افسردگی پاییزی چه کسانی را هدف قرار می دهد

بسیاری از افراد در آغاز فصل پاییز از لحاظ روحی به هم می ریزند. آنها غمگین هستند، احساس تنهایی می کنند و ناامیدی زیادی به وجودشان می ریزد. دلیل این اتفاق چیست؟ پاسخ به این سوال «افسردگی پاییزی» است، یک عارضه شایع که در آغاز فصل سرما اصولا به سراغ افراد حساس می رود.

برای بررسی این وضعیت باید مسائل زیادی را در نظر بگیریم.

سهیل رضایی مدیر بنیاد فرهنگ زندگی و روان شناس گفت :یکی از دلایلی که در به وجود آمدن «افسردگی پاییزی» نقش دارد به هم ریختن هورمون های یک فرد است. در واقع تغییر فصل در برخی افراد منجر به تغییر هورمون های بدن می شود.

رضایی گفت: یکی دیگر از عوامل به وجود آمدن افسردگی پاییزی، کوتاه شدن روزهاست. کاهش حضور آفتاب روی بسیاری از افراد تاثیرات بدی دارد. حتی ریختن برگ ها و برگ هایی که از رنگ سبز به رنگ زرد در می آیند می تواند از لحاظ روحی و روانی بر روی خلقیات یک فرد تاثیر بگذارد. هر چند می گویند پاییز پادشاه فصل هاست اما به هرحال می تواند تاثیراتی روی ذهن یک فرد بگذارد. 

مدیر بنیاد فرهنگ زندگی افزود: ریختن برگ ها برای برخی افراد، احساساتی مانند فانی بودن، بیماری و تنهایی را یادآور می کند. کوتاه شدن روز و فرارسیدن شب نیز زمان تنهایی بیشتری را برای برخی افراد به وجود می آورد و این مورد برای مجردها بیشتر دیده می شود، یعنی اینکه آنها بیشتر به عارضه افسردگی پاییزی دچار می شوند.

این روان شناس ادامه داد: تغییر فصل روی مجردها و به خصوص وارد شدن به فصل پاییز بازتاب بیشتری بر روی روح و روان آنها دارد. دلیلش هم این است که مجردها در طول روز بیشتر بیرون هستند و زمان گسترده تری برای گردش و بیرون ماندن برای آنها وجود دارد ضمن اینکه مشغولیت های بیرون از منزل نیز برای آنها حجم بیشتری دارد اما وقتی روز کوتاه می شود آنها این شرایط را دیگر به صورت ثابت ندارند. در فصل پاییز همه این شرایط کاهش پیدا می کند و ترس از تنهایی هم به همه اینها اضافه خواهد شد. با تنها شدن، فرد خود را معرض حملات خودش قرار می دهد.

وی تاکید کرد: آفتاب نقش بسیار مهمی در خلقیات یک فرد دارد. در برخی از کشورهای اروپایی که زمان آفتاب بسیار کوتاه است مردم از هر فرصتی برای قرار گرفتن در آفتاب استفاده می کنند. آفتاب برای آنها جذاب و هیجان انگیز است. به طور مثال در کشور فنلاند هفت ماه سال هوا ابری است و به همین دلیل مردم این کشور روحیات خود را به سرعت از دست می دهند. خود من تجربه سفر به این کشور را داشتم. دو روز اول برایم عادی بود اما از روز سوم به بعد این مسئله گرفتگی هوای آنجا در من تاثیر بدی گذاشت و برایم عذاب آور بود. برای برخی افراد که حساس تر باشند روز ششم  یا هفتم، احساسات عذاب و فشار به روح و روان به وجود می آید.

رضایی بیان داشت: در فصل تابستان تجمعات و رفت و آمدها ممکن است بیشتر در فضای درونی خانواده باشد اما در فصل پاییز این تجمعات و رفت و آمدها عموما در در فضای بیرون از خانه به وجود می آید. مردم مدام به خانه هم می روند و شب نشینی تشکیل می دهند. نقطه اوج این دورهمی ها شب چله است. اینها کارهایی است که می تواند سختی شب را بشکند. اینها چیزهایی هستند که مردم در طول زمان بر طبق آیین و سایر اصول به جمع بندی برای انجام دادن آنها رسیده اند.

