دلیل مرگ برخی افراد براثر کرونا چیست؟

با گذشت ۹ ماه از همه گیری ویروس کرونا در جهان، این ویروس همچنان در حال گسترش و گرفتن جان هزاران نفر است.

محققان در تلاشند تا راهکاری برای کاهش شمار قربانیان کووید ۱۹ پیدا کنند، یکی از این راهکارها، شناسایی افراد آسیب پذیر است. دانشمندان می‌گویند سالمندان و کسانی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، بیشترین آسیب‌پذیری را در مقابل ویروس کرونا دارند. همچنین کودکان و نوجوانان توانایی بالایی در مقابله با کووید ۱۹ داشته و به ندرت ویروس در این قشر باعث مرگ و میر می‌شود، برای مثال تحقیقات در امریکا نشان داده است از ۱۹۰ هزار قربانی کرونا در این کشور، تنها ۱۲۱ نفر زیر ۲۱ سال سن داشته‌اند. با این حال، کودکان یکی از ناقلان فعال کووید ۱۹ هستند و نباید به شیوع ویروس در میان این قشر بی‌توجهی نشان داد.

با این وجود، دانشمندان به تازگی از ابعاد دیگری از مرگبار بودن ویروس کرونا در میان افراد پرده برداشتند. در ماه مارس پزشکان با دو برادر جوان که ۲۹ و ۳۱ سال سن داشتند مواجه شدند که به دلیل ابتلا به کرونای شدید در بیمارستان بستری شده بودند. هر دو برادر به دلیل وخامت حالشان و ناتوانی در تنفس در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بستری شدند، اما متاسفانه یکی از برادران پس از مدتی جان خود را از دست داد.

دو هفته پیش و پس از آنکه دو برادر جوان دیگر به دلیل کرونا و وخامت حالشان در بیمارستانی در هلند بستری شدند، متخصصان ژنتیک برای تحقیق در این باره فراخوانده شدند. دانشمندان در این تحقیقات کشف کردند که بیمارانی که به کرونای شدید مبتلا شده‌اند فاقد ماده حیاتی به نام "اینترفرون" هستند که در سازماندهی سیستم ایمنی بدن در مقابله با عوامل ویروسی تولید می‌شود.

اینترفرون‌ها نوعی پروتئین هستند که سلول‌های میزبان آلوده به ویروس آزاد می‌کنند و موجب تحریک سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن می‌شوند. اینترفرون‌ها به خصوص در برابر عفونت‌های ویروسی مقاومت می‌بخشند و در واکنش‌های ایمنی طبیعی بدن، حتی در غیاب ویروس‌ها (مثلا در HIV، سرطان یا هپاتیت) شرکت دارند.

حداقل ده نوع متفاوت از اینترفرون‌ها در پستانداران کشف شده که هفت نوع از آنها در انسان شناسایی شده‌اند. اینترفرون‌های انسانی در سه تیپ طبقه‌بندی می‌شوند. تیپ یک برحسب اثر ضد ویروسی، ضد رشد و فعال‌سازی سلول کشنده طبیعی به اینترفرون‌های IFN-α و IFN-β، IFN-ω تقسیم بندی می‌شود. از تیپ دو IFN-γ و از تیپ سه IFNLR ۱ قابل ذکرند. این پروتئین‌ها توسط لوکوسیت‌ها، لنفوسیت‌ها، فیبروبلاست‌ها و سایر سلول‌های سیستم ایمنی تولید می‌شوند.

اینترفرون‌ها موجب تحریک سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا می‌شوند. برخی موجب فعال شدن سلول‌های ایمنی مانند سلول‌های کشنده طبیعی (Nk) و ماکروفاژ‌ها می‌شوند. یا با ارائه آنتی ژن عوامل بیماری‌زا به لنفوسیت‌های T موجب بهتر شناخته شدن آنها و تشدید پاسخ ایمنی می‌شوند. همچنین مقاومت سلول‌های سالم به ویروس‌ها را افزایش می‌دهند. اینترفرون‌ها در ایجاد برخی از علایم بیماری‌های عفونی مانند احساس خستگی و تب نیز نقش دارند. اینترفرونی که در پاسخ به یک نوع ویروس تولید می‌شود سبب بروز مقاومت کوتاه مدت در برابر بسیاری از ویروس‌ها نیز می‌شود.

