این بچه‌ها نه شناسنامه دارند نه شانس! + عکس

به نظر کارشناسان اجتماعی یکی از مهم‌ترین دلایل حاشیه نشینی و معضلات مربوط به آن این است که به روستاها و موضوع خشکسالی و امکانات مربوط به آن توجهی نشده است.

 شهین قورزهی(اربابی)، فعال اجتماعی در رابطه با کمک نهادها و سازمان‌های اجتماعی به افراد زاغه نشین، بی‌شناسنامه و محروم در سیستان و بلوچستان اظهارکرد: براساس مشاهدات عینی و ظاهری تقریباً اقدام خاصی توسط نهاد‌های دولتی و رسمی در این حوزه برای مردم محروم این ناحیه انجام نشده است.

همچنین بنا به مشاهدات به نظر می‌رسد که فقط کمک‌های مردمی به‌دست افراد زاغه نشین، مستضعف و بی‌شناسنامه و ضعیف می‌رسد.

در حاشیه شهرهای استان سیستان و بلوچستان افراد بی‌خانمان کم نیستند

اربابی در خصوص آمار افرادی که جان خود را در اثر بی‌پولی و استضعاف از دست داده اند، مانند خانمی در زاهدان که درهفته گذشته بر اثر دیر رسیدن نفت به خانه‌اش جان خود را از داد، گفت: تا کنون آماری از این افراد در دست نیست اما براساس مطالعاتی که در خصوص فردی که چند روز قبل بر اثر سرما و یخ زدگی درگذشت، باید گفت این فرد جزو خانواده‌های حاشیه نشین زاهدان بوده و با توجه به این که شوهرش نیز اعتیاد به شیشه داشت، از شرایط بسیار سختی برخوردار بوده است.

بسیاری از افرادی که مانند این خانم در حاشیه شهر زندگی می‌کنند در واقع بی‌خانمان هستند، به عبارتی درست است که سقفی بالای سرشان است اما فرقی نمی‌کند که در خیابان زندگی کنند یا در آن مکان. متاسفانه در زاهدان و در سایر شهرستان‌های استان سیستان که افراد در حاشیه شهرها، کپرها و مکان هایی این چنینی زندگی می‌کنند، این اتفاقات کم نیستند.

محرومیت شدید افراد نامرئی در سیستان و بلوچستان

این فعال اجتماعی در خصوص وضعیت افراد بی‌شناسنامه در منطقه سیستان و بلوچستان گفت: افراد بی‌شناسنامه در واقع افرادی نامرئی هستند و هویتی ندارند. کسانی که فاقد شناسنامه هستند از بسیاری از امکانات عموم مردم محروم اند، در این ماجرا هم دولت و هم خود این افراد در بخشی از این موضوع مسئول و مقصرند.

بعضی اوقات وقتی کنشگران به این مسائل ورود می‌کنند، در می‌یابند که بسیاری از این افراد خودشان نیز دغدغه‌ای برای شناسنامه دار شدن و هویت پیدا کردن ندارند و برای آن تلاش نمی‌کنند.

گاهی اوقات افرادی که شناسنامه ندارند به قدری که برای گرفتن نفت، مایحتاج زندگی و سایر موارد دیگر تلاش می‌کردند اگر برای گرفتن شناسنامه تلاش می‌کردند، می‌توانستند الان شناسنامه دار باشند.

اگرچه این موضوع هزینه دارد و برای اخذ شناسنامه علاوه بر اینکه باید به مراکز شهرها سفر کنند باید هزینه هایی هم پرداخت کنند که در توان شان نیست. تعداد زیادی از این افراد علاوه بر اینکه سطح فرهنگی نامناسبی دارند، از سطح مالی و اقتصادی مطلوبی نیز برخوردار نیستند.

با این حال از کسی که توان پرداخت هزینه سفر از یک نقطه شهر به نقطه دیگر آن را ندارد چگونه می‌توان انتظار داشت که برای شناسنامه دار شدنش هزینه کند؟ اگرچه باید تاکید کرد که نباید همه افراد بی‌شناسنامه را از نظر امکانات و شرایط اجتماعی با هم جمع کرد.

وضعیت بی‌شناسنامه‌ها در سیستان در مناطق دیگر هم وجود دارد

اربابی تاکید کرد: وضعیت بی‌شناسنامه‌ها و افراد بی‌خانمان فقط در استان سیستان بلوچستان مطرح نیست، مثلاً در شهرستان مرزی سرخس در استان خراسان رضوی تا آن جایی که من اطلاع دارم نیز چنین وضعیتی حاکم است.

افراد مهاجر و در واقع افاغنه با توجه اینکه این شهر در منطقه صفر مرزی قرار گرفته است، با بانوان این منطقه ازدواج کرده‌اند و با توجه به اینکه مهاجر افغانی شناسنامه‌ای نداشته، طبعاً فرزندش هم بدون شناسنامه می‌ماند، در این وضعیت گاهی دیده شده که فرد مهاجر به وطنش برگشته و یک زن با فرزند بی‌شناسنامه‌اش در اینجا مانده است.

کسی که بی‌شناسنامه است دیگر نمی‌تواند به مدرسه برود، یارانه دریافت کند، بیمه شود و از خدماتی از این قبیل بهره‌مند شود.

اگرچه مجلس به تازگی تصویب کرده است که مادران ایرانی که فرزندشان پدری خارجی بوده، می‌توانند صاحب شناسنامه شوند. با این حال حتی همین روند شناسنامه دار کردن فرزندان دارای مادر ایرانی هم هزینه دارد، مثلاً کسی که از شهری مثل سرخس می‌خواهد به تهران بیاید و چند روز در آن جا بماند، مجبور است چند میلیون تومان خرج کند تا کارش به نتیجه برسد.

برای رفع معضل حاشیه نشینی به خشکسالی سیستان توجه شود

این کنشگر اجتماعی در مورد کمک‌های دولت به مردم حاشیه نشین و مستضعف گفت: اگر دولت می‌خواهد به موضوع حاشیه نشینی بپردازد، بهتر است به موضوع خشکسالی استان سیستان و بلوچستان رسیدگی کند. اکنون بسیاری از روستاییان به دلیل خشکسالی منطقه شان به شهرها مهاجرت کرده اند، زیرا آنها یا دامدار و یا کشاورز بوده‌اند.

بنابراین وقتی این افراد به شهرهایی مثل شیرآباد که جزو حاشیه نشین‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شود، مهاجرت می‌کنند و در آنجا هم کار پیدا نمی‌کنند، به سمت اعتیاد کشیده می‌شوند و وقتی هم که معتاد می‌شوند، به خاک سیاه کشیده می‌شوند.

افراد معتاد به عنوان کسی که تجربه کاری در شهر را ندارند و سرمایه‌ای ندارند، وقتی به اعتیاد هم کشیده می‌شوند زندگی شان نابود می‌شود. افرادی که شناسنامه ندارند و از طرفی هم معتادند گاهی فرزندان شان را به کار کردن وا می‌دارند و معضل دیگری به نام کودکان کار را به وجود می‌آورند.

اربابی با تاکید بر اینکه با تاخیر دولت ممکن است وضعیت حاشیه نشینی توسعه یابد، افزود: تنها راه مقابله با حاشیه نشینی شهرها، رسیدگی و آباد کردن روستاهاست. وقتی روستاها آباد شود، از توسعه حاشیه نشینی و مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری می‌شود.