان‌های مردم نهاد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

عدالت جنسیتی

معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با استناد به اسناد بالادستی شامل ماده ۱۰۱ قانون برنامه ششم توسعه و آیین نامه اجرایی این ماده و اولویت‌های ابلاغی رئیس جمهوری، اقدام به تهیه و ابلاغ شاخص‌های ملی عدالت جنسیتی در ۸ محور آموزش و پژوهش، سلامت و تندرستی، حقوق و امنیت، جمعیت و خانواده، مشارکت سیاسی و تصمیم‌سازی و فرهنگ و اجتماع به دستگاه‌های اجرایی کرده است.

در این میان، ۱۶۸ زیرشاخص‌ عدالت جنسیتی به تفکیک محورهای اصلی تقسیم بندی شده است که سهم آموزش و پژوهش ۴۱ زیرشاخص، سلامت و تندرستی ۲۳، حقوق و امنیت ۲۹، جمعیت و خانواده ۲۵، کارو اقتصاد ۱۶، مشارکت سیاسی و تصمیم‌سازی ۱۳، فرهنگ و اجتماع ۱۷ و حمایت‌های اجتماعی ۱۵ زیرشاخص اعلام شده است.

این معاونت، برای شکوفایی هر چه بهتر شاخص‌ها و زیر شاخص‌های عدالت جنسیتی، همکاری خود را با پژوهشکده آمار ایران در زمینه تدوین شناسنامه شاخص‌ها و تولید و گردآوری آمار شاخص‌های فاقدِ داده و همچنین هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه در زمینه تخصیص اعتبارات مورد نیاز طرح‌ها و برنامه‌ها گسترش داده است.

انتصاب زنان در پست‌های مدیریتی

 معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری گزارشی در خصوص کارنامه انتصاب زنان در پست‌های مدیریتی در دولت دوازدهم ارائه داده است. بر اساس این گزارش مدیران زن در همه سطوح از ۱۳.۷ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۱۸.۶ درصد در سال ۹۸ افزایش یافته و به طور کلی انتصابات مدیران زن طی دو سال اخیر رشد ۳۶ درصدی داشته است. همچنین در این گزارش مقایسه میان مدیران عالی، میانی و پایه طی دو سال اخیر نشان می‌دهد که در بخش مدیران عالی از ۲.۵ به ۵.۵ درصد، در بخش مدیران میانی از ۶.۹ درصد به ۹.۳ درصد و در بخش مدیران پایه از ۱۶.۹ درصد به ۲۳ درصد رشد داشته است.

تعمیق باورها و ارزش‌های دینی

معاونت زنان و خانواده در دولت دوازدهم در راستای تعمیق باورها و ارزش‌های دینی اقداماتی انجام داده است که از آن جمله برپایی نمایشگاه اقوام ایرانی با تاکید بر اصالت زن ایرانی در رعایت پوشش و حمایت از کالای ایرانی، دیدار و تجلیل از خانواده‌های ایثارگران، همسران و مادران و فرزندان شهدا و جانبازان، بررسی تجربه زیسته زنان ایثارگر و نسل انقلاب برای بهره‌مندی از ارزش‌های اصیل دفاع مقدس و انعقاد قرارداد با سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس است.

توان‌افزایی دختران

از جمله برنامه‌های مهم معاونت امور زنان و خانواده می‌توان به اقدام و عمل در جهت افزایش توان افزایی دختران اشاره کرد. توسعه سوادآموزی زنان و دختران روستایی و عشایری از طریق برگزاری نشست‌های آموزشی و توجیهی با ۲۳۳۰ نفر از آموزش دهندگان زن که به سوادآموزی ۱۴ هزار و ۴۰۰ نفر از زنان ودختران روستایی و عشایری بی‌سواد و کم سواد در ۱۲ استان کشور ختم شد هم از اقدامات معاونت است که با همکاری سازمان نهضت سوادآموزی صورت گرفته است.

از دیگر اقدامات می‌توان به برگزاری کارگاه‌های مهارت زندگی بر پایه ازدواج پایدار در ۱۳ منطقه تهران، کارگاه‌های آموزشی خانواده سالم و پایدار در ۱۳ استان با تکیه بر ازدواج پایدار، کارگاه آموزشی ارتقای مهارت‌های پرورشی برای ۲۰۶۴ نفر از مربیان مدارس در ۳۲۰۰ مدرسه سراسر کشور، توان افزایی ۳۶۰ نفر از اعضای انجمن اولیا و مربیان در حوزه آشنایی با مفاهیم تاب آوری اجتماعی و گفت‌وگوی ملی خانواده و بین نسلی در ۱۲ استان، اشاره کرد.

