ماجرای ترسناک گورهای جمعی کانادا

کشف بقایای ۷۵۱ جسد که اغلب آنها کودک بوده‌اند در فاصله کمتر از یک ماه از کشف گور جمعی حاوی بقایای اجساد دست‌کم ۲۱۵ کودک بومی در مدارس شبانه‌روزی دو استان غربی کانادا، تنها یافته‌‌هایی تلخ از تاریک‌ترین فصل تاریخ این کشور و وقایعی است که یکی از رهبران بومی کانادا آن را «فقدان غیرقابل تصور» توصیف کرده است.

فصلی از تاریخ کانادا که در آن ظلم روا شده بر کودکان بومی این کشور به عنوان ادامه‌دهندگان فرهنگ جامعه خود برای جلوگیری از ترویج زبان و سنت‌های مادری‌شان، «نسل کشی فرهنگی» خوانده شده و «جاستین ترودو» نخست‌وزیر این کشور هم به تاریک و شرم‌آور بودن این برهه اذعان کرده است.

کشف گور جمعی حاوی بقایای اجساد ۲۱۵ کودک بومی

حدود یک ماه قبل رسانه‌ها از کشف یک گور جمعی حاوی بقایای اجساد دست‌کم ۲۱۵ کودک بومی که برخی از آنها حدود سه سال سن داشتند، در محوطه یک مدرسه شبانه‌‌روزی سابق در استان «بریتیش کلمبیا» کانادا خبر دادند.

حقیقتی هولناک که با کمک یک کارشناس رادارهای قابل نفوذ به زمین که مشغول تحقیق و بررسی درباره محلی بود که زمانی مدرسه شبانه‌روزی مردم بومی شهر «کملوپس» به شمار می‌رفت، برملا شد.

«پری بلگرد» رئیس ملی انجمن بومی‌های کانادا در واکنش، با بیان این که یافتن گورهایی در مدارس شبانه‌روزی سابق کانادا، چیز جدیدی نیست، آن را زخمی کهنه توصیف کرد که همیشه نمایان شدنش دردآور است.

کشف گور دوم حاوی بقایای صدها کودک در فاصله کمتر از یک ماه

در فاصله کمتر از یک ماه از کشف گور جمعی کودکان بومی کانادا، خبر هولناک و تکان‌دهنده یافتن گور ثبت نشده دیگری حاوی بقایای اجساد ۷۵۱ نفر که تصور می‌شود اغلب آنها کودک هستند، این بار در محل مدرسه شبانه‌روزی «ماریوال ایندییَن» در منطقه «کووِسِس» استان «ساسکاچوان» منتشر شد.

نشریه «نشنال‌پست» در این خصوص گزارش داد: بقایای اجساد در این گورهای بدون نشانی در یک قبرستان جمعی که سال ۱۸۸۵ ایجاد شده، وجود دارند که به‌تدریج مدرسه شبانه‌روزی ماریوال ایندییَن - تحت مدیریت کلیسای کاتولیک - آنجا را به کنترل خود درآورد. مدیریت این مدرسه در سال ۱۹۶۹ به دولت فدرال کانادا و سپس به مجمع بومیان کووسس در سال ۱۹۸۷ سپرده شد. این مدرسه نهایتا در سال ۱۹۹۷ تعطیل شد.

واکنش‌ها به برملا شدن ابعاد جنایات علیه بومیان در کانادای مدعی حقوق بشر

فاجعه کشف گورهای جمعی کودکان بومی کانادا علاوه بر واکنش‌های حاکی از اندوه و خشم جامعه بومیان این کشور و سر باز کردن زخم‌های کهنه، با واکنش‌هایی در سطح مقامات کانادایی و جامعه بین‌المللی هم مواجه شد.

جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا در نخستین واکنش خود به این فجایع، در صفحه توییتری خود نوشت: این یادآوری دردناک از فصل تاریک و شرم‌آور از تاریخ کشور ما است.

او شامگاه جمعه هم بابت سیاست دیرینه دولت‌های این کشور در شکنجه و قتل کودکان بومی در مدارس شبانه‌روزی کاتولیک ابراز شرمساری کرد.

ترودو روز جمعه گفت: این یک سیاست دولتی وحشتناک بود که برای چندین و چند دهه واقعیت کانادا بود و کانادایی‌ها امروز از نحوه رفتار کشورمان شرمسار و هراسانند. این سیاستی بود که کودکان را از خانه‌هایشان، اجتماعاتشان، فرهنگشان و زبانشان محروم کرد و همگون‌سازی فرهنگی را به اجبار به آنها تحمیل کرد.

وی همچنین از کلیسای کاتولیک خواست مسئولیت خود بابت مدیریت این مدارس را بپذیرد و عذرخواهی کند. کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل هم به دنبال انتشار این خبر از دولت کانادا و واتیکان درخواست کردند که هرچه سریع‌تر تحقیقات کاملی در این خصوص انجام دهند.

پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان دو روز بعد از اظهارات نخست‌وزیر کانادا با مردم و بومیان این کشور ابراز همدردی کرد اما درباره نقش کلیسا در این مورد عذرخواهی نکرد. وی سپس توپ را به زمین کانادا انداخت و از مقام‌های سیاسی و رهبران مذهبی این کشور خواست که به منظور روشن شدن این موضوع با عزم و اراده با یکدیگر همکاری کنند؛ واکنشی خنثی و منفعلانه که خشم رهبران بومی و بازماندگان مدارس شبانه‌روزی کاتولیک در کانادا را در پی داشت.

معترضان کانادایی با برگزاری تظاهرات، مجسمه‌ «اگرتون ریرسون» یکی از معماران نظام مدارس شبانه‌روزی را در دانشگاه تورنتو که به نام وی ساخته شده، واژگون کردند.

در سطح بین‌المللی هم ائتلافی از چند کشور از جمله چین، روسیه، ایران و کره شمالی خواستار تحقیق سازمان ملل درباره فاجعه کشف گور جمعی کودکان بومی در کانادا شدند.

«جیان دوآن» از مقام‌های ارشد در هیأت نمایندگی چین در سازمان ملل در ژنو در این خصوص گفت: «ما عمیقاً در خصوص نقض جدی حقوق بشر علیه کودکان بومی در کانادا نگرانیم. در طول تاریخ، کانادا، مردم بومی این سرزمین را ربوده و آنها را به قتل رسانده و فرهنگ آنها را از بین برده است. ما خواستار تحقیقات کامل و بی‌طرفانه در خصوص تمامی پرونده‌های جنایت علیه بومی‌ها به ویژه کودکان هستیم».

ماجرای این مدارس شبانه‌روزی چه بوده؟

در بازه زمانی ۱۸۸۳ تا ۱۹۹۶، حدود ۱۵۰ هزار کودک بودمی کانادایی از خانواده‌های خود به اجبار جدا شدند و به مدارس شبانه‌روزی فرستاده شدند که کلیسای کاتولیک آن را تأسیس کرده بود و هدف اصلی آن دور کردن این کودکان از جوامع بومی کانادا و جلوگیری از ترویج زبان و سنت‌های مادری‌ و تربیت آنها به شیوه‌ای تحمیلی بود.

بسیاری از این کودکان بومی در مدارس شبانه‌روزی مورد آزار جسمی و جنسی قرار می‌گرفتند و به اعتقاد بسیاری این گونه مدارس زخم‌ها و آسیب‌های ماندگاری را برجای گذاشت که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.

روزنامه امریکایی واشنگتن پست گزارش داده که کمیسیون حقیقت و آشتی کانادا در گزارش سال ۲۰۱۵ خود نتیجه‌گیری کرد که آن چه در مدارس شبانه‌روزی بومی‌های کانادا رخ داده، «نسل کشی فرهنگی» بوده است.

تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد که دست‌کم سه هزار و ۲۰۰ دانش‌آموز بومی در بازه زمانی مذکور در مدارس شبانه‌روزی فوق جان خود را از دست دادند و حتی برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمار واقعی دانش‌آموزان بومی که جان خود را در مدارس شبانه روزی از دست داده‌اند بسیار بیشتر از رقمی است که رسماً اعلام شده و حتی در برخی موارد بیش از چهار هزار و ۱۰۰ دانش‌آموز اعلام شده است.

بر اساس این گزارش، دانش‌آموزان در مدارس شبانه‌روزی اغلب بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی چون سل که به سرعت در مکان‌های تنگ و فشرده و غیربهداشتی گسترش پیدا می‌کند، فوت کرده‌اند و این که بیشتر این کودکان دچار سوء تغذیه بوده‌اند. همچنین طبق گزارش‌ها، بسیاری از این کودکان بومی در مدارس شبانه‌روزی بر اثر خودکشی، آتش‌سوزی و حوادثی مرتبط با کارهای طولانی و سخت و طاقت‌فرسا یا یخ‌زدگی در هنگام تلاش برای فرار از مدرسه جان خود را از دست داده‌اند.

برخی مقام‌هایی که در تلاش هستند تا این گورهای جمعی را پیدا و فهرستی از کودکانی تهیه کنند که در این مدارس جان خود را از دست داده‌اند، در سال ۲۰۱۸ به روزنامه امریکایی واشنگتن پست گفتند که فقدان منابع و اسناد گم شده مانع از پیشرفت در این زمینه شده و ترس از تخریب و نابودی گورهای بی‌نشان تا حد زیادی افزایش یافته است.

در گزارشی در سال ۲۰۱۵ آمده بود که اسناد مدارس اغلب از بین رفته و در برخی از موارد، مسئولان مدارس اسامی دانش‌آموزانی که فوت شده‌اند، علت مرگ و یا گزارش این موارد به والدینشان را به هیچ عنوان ثبت نکرده‌اند.