شواهد نشان می‌دهد بیمارانی که به کرونای شدید مبتلا شده و در بیمارستان بستری شده‌اند یک پاسخ ضعیف یا ناقص اینترفرون به کووید ۱۹ نشان داده‌اند و همین امر باعث ناتوانی سیستم ایمنی در نابودی ویروس شده است. دانشمندان می‌گویند ناکافی بودن اینترفرون می‌تواند به یک ابتلای خطرناک از کووید ۱۹ منجر شود.

به همین دلیل دانشمندان تاکید دارند داروی رمدسیویر و پلاسمای افراد بهبود یافته به دلیل دارای بودن فاکتور‌های ایمنی می‌تواند برای بیماران کرونایی مفید باشد. هم اینک تحقیقات زیادی درباره "اینترفرون درمانی" بر روی بیماران کرونایی در حال انجام است.

دلایل دیگر برای مرگبار شدن ویروس کرونا در افراد

به طور کلی دانشمندان این نکته را کشف کرده‌اند که برخی بیماری‌ها می‌توانند روی یکدیگر تاثیر داشته باشند و یکدیگر را تشدید کنند. برای مثال، دانشمندان پی برده‌اند بیماری لثه می‌تواند باعث مرگبار شدن کووید ۱۹ در بیماران شود.

محققان ارتباط میان خطر مرگ بار ابتلا به ویروس کرونا و بیماری لثه را کشف کردند. بیماری لثه خود با بیماری قلبی و بیماری مزمن ریوی ارتباط مستقیمی دارد. خود این دو بیماری نیز به طور مستقیم می‌تواند خطر مرگ بیماران به کووید ۱۹ را به شدت افزایش دهد.

محققان در ایالت کالیفرنیای امریکا و نیز برزیل اعلام کردند: بیماری لثه باعث می‌شود سطح پروتئین ایمنی به نام «اینترلوکئین ۶» در خون بالا رود. مشاهده شده است کسانی که سطح این پروتئین در خونشان بالا بوده است در صورت ابتلا به ویروس کرونا علائم بسیار شدیدی از خود نشان خواهند داد و برای زنده ماندن باید حتماً زیر دستگاه تنفس مصنوعی قرار بگیرند همچنین میزان مرگ و میر این افراد نسبت به بیماران دیگر مبتلا به کووید ۱۹ بیشتر است.

این تحقیقات همچنین نشان داد اگر چه بیماری‌های مختلف می‌تواند سطح اینترلوکئین ۶ خون را در افراد افزایش دهد، اما در صورت درمان بیماری لثه در افراد، سطح این پروتئین به میزان قابل توجهی در خون کاهش می‌یابد.

محققان می‌گویند افرادی که سطح اینترلوکئین ۶ آنها بیش از ۸۰ پیکوگرم در هر میلی لیتر است، بسیار بیشتر از سایرین در صورت ابتلا به ویروس کرونا ممکن است جان خود را از دست بدهند یا با تشدید بیماری نیازمند دستگاه تنفس مصنوعی باشند.

شروین ملایم، یکی از جراحان دندانپزشکی لس آنجلس امریکا در این باره می‌گوید: بر این باوریم بسیاری از کسانی که سطح بالایی از اینترلوکئین ۶ را در خون دارند پیش از ابتلا به کووید ۱۹ از بیماری لثه رنج می‌برده‌اند و همین امر بر شدت بیماری در آنها خواهد افزود.

محققان تاکید دارند مردم حتما نسبت به بهداشت دهان و دندان خود حساس بوده و در صورت بیماری لثه به دندانپزشک رجوع کنند.