بیشترین پرونده های قصور پزشکی برای کدام پزشکان است؟

پزشکی از زمان‌های بسیار دور، بخشی از تمدن بشری بوده است و در طول تاریخ نمی‌توان پیشرفت‌های عالی به دست‌آمده در این زمینه را نادیده گرفت. با این حال؛ موضوع قصور پزشکی باید مورد توجه قرار گیرد.

غفلت حرفه‌ای؛ محدود به یک شغل خاص نیست، تمامی متخصصان مانند وکلا، بانکداران، حسابداران، مهندسین، رانندگان، نجاران و... همگی ملزم هستند به شیوه‌ای عمل کنند که منطقی باشد و باعث آسیب رساندن به افراد دیگر نشود. پزشکان نیز باید وظایف خود را طبق یک استاندارد حرفه‌ای انجام دهند چراکه اگر عملکرد آن‌ها پایین‌تر از سطح استاندارد باشد، ممکن است قصور پزشکی رخ دهد و منجر به آسیب یا حتی مرگ بیمار شود.

قصور پزشکی می‌تواند عدم تشخیص درست بیماری یا وضعیت پزشکی، عدم ارائه درمان مناسب برای وضعیت پزشکی و تاخیر در درمان بیماری تشخیص داده‌شده، باشد. با توجه به اهمیت این موضوع؛ پژوهشگران با انجام یک مطالعه مروری مقالات منتشر شده در زمینه قصور پزشکی در ایران را مورد بررسی قرار دادند.

در این مطالعه قصور پزشکی در دسته اصلی «بی‌مبالاتی»، «عدم مهارت»، «بی‌احتیاطی» و «عدم رعایت نظامات دولتی» بررسی شدند و مقالات منتشر شده در این زمینه در پایگاه‌های معتبر داده داخلی و خارجی جستجو شد.

در این مطالعه مشخص شد که تعداد ۲۶ مقاله موضوع قصور پزشکی را در ایران از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار داده‌اند و در این مقالات در مجموع ۶۵ هزار و ۸۰۱ پرونده ارزیابی شده است. از بین این مقالات هشت مطالعه به صورت کلی به بررسی قصور پزشکی در سطح کشور پرداخته بودند و بقیه مطالعات در سطح استانی قصور پزشکی را بررسی کرده‌اند.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که بیشترین درصد شکایات قصور پزشکی به ترتیب علیه متخصصان زنان و زایمان، جراحان عمومی، متخصصان ارتوپد و سپس پزشکان عمومی بوده است.

نتایج این مطالعه حاکی از این بود که بیشترین علت قصور پزشکی به ترتیب مربوط به بی‌مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی، بی‌احتیاطی و عدم مهارت مربوط می‌شود.

به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای آموزش روش‌های مناسب ارتباط پزشکان با بیماران و بستگان، افزایش اطلاعات کادر پزشکی در مورد مسائل قانونی درمان و تاکید بر اطلاع‌رسانی به بیماران و نزدیکانشان در مورد عوارض احتمالی و حتی غیرقابل پیش‌بینی فرآیندهای تشخیص و درمان، می‌تواند به کاهش شکایات پزشکی کمک کند.

همچنین این محققان معتقدند که باید آموزش‌های لازم برای آشنایی پزشکان با قوانین و قصورهای پزشکی، به طور مداوم در برنامه‌های آموزشی داخل بیمارستان و بازآموزی ارائه شود.

به گفته این پژوهشگران؛ ایجاد سیستم گزارش‌دهی توسط پزشکان و سیستم مرکزی برای کنترل قصورهای پزشکی در کاهش تخلفات موثر است و افشای قصورها می‌توانند از مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از قصورهای پزشکی باشد.

در انجام این تحقیق نوید کلانی، ناصر حاتمی و اسماعیل رعیت دوست؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی جهرم، محمد زارع نژاد و علیرضا درودچی از مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی کشور و مهدی فروغیان؛ پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه مرداد ماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «مرور نظام‌مند و متاآنالیز مطالعات قصور پزشکی در ایران» در مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است.