استفاده از مانکن زنده چرا رواج پیدا کرد؟

با عوض شدن سبک زندگی افراد و گسترش فضای مجازی و تغییر کردن سلایق انسانها؛ همه چیز رقابتی شده و نیاز به روش های نوین برای جذب مخاطب احساس می شود. صاحبان کسب و کارها برای جذب مخاطب یا اهداف متعدد تجاری خود؛ دست به تبلیغات متفاوت و در بعضی اوقات بسیار عجیب می زنند.

یکی از جلوه هایی که می توان از آن برای نمایش اندازه و تن خور لباس ها استفاده کرد؛ مانکن ها هستند. این موضوع با توجه به اهمیت بسیار بالای؛ مد و فشن و زیبایی ظاهری در کشور های اروپایی بسیار پر رونق است. در کشور ما هم مانکن ها اصلی ترین جلوه برای  نمایش  پوشاک هستند اما آن چیزی که ماجرا را عجیب می کند، استفاده از مانکن زنده در مراکز خرید بزرگ در دنیا مثل دبی مال است. این موضوع به تازگی در ایران هم به وجود آمده و در برخی از پاساژهای شمال تهران و شهرستان های دیگر مثل کرمانشاه؛ مانکن زنده مشغول به ژست گرفتن است. 

"مانکن زنده" یا همان مدل زنده به فردی گفته می‌شود که برای نمایش لباس یا محصولات در فروشگاه‌ها، رویدادها یا تبلیغات به کار می‌رود و به شکل ایستاده و بدون حرکت همانند یک مانکن پلاستیکی معمولی، ایفای نقش می‌کند. این نوع نمایش در برخی فروشگاه‌ها یا نمایش‌های مد مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان روشی برای جلب توجه مشتریان و نمایش لباس‌ها به شکلی واقع‌گرایانه‌تر استفاده می‌شود. این اقدام از نظر اخلاقی مورد نقد قرار گرفته و دلایل متعددی برای غیراخلاقی بودن آن ذکر شده است:

استثمار نیروی کار: مدل‌های زنده ممکن است برای مدت طولانی مجبور به ایستادن و عدم حرکت باشند که می‌تواند منجر به خستگی جسمی، آسیب به بدن و مشکلات سلامتی شود. این شرایط کاری می‌تواند به نوعی استثمار و سوءاستفاده از نیروی کار انسان در جهت منافع تجاری تعبیر شود.

تضعیف عزت انسانی: تبدیل یک انسان به شیئی بدون حرکت و تعامل، او را به سطحی غیرانسانی تقلیل می‌دهد و به نوعی به کاهش احترام و کرامت انسانی منجر می‌شود. این وضعیت می‌تواند تصویر جامعه را نسبت به انسان‌ها به عنوان افرادی قابل تبدیل به شیء و بدون ارزش مستقل، دگرگون کند.

مشکلات روانی: ایستادن در حالت مانکن و عدم توانایی حرکت می‌تواند به استرس و مشکلات روانی مانند اضطراب و خستگی روانی منجر شود، به ویژه اگر در شرایطی قرار گیرد که افراد به مدت طولانی و تحت نظر جمعیت زیادی باشند.

رویکرد سطحی به زیبایی: این روش می‌تواند به تشدید نگاه‌های سطحی نسبت به زیبایی و ظاهر انسان‌ها کمک کند و به شکلی غیرواقع‌گرایانه، افراد را فقط به دلیل ظاهرشان ارزش‌گذاری کند.

به طور کلی، استفاده از مدل زنده در صنعت مد و تجارت به دلیل تأثیرات منفی جسمی، روانی و اخلاقی‌ای که می‌تواند بر افراد بگذارد، از نظر اخلاقی مورد سؤال قرار گرفته و با روحیات انسان و شخصیت وی سازگار نیست. 

در موضوع استفاده از مانکن زنده در کرمانشاه؛ دادستانی کل استان به  پرونده ورود کرده و توییتی نیز در فضای مجازی منتشر کرده است و در آن از برخورد با متخلفان این موضوع خبر داده است.

در  پرونده ی دیگری که به تازگی به جریان افتاده؛ یکی از فروشگاه های لوکس خیابان شریعتی؛ اقدام به استفاده از مانکن زنده کرده است که به دستور دادستانی استان تهران فرد خاطی دستگیر شده و به مراجعه قضایی معرفی شده است.