همچنین تدوین بسته عملیاتی بازگرداندن دختران بازمانده از تحصیل به چرخه تحصیل در ۵ استان با همکاری معاونت و آموزش و پرورش صورت گرفته است که در این میان جذب و ارتقای پایه تحصیلی ۳۷۰ دختر بازمانده از تحصیل در استان سیستان بلوچستان با همکاری سازمان‌های مردم نهاد اجرایی شد.

از دیگر اقدامات و دستاوردهای مهم معاونت زنان و خانواده در دولت دوازدهم می‌توان به تهیه و تدوین بسته آموزشی ویژه مربیان مدارس و برگزاری کارگاه آموزشی با موضوع مهارت‌های پرورشی با همکاری وزارت آموزش و پرورش و زمینه‌سازی حضور معلم آموزش دیده برای ورزش دختران در مدارس ابتدایی به پیشنهاد معاونت و دستور وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد.

تحکیم بنیان خانواده

از مهم‌ترین اقدامات معاونت در زمینه تحکیم بنیان خانواده طرح گفت‌وگوی ملی خانواده و گفت‌وگوی بین نسلی برای انسجام و سلامت روانی – اجتماعی در بستر واقعیت‌های محلی است که تا کنون در ۱۷ استان کلید خورده است. هدف از طرح «گفت‌وگوی ملی خانواده» این است تا خانواده‌ها مهارت شنیدن، درک کردن یکدیگر و... را بیاموزند و فضای دوستی بین خانواده و همچنین گفت‌وگوی بین نسلی میان فرزندان و والدین برقرار شود.

از دیگر اقدامات شاخص این معاونت در راستای تحکیم بنیان خانواده اعمال سیاست‌های خانواده در زمینه ازدواج، باروری، مسکن و معنویات و پایداری ارزش‎ها در برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی، ترویج الگوی مصرف در خانواده در ۴ حوزه آب، انرژی پسماند و ضایعات مواد است. در این محور معاونت زنان طرحی به نام «ردپای آب» و «بانوی آب» داشته است و در آن به نقش موثر زنان در رابطه با مسائل آب و مدیریت آب توجه کرده است. عقیده این معاونت بر این است که تلاش زنان در صرف جویی مصرف آب می‌تواند زمینه ساز صرفه جویی در مصرف برق باشد. همچنین کاهش هزینه‌های خانوار، کاهش ضایعات و پسماند در شهرها، کمک به نیازمندان و افزایش بهره‌وری از جمله دستاوردهای معاونت زنان در این حوزه است.

تعاملات استانی

رئیس معاونت زنان در دولت دوازدهم ۳۶ سفر استانی جهت بررسی وضعیت زنان و خانواده داشته است که برنامه این مسافرت‌ها شامل شرکت در شورای اداری استان، نشست با احزاب و تشکل‌های غیر دولتی، بازدید از اورژانس‌های اجتماعی، بازدید از زندان‌های زنان، خانه‌های امن سلامت، نمایشگاه‌های توانمند سازی، نشست و گفت‌وگو با فعالان حوزه زنان، اعضای شوراهای شهر و روستا، بازدید از روستاها و زنان روستاهایی و پاسخ به سوالات رسانه‌ها می‌شود.

توسعه کمی و کیفی فعالیت سازمان‌های مردم نهاد

سازمان‌های مردم نهاد، گروه‌های کوچک متشکل از افراد علاقه مند، به رفع یک معضل در جامعه هستند که برای تحقق هدف خود، داوطلبانه در یک ساختار قانونی و منسجم، به شکل غیردولتی، غیرسیاسی، غیرانتفاعی و غیر تجاری به فعالیت‌های مختلف می‌پردازند. بنابراین ورود موثر زنان به این سازمان‌ها بنا به اظهار کارشناسان آغاز تغییرات و جهش‌های عظیم در حل مسائل و چالش‌های آنان در سطوح مختلف جامعه خواهد بود. در دولت قبل هزار و ۶۷۰ تشکل مربوط به خانواده و زنان در کشور وجود داشت که از این تعداد تنها ۶۵۰ تشکل فعالیت می‌کردند، اما تعداد نهادهای فعال کنونی به ۲ هزار و ۷۳۳ رسیده است که این امر حاکی از دستاورد بزرگ معاونت زنان در این زمینه است.