ایران به واکسن چینی کرونا نه گفت

ناصر ریاحی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران و رئیس انجمن واردکنندگان دارو در خصوص احتمال دریافت واکسن در ایران شفاف‎سازی کرده و بسیاری از اخبار موجود را رد کرده است.

ریاحی با بیان اینکه «مردم نباید نگران واکسن کرونا باشند، این واکسن به ایران می‌رسد»، از سهمیه ایران برای دریافت ۱۶ میلیون دوز واکسن در کواکس(نهاد هماهنگ‌کننده تلاش‌های جهانی برای دسترسی کشورها به واکسن کووید-۱۹) خبر داده است.

او همچنین با تشریح شرایط واکسن‌های تولید شده در جهان، از شروع واکسیناسیون با واکسن چینی در برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس گفته و تشریح کرده است: «این کشورها در آزمایشات انسانی واکسن چینی مشارکت داشتند، اما ایران مجوز این آزمایشات را صادر نکرد.»

به گفته ریاحی، جمعیت ایران، جمعیت جوانی است و این موضوع در فرآیند واکسیناسیون بسیار کمک‌کننده خواهد کرد. یعنی با واکسیناسیون جمعیت سالخورده، کادر درمان و همچنین افراد با بیماری‌های زمینه‌ای میزان مرگ و میر در اثر این بیماری به سرعت کاهش خواهد یافت.

کدام واکسن‌ها مجوز جهانی دریافت کرده‎اند؟

درحال‌حاضر تنها دو واکسن شرکت‌های فایزر – بیون تک و مدرنا که هر دو با محوریت شرکت‌های امریکایی نهایی شده‌اند، تاییدات لازم بین‌المللی را دریافت کرده‌اند و در برخی کشورها فرآیند واکسیناسیون با استفاده از آنها آغاز شده است. این دو واکسن هردو برای نگهداری و حمل‌ونقل و البته در تولید محدودیت‌هایی دارند.

با توجه به اینکه دمای نگهداری این واکسن‌های کرونا باید بسیار پایین باشد، امکانات مورد نیاز برای زنجیره تامین آنها در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد و همچنین با توجه به محدودیت‌هایی که در خط تولید وجود دارد نمی‌توان انتظار داشت که در کوتاه مدت، کشورهای مختلف از آن استفاده کنند. در ایران نیز با توجه به همین دشواری‌ها، امکان استفاده گسترده از آنها وجود ندارد.

کار بر روی چند واکسن بسیار امیدوارکننده در دیگر شرکت‌های جهان ادامه دارد، واکسن چینی که استفاده از آن در چند کشور حاشیه خلیج‌فارس آغاز شده، تاییدیه بین‌المللی ندارد اما این شرکت چینی با استفاده از آزمایش‌های گسترده خود در چند کشور مختلف، توانسته ایمنی حدودا ۷۰ درصدی را به وجود آورد. کشورهایی که از این واکسن استفاده می‌کنند در فرآیند آزمایش‌های انسانی مشارکت داشتند اما در ایران مجوز چنین آزمایش‌هایی صادر نشد.

وزارت بهداشت و هیات امنای ارزی با همکاری بانک مرکزی، از چند محور موضوع واردات واکسن را دنبال می‌کنند و بخش خصوصی نیز در جریان جلسات مختلف پیشنهادهای خود را برای واردات واکسن ارائه کرده است. آنچه که باید مردم در جریان آن باشند این است که نگرانی در حوزه واردات وجود ندارد و با تایید واکسن‌های جدید از سوی نهادهای بین‌المللی، می‌توان انتظار داشت که در آینده نزدیک واکسن به ایران برسد.

برخی واکسن‌ها تاییدیه بین‌المللی ندارند

واکسن‌هایی که تاییدات بین‌المللی ندارند و صرفا بر اساس آزمایش‌های خود در کشورهایی مانند روسیه و چین نهایی شده‌اند، نیاز به گذر زمان و دریافت تاییدات لازم دارند و دلیلی بر ریسک وجود ندارد. جز آنها هم چند واکسن دیگر که دشواری‌های نگهداری و انتقال مانند واکسن فایزر و مدرنا را ندارند به مراحل پایانی کار خود نزدیک می‌شوند.

واکسن شرکت جانسون در امریکا احتمالا ظرف هفته‌های آینده تاییدات لازم را می‌گیرد. این واکسن نیاز به دمای پایین ندارد و حتی صحبت از این وجود دارد که با مصرف یک دوز ایمنی لازم را ایجاد می‌کند. در کنار آن واکسن آکسفورد و چند واکسن دیگر نیز در مراحل پایانی قرار دارند که امکان نقل و انتقال و تزریق آنها راحت‌تر است و استفاده از آنها در ایران امکان‌پذیر خواهد بود.

سهمیه ۱۶ میلیون دوز واکسن برای ایران

کواکس برای کشورهای مختلف جهان، سهمیه‌ای برای ۱۰ درصد از جمعیتشان تعیین کرده که قرار است که کادر درمان، گروه‌های مسن و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای اختصاص پیدا کند. سهمیه ایران در این طرح حدود هشت میلیون نفر است که با توجه به نیاز به تزریق دو مرحله‌ای، احتمالا از این مسیر حدود ۱۶ میلیون دوز واکسن به ایران تعلق می‌گیرد.

اگر ما همین واکسن را دریافت کنیم و تزریق آن تا ابتدای بهار نهایی شود، بخش مهمی از مرگ و میر کرونا کاهش خواهد یافت زیرا گروه‌های خطر در برابر این ویروس مقاوم می‌شوند. از سوی دیگر از راه‌های دیگر نیز موضوع واردات واکسن در حال پیگیری است که می‌تواند بخش دیگری از مردم را مقاوم کند و در نهایت واکسن ایرانی نیز که کار ساخت آن در حال پیگیری است احتمالا در ماه‌های آینده تعیین تکلیف می‌شود.

جمعیت ایران، جمعیت جوانی است و این موضوع در فرآیند واکسیناسیون به ما کمک خواهد کرد. در بسیاری از کشورهای جهان و در طرح‌های پژوهشی اساسا گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال نه مورد آزمایش قرار گرفته‌اند و نه بناست واکسینه بشوند، زیرا بیماری در کودکان بسیار نادر و محدود بوده و عملا کرونا برای آنها خطرناک نیست.

در کنار آن، تا امروز بخشی از جامعه ایران به کرونا مبتلا شده و از آن بهبود یافته و عملا آنتی بادی دارد. هرچند محاسبه دقیق شمار این افراد و وجود آنتی بادی در بدن آنها اهمیت فراوانی دارد اما گروه‌هایی که آنتی بادی دارند، لزوما نیازی به تزریق واکسن نخواهند داشت. از این رو باید این گروه و همچنین گروه کودکان و نوجوانان را از جمعیت کل کشور کنار گذاشت. از سوی دیگر بر اساس براوردهای علمی در صورتی که حدود ۷۰ درصد از جامعه واکسن دریافت کنند، عملا زنجیره شیوع ویروس قطع شده یا بسیار محدود می‌شود.