در سال‌های اخیر، اتحادیه صنف فناوران رایانه تلاش کرده است تا با نظارت‌های خود از بروز این نوع سوءاستفاده‌ها جلوگیری کند، اما هنوز هم تعداد قابل توجهی از فروشندگان به طور روزانه تخلفاتی را مرتکب می‌شوند و مشتریان را با خسارات مالی مواجه می‌سازند. بسیاری از فروشندگان در حوزه رایانه و تجهیزات مرتبط، تخلفات زیادی را انجام می‌دهند که منجر به ضرر مالی برای مشتریان می‌شود. این فروشندگان متخلف معمولاً افرادی را هدف قرار می‌دهند که از نظر مالی در وضعیت خوبی قرار دارند، اما دانش آن‌ها در زمینه فناوری و کامپیوتر محدود است.

اختلاف و شکایت در صنف رایانه 

نداشتن فاکتور

اکثر فروشندگانی که در زمینه کامپیوتر و تجهیزات کامپیوتری فعالیت می کنند، با قوانین این حوزه آشنایی کامل  دارند، اما به دلیل آن که عادت کرده‌اند و چون قانون عرفی جامعه را در نظر می گیرند و در زمان انجام یک خدمات و یا فروش یک قطعه، فاکتوری براساس الگوهای قانونی صادر نمی کنند. همین امر باعث می شود که در زمان شکایت از صنف رایانه، مصرف کننده با دردسر روبرو شود. کارشناسان معتقد هستند که یکی از دلایلی که باعث ایجاد اختلاف می شود، همین عدم صدور فاکتور قانونی است. به عبارت دیگر فروشنده بر اساس سلیقه خود فاکتور را صادر می کند و طبق الگوهای قانونی نیست. نتیجه این می شود که مصرف کننده در اثبات حقانیت خود، دچار مشکل می شود.

بی دقتی خریدار

از دیگر دلایلی که باعث طرح شکایت از صنف رایانه می شود، ناآگاهی و بی دقتی خریدار است. زمانی که خریدار اطلاعات بسیار کمی در زمینه محصول مورد نظر خود داشته باشد، این زمینه را ایجاد می کند که فروشنده سودجو از عدم اطلاع وی سوءاستفاده کرده و او را فریب دهد. بنابراین حتما پیش از آن که کالایی رایانه‌ای خریداری کنید، حتما درمورد آن اطلاعات مفید و کاملی به دست آورید. در خصوص گران فروشی، عدم ثبات قیمت ارز نیز بی تاثیر نیست. چون قیمت ارز دائما در حال نوسان است، فروشندگان قیمت‌های مختلفی ارائه می دهند و خریداران نیز دچار سردرگمی می شوند که کدام قیمت حقیقی است. همین امر موجب افزایش شکایات ناشی از گران فروشی می شود.

روابط غیرمنطقی میان همکاران

بیشتر مشکلاتی که در کمیسیون شکایت از صنف رایانه مطرح می شود مربوط به روابط غیرمنطقی و غیرحرفه‌ای و خارج از اصول میان همکاران این صنف است. در نتیجه فعالانی که در زمینه یارانه و تجهیزات آن مشغول هستند باید قوانینی که بر این صنف حاکم است را سرلوحه خود قرار دهند و مطابق با آن عمل کنند. در غیر این صورت اختلافات میان آن ها زیاد خواهد شد.

مراحل شکایت از صنف رایانه

در ادامه مراحلی را که لازم است برای شکایت از صنف رایانه طی گردد مختصر بیان می کنیم.

قدم اول: دریافت و ثبت شکایت

قانون ایران به حقوق مصرف‌کنندگان احترام گذاشته و برای آن قوانین خاصی تصویب کرده است. بر اساس این قوانین، در صورت نقض حقوق مصرف‌کننده، او می‌تواند به مراجع ذی‌صلاح مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کند. همچنین، در صورتی که مصرف‌کننده از یک صنف خاص ناراضی باشد، می‌تواند به انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کند. در این زمینه، تفاوتی بین افراد حقیقی و حقوقی وجود ندارد و با ثبت شکایت در این انجمن، مصرف‌کننده قادر است حق خود را پیگیری کند.

قدم دوم: بررسی شکایت

گام دوم این است که شکایت به انجمن حمایت از مصرف‌کننده ارسال و مورد بررسی قرار گیرد. هدف اصلی این انجمن، حل و فصل اختلافات و مسائل بین مصرف‌کننده و عرضه‌کننده از طریق توافق و سازش میان طرفین است. بررسی شکایت و اختلاف مطرح شده در این انجمن حداکثر ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت شکایت آغاز می‌شود. این بررسی می‌تواند در حضور دو طرف یا در غیاب آن‌ها انجام شود. در صورتی که طرفین در جلسه حاضر باشند و به توافق برسند، مفاد توافق در صورت‌جلسه ثبت شده و طرفین موظف به رعایت آن خواهند بود.

قدم سوم: ارجاع تخلفات به مراجع ذی‌ربط

همانطور که گفته شد؛ این انجمن حمایت از مصرف کننده است که باید در وهله اول شکایات مصرف کننده از صنف رایانه را شنیده و مورد پیگیری قرار دهد. اگر طرفین به توافق رسیدند که اختلاف فیصله پیدا می کند، اما اگر طرفین با یکدیگر سازش نکردند، انجمن پرونده را مرجعی بالاتر یعنی سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع خواهد داد. سازمان تعزیرات حکومتی در صورتی که شکایتی در حیطه «قانون حمایت از مصرف‌کننده» و «قانون نظام صنفی» باشد، باید مطابق با قانون تعزیرات، به آن رسیدگی کند. البته لازم به ذکر است که همیشه پرونده عدم سازش به سازمان تعزیرات ارجاع داده نمی شود، بلکه اگر مورد تخلف از جرایم باشد و در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، انجمن حمایت از مصرف کننده آن را به دادگاه قضایی صالح ارجاع خواهد داد.

