سلاحی مقابل کبد چرب

کبد چرب یکی از دلایل مهم بیماری مزمن کبدی در انسان به‌حساب می‌آید. درحقیقت کبد چرب غیرالکلی یک بیماری است که دامنه گسترده‌ای از علائم بالینی را دربر می‌گیرد که در صورت عدم درمان، می‌تواند نهایتاً به نابودی سلول‌های کبدی و مرگ منجر شود.

کبد چرب غیرالکلی که در فقدان مصرف الکل ایجاد می‌شود، به‌عنوان یک مشکل عمده مرتبط با سلامت شناخته شده است و با توجه به شیوع گسترده آن در جهان، این بیماری را باید به‌عنوان یک پدیده زاییده زندگی پیشرفته ماشینی، جدی گرفت و برنامه درمانی مناسب و آموزش‌های گسترده برای پیشگیری از افزایش شیوع آن تدارک دید.

بنا بر نقطه نظرات محققان، بیماری کبدچرب همراه با چاقی، مقاومت به انسولین و حتی در مواردی بدون ابتلا به دیابت دیده می‌شود. ابتلا به این بیماری در مطالعات مختلف بین ۱۰ تا ۲۴ درصد در افراد سالم و ۵۸ تا ۷۴ درصد در افراد چاق و بیماران مبتلابه دیابت نوع دو گزارش شده است و ارتباط قابل توجه آن با مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی و مغزی همواره در کانون توجه بوده است.

خوشبختانه اکثر موارد بیماری کبد چرب با آزمایش‌های ساده کبدی در نمونه خون افراد و یا با انجام روش‌های تصویربرداری ساده مانند سونوگرافی کبد و MRI قابل تشخیص است. اما برای درمان آن بایستی علاوه بر درمان‌های دارویی معمول، استفاده از روش‌های مکمل را نیز مد نظر قرار داد.

در همین خصوص، محققانی از سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج همدان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی این شهر تحقیقی را انجام داده‌اند که در آن از گیاه دارویی آرتیشو برای غلبه بر شاخص‌های کبد چرب استفاده شده است.

محققان برای انجام این مطالعه از مشارکت ۷۰ بیمار در سنین ۲۵ تا ۶۳ سال استفاده کردند. آن‌ها برگ گیاه آرتیشو را روزانه در دو نوبت دم کرده و به مدت ۴۵ روز به مصرف بیماران رساندند. پس از طی دوره آزمایش، سطوح اکوژن پارانشیمال کبد همراه با شاخص‌های کبدی AST و ALT این بیماران بررسی و تجزیه و تحلیل شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از گیاه فوق برای بهبود علائم آزمایشگاهی کبد چرب استفاده کرد و آن را به عنوان دارویی طبیعی برای این عارضه به کار برد.

محسن رجبی، محقق سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج همدان و سه همکار دیگرش در این تحقیق می گویند: «گیاه آرتیشو که به کنگر فرنگی و ارده شاهی نیز معروف است، گیاهی از خانواده کاسنی است. این گیاه حمایت کننده کبد، ضدمیکروب، پایین آورنده کلسترول و چربی خون و بهبوددهنده سلول‌های اندوتلیال در آترواسکلروز است».

به گفته آن‌ها، «نتایج آزمایش‌های ما نشان داد که به نظر می‌رسد بتوان از گیاه آرتیشو در بهبود علائم آزمایشگاهی کبد چرب استفاده کرد و این گیاه می‌تواند به‌عنوان یک مکمل دارویی گیاهی، بدون اثر جانبی قابل ملاحظه در کاهش عوارض این بیماری در نظر گرفته شود».

طبق این یافته‌ها، این گیاه در کاهش لیپیدها و لیپوپروتئین‌ها از طریق دخالت در مسیر بیوسنتز کلسترول و همچنین اثر بر تولید و ترشح صفرا در کبد عمل می‌کند و به نظر می‌رسد وجود ترکیبات خاص موجود در این گیاه پاسخگوی تأثیرات آن بر موارد ذکرشده و به‌خصوص بهبود عملکرد کبد باشد.

این یافته‌ها را فصل نامه «طب مکمل» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی اراک منتشر کرده است.