مشتری خارجی خودروهای ایران را بشناسید

به دلیل شرایط تحریم‌ها و مشکلات در تامین قطعات و تولید خودرو، اولویت با تامین نیاز بازار داخلی است و صادرات خاصی وجود ندارد.

حدود ۳ سال است که واردات خودرو به کشور ممنوع شده و امکان ورود هر گونه خودرو به داخل کشور به دلیل تغییر در ضوابط واردات خودرو و ممنوعیت ثبت سفارش وجود ندارد، اما در مقابل صادرات خودرو امکان‌پذیر است و خودروسازان می‌توانند هم در کشور‌های دیگر خودرو صادر کنند، هم در آنجا کارخانه بگذارند.

طبق اعلامی گمرک ایران در سال ۹۸، خودروسازان توانستند به کشور‌های هنگ کنک، تایوان، سوریه، امارات، اسپانیا، چین، عراق و ترکیه صادرات خودرو داشته باشند.

سید روح اله لطیفی سخنگوی گمرک ایران با بیان اینکه سال ۹۸، حدود یک هزار و ۳۰۰ دستگاه خودرو به وزن یک هزار و ۵۷۳ تن به ۹ کشور هنگ کنک، تایوان، سوریه، امارات، اسپانیا، چین، عراق و ترکیه صادر شد، گفت: کشور عراق با سه میلیون و ۱۲۲ هزار و ۹۰۰ دلار، جمهوری آذربایجان با یک میلیون و ۱۵۹ هزار و ۴۰۰ دلار، سوریه با ۹۸۱ هزار و ۸۲۵ دلار سه مقصد نخست خودرو‌های ایرانی بودند.

لطیفی افزود: هنگ کنگ با ۱۱۶ هزار و ۸۶۲ دلار، اسپانیا با ۹۶ هزار و ۳۶۲ دلار، تایوان با ۷۹ هزار و ۵۲۱ دلار، چین با ۳۶ هزار و ۶۰۰ دلار، ترکیه با هفت هزار دلار و امارات با چهار هزار و ۶۶۲ دلار دیگر خریداران خودرو از ایران بودند.

سخنگوی گمرک پیرامون خودرو‌های صادراتی تصریح کرد: خودروی ساینا بیش از ۹۰ درصد سبد صادرات خودرو در سال ۹۸ را به خود اختصاص داده بود و پراید، تیبا، کوئیک، سمند، پارس، ۲