مراقب خطرات این ویروس ها در زمستان باشید

پوشش ماسک، حفظ فاصله فیزیکی و تعطیلی‌ها نه تنها جلوی انتشار ویروس کرونا را گرفتند، بلکه مانع از انتشار چند ویروس دیگر شدند. در دو زمستان گذشته عملا خبری از همه‌گیری بیماری ویروسی آنفلوآنزا نبود و ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) هم که مسبب بسیاری از عفونت‌های مجاری تنفسی است، کمتر میان کودکان منتشر شد.

این به چه معناست؟ و بر سر این عوامل بیماری‌زا که مدت‌هاست با انسان همراهند چه خواهد آمد؟

ماسک نه تنها پوششی محافظتی در برابر ویروس کروناست بلکه مانعی است در برابر همه عوامل بیماری‌زایی که مجاری تنفسی را درگیر می‌کنند.

بنابر گزارش دویچه وله در دو زمستان گذشته در آلمان تقریبا هیچ ‌کس جانش را بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا از دست نداد. در حالی که هر سال صدها تا هزاران نفر بر اثر ابتلا به این بیماری می‌مردند.

بر اساس مقاله‌ای که در سایت "نیچر کامیونیکیشن" منتشر شده، حتی در سطح جهانی نیز آمار مرگ و میر بر اثر این بیماری تنها چند درصد آمار معمول بوده است.

کارشناسان این ریزش آماری قابل توجه در مورد نرخ ابتلا به آنفلوآنزا را پیش از همه مدیون محدودیت‌های جهانی سفر می‌دانند که باعث شده زنجیره آلودگی به ویروس‌های آنفلوآنزا شکسته و برخی از زیرگروه‌های این ویروس‌ها نیز به مناطق کوچکی محدود شوند. آنفلوآنزای A از نوع H۳N۲ عمدتا به جنوب و جنوب شرقی آسیا و نوع H1N1 هم به غرب آفریقا محدود شد.

همچنین زیرگروه "ویکتوریا" از آنفلوآنزای B به چین محدود شد و زیرگروه "یاماگاتا"ی این دسته نیز حتی شاید محو شده باشد.

شیوع زیرگروه یاماگاتا در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی به دلیل فقدان آن در واکسن آنفلوآنزا مشکل‌ آفرید که بعدها این مشکل با اصلاحاتی در واکسن برطرف شد.

اکنون به نظر می‌رسد که این زیرگروه به طور کل از میان رفته باشد. با این حال این مسئله به کاهش عفونت‌های آنفلوآنزایی نمی‌انجامد، چرا که زیرگروه‌های دیگر فرصت را مغتنم شمرده و بر سر آلوده کردن بدن انسان با هم رقابت می‌کنند. اگر یاماگاتا نباشد سایر زیرگروه‌ها فرصت عرض اندام پیدا کرده و شانس خود برای ابتلای انسان را می‌آزمایند.

معنای رفع مقررات کرونایی برای سایر ویروس‌ها

دانمارک از فوریه، مقررات کرونایی خود را برچید. اما با وجود این که فصل آنفلوآنزا در این کشور به سر رسیده بود، موج بزرگ ابتلا به آن، دانمارکی‌ها را درگیر کرد.

موج آنفلوآنزا جمعیتی را درگیر کرد که دو سال از این ویروس در امان مانده بودند و درست به همین دلیل مصونیت بدنشان در مقابل آن به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته بود.

و این داستانی است که سال‌هاست شاهد آن‌ هستیم: اگر شیوع آنفلوآنزا طی چند سال ضعیف باشد ممکن است ناگهان موجی شدید از راه برسد. به عبارت دیگر، اگر در شرایط فعلی ویروس‌های آنفلوآنزا باز هم از راه برسند، این بار عفونت‌های شدید ایجاد خواهند کرد.

اهمیت واکسیناسیون آنفلوآنزا در زمستان آتی

در زمستانی که از راه خواهد رسید واکسیناسیون آنفلوآنزا مهم است، اما تولید واکسنی تطبیقی از آن هم مهم‌تر است.

معمولا در اوایل تابستان برای تطبیق واکسن به این توجه می‌شود که در نیمکره جنوبی کدام گروه‌ ویروسی در گردش بوده‌ است. سپس سه یا چهار ویروس از مهم‌ترین آن‌ها انتخاب شده و به واکسن اضافه می‌شوند.

تولید واکسن جدید ماه‌ها طول می‌کشد که کارایی آن‌ها به دلیل ادامه تغییرات ویروسی گاهی کم‌تر و گاهی بیش‌تر است.

امسال که از شیوع آنفلوآنزا در نیمکره جنوبی خبری نیست پیش‌بینی این که در زمستان با چه نوع از ویروس‌های این بیماری درگیریم، دشوارتر شده است.

رقابت در مبارزه با پاندمی‌های پیش رو

در حال حاضر بازار رقابت بر سر تولید واکسنی کارآمد علیه آنفلوآنزا در سطح بین‌المللی داغ است. در این راه، راهبردهای مؤثر در مقابله با سایر خانواده‌های ویروسی سنجیده می‌شوند.

نویسندگان مقاله "نیچر کامیونیکیشن" توصیه می‌کنند که برای نیل به این مقصود باید از انواع جدید واکسن بهره گرفته شود، مانند واکسن‌های مبتنی بر "آران‌ای" (RNA).

اما روشن نیست که بتوان در زمستان امسال به این واکسن‌ها رسید، چرا که تولیدکنندگان در حال حاضر تا سقف ظرفیت خود را صرف تولید واکسن کرونا کرده‌اند.

همچنین "کریستیان کاراگیانیدیس"، پزشک متخصص داخلی در آلمان پیش‌بینی کرده که در زمستان امسال با سه ویروس کرونا، آنفلوآنزا و سین‌سیشیال تنفسی (RSV) درگیر باشیم؛ ویروس‌هایی که باری اضافی بر دوش بیمارستان‌ها تحمیل خواهند کرد.

به همین دلیل او توصیه می‌کند که بخصوص در زمستان در محیط‌های بسته از ماسک استفاده شود.

این کارشناس بیماری‌های داخلی می‌گوید: به‌ تدریج سطح ایمنی‌ در برابر آنفلوآنزا بالا می‌رود و ما با موج‌های "طبیعی" این بیماری روبرو خواهیم شد. در صورتی که در زمستان از ماسک استفاده کنیم، کرونا نیز شانس زیادی نخواهد داشت و با امواج ضعیف‌تری از آن روبرو خواهیم بود.