مدیر بنیاد فرهنگ زندگی یادآور شد: امسال که کرونا هم هنوز در میان جامعه وجود دارد وضعیت حادتر خواهد شد. حاد از این لحاظ که افسردگی پاییزی باز هم بسیاری از مردم را به رفت و آمدهای بیشتر تشویق می کند که در این شرایط تجمعات خطرناکی صورت می گیرد که می تواند به شیوع بیشتر کرونا کمک کند. یعنی در واقع افسردگی پاییزی به طور غیرمستقیم سبب به وجود آمدن احتمال بیشتر انتقال ویروس کرونا می شود.

رضایی اذعان داشت: راهکارهایی وجود دارد که فرد بتواند با افسردگی پاییزی مقابله کند. یکی ازاین راه ها تغییر دکوراسیون خانه است. باید برنامه ای هم برای دیدن فیلم های جذاب وجود داشته باشد. مردم در این مدت مدام امکان گفت و گوی آنلاین را برای خود فراهم کنند. موسیقی هم راهکار خوبی برای فرار از افسردگی پاییزی است. حتی می توان به موضوعات دیگری مثل یادگیری یک مهارت هم فکر کرد. برای خودشان در فضای مجازی چالش هایی ایجاد کنند و اقدامات دیگری که منجر به این شود گذر زمان خیلی خودش را نشان ندهد. 

این روان شناس خاطرنشان کرد: اختلال افسردگی پاییزی بیشتر نزد خانم ها به وجود می آید. بانوان به تنوع ارتباطی بیشتری نیاز دارند و به نظر می رسد تغییر فصل برای آنها سخت تر خواهد شد.

وی گفت: افسرده ها دو وضعیت را تجربه می کنند. یک فرد در حادترین حالت ممکن است به در خودش غرق شود و حتی به ناراحتی های جسمانی دچار می شود و در مورد دیگر حتی کارش می تواند به خودکشی برسد. این هر دو وضعیت در حادترین مراحل این عارضه ممکن است دیده شود. گاهی اوقات آنقدر بر روی فرد فشار وارد می شود که او توان رهانیدن خودش از این وضعیت را پیدا نمی کند.

این روان شناس در پاسخ به این سوال که آیا افسردگی ناشی از تغییر فصل می تواند به صورت دائمی در فرد بماند یا خیر نیز گفت: خیر اما اگر این عارضه افسردگی پاییزی برای دو سال پشت سر هم اتفاق بیفتد آنگاه می توان آن را به صورت اختلال محسوب کرد. باید دید که این عارضه متابولیسمی است یا هورمونی. شاید هم فقط رفتاری باشد. زمانی که ریشه اصلی اختلال که پیدا شد باید فرآیند درمان آغاز شود.

رضایی در پاسخ به این پرسش هم که آیا به وجود آمدن افسردگی فقط با آمدن پاییز نزد فرد به وجود می آید یا در آغاز فصل های دیگر هم رخ می دهد، عنوان کرد:در همه فصل ها امکان به وجود آمد تغییر در خلق و خو و البته به وجود آمدن افسردگی وجود دارد اما چنین وضعیتی بیشتر در فصل های پاییز و زمستان دیده می شود.

مدیر بنیاد فرهنگ زندگی و روان شناس در پایان گفت: افراد باید در گذشته خودشان جستجو کنند تا ریشه این احساس را پیدا کنند. این افسردگی پاییزی حتی مشابهش در غروب تعطیلات هم دیده می شود. غروب تعطیلات مثل جمعه ها این وضعیت را تشدید می کند. شاید این عوامل طردشدگی فردی را برای یک شخص به وجود می آورد. افراد اگر روی مسئله خودشناسی کار بکنند این عارضه می تواند قابل کنترل باشد.