راه‌های شکایت از صنف رایانه

برای شکایت از صنف رایانه، شاکی باید مراحل خاصی را طی کند. روش‌های مختلفی برای شکایت وجود دارد و انتخاب هر یک از این روش‌ها، مسیر متفاوتی را پیش روی شاکی قرار می‌دهد. اما نکته‌ی مهم این است که مسیر شکایت به تنهایی شما را به موفقیت و احقاق حق نمی‌رساند؛ بلکه کیفیت شکواییه‌ای که به مرجع مربوطه ارائه می‌دهید، اهمیت بیشتری دارد. اگر بتوانید یک شکواییه دقیق و کامل تهیه کنید، بخش عمده‌ای از مسیر موفقیت را طی کرده‌اید. 

مراجعی که طرح شکایت از صنف رایانه در آن ها امکان پذیر است:

سامانه ۱۲۴

از شناخته‌ترین مراجع برای شکایت از صنف رایانه، سامانه ۱۲۴ است. این سامانه که از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره تعزیرات حکومتی راه اندازی شده است، به صورت ۲۴ ساعته در دسترس بوده و افرادی که از فروشندگان کامپیوتر و تجهیزات کامپیوتری شکایت داشته باشند می توانند با این سامانه به صورت تلفنی تماس گرفته و شکایات خود را مطرح نمایند.این سامانه اقدام به ثبت شکایات تلفنی مردم می کند و بعد از ثبت شکایات توسط کارشناسان، فرایند رسیدگی به آن آغاز می گردد و نتیجه رسیدگی به شاکی اعلام می شود.  نکته قابل توجه این است که بازرسان این سامانه به صورت مرتب و مستمر در حال سرکشی و بازرسی کردن واحدهای صنفی هستند و درصورتی که تخلفی مشاهده کنند، اطلاع می دهند.

تعزیرات حکومتی

پس از سامانه ۱۲۴، معروف‌ترین و شناخته‌ترین سازمان برای ثبت شکایت از صنف رایانه، سازمان تعزیرات حکومتی است. البته سازمان تعزیرات حکومتی بیشتر تلاش دارد تا با وضع قوانین و آیین نامه‌های مربوطه جلوی تخلفات احتمالی را بگیرد اما همچنان واحدهای صنفی مرتکب تخلف می شوند و این سازمان روزانه به تعداد زیادی پرونده شکایت از صنف رایانه رسیدگی می کند. چنانچه از واحد صنفی رایانه شکایتی دارید می توانید شکایت خود را به صورت حضوری و یا آنلاین در سامانه این سازمان به ثبت برسانید تا در اسرع وقت مورد رسیدگی قرار بگیرد.

بازرسی اصناف و اتحادیه‌ها

راه سوم برای ثبت شکایت از واحد صنفی متخلف این است که اتحادیه و صنف مربوطه مراجعه نموده و در آن جا شکایت خود را مطرح نمایید. مثلا چنانچه شما از یک تعمیرکار رایانه شکایت دارید، می توانید به صنف رایانه مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کنید. به طور معمول اقدام از طریق اصناف و اتحادیه‌ها بیشتر توصیه می شود. زیرا اگر از طریق صنف و اتحادیه رایانه شکایت خود را پیگیری کنید، چون در آن جا کارشناسان فنی و آگاه به حوزه کامپیوتر و رایانه وجود دارد، معمولا زودتر به جواب می رسید. در تمامی استان‌ها و شهرستان‌ها معمولا اتحادیه رایانه، تلفن همراه و صوتی تصویری وجود دارد و افراد می توانند اگر با تخلفی از سوی افراد مشغول در این حوزه مواجه شدند به این صنف مراجعه کرده و تخلف آن واحد صنفی را اعلام کنند. در ادامه به پاسخگویی سوالاتی که ممکن است برایتان در مورد شضکایت از کافی نت ها پیش بیاید می پردازیم. 

هزینه تمام شده تنظیم شکایت از صنف رایانه چقدر است؟

هزینه شکایت از صنف رایانه بستگی به این دارد که از طریق کدام مرجع اقدام می کنید. به طور حتم زمانی که از طریق سامانه تلفنی ۱۲۴ اقدام به طرح شکایت خود می کنید، هزینه‌ای پرداخت نخواهید کرد. اگر به سازمان تعزیرات حکومتی و یا اتحادیه و اصناف مراجعه کنید باید هزینه دادرسی مصوبه را که در هریک متفاوت است بپردازید.

شکایت ازصنف رایانه به وکیل احتیاج دارد؟

ممکن است فکر کنید شکایت کردن از صنف رایانه نیازی به وکیل ندارد و خود شخص شاکی می تواند شکایت خود را مطرح کند. اما خوب است بدانید مشاوره با یک وکیل دادگستری می تواند باعث شود روند دادرسی کوتاه‌تر شده و شخص شاکی زودتر به نتیجه مطلوب خود برسد.

سامانه شکایت۴ آیا از شکواییه تنظیمی پشتیبانی می کند؟

سامانه شکایت ۲۴ برای آن که برای افراد شکواییه تنظیم کند، از آن ها هزینه‌ دریافت می کند. حال درمقابل این سامانه خدماتی نیز به متقاضیان ارائه می کند. به عنوان مثال، اگر فردی در مورد شکواییه‌ای که تنظیم کرده سوالی داشته باشد یا در جریان دادرسی با مشکلی مرتبط با آن مواجه شود، می‌تواند از طریق این سامانه با پشتیبانی تماس گرفته و مشکل خود را مطرح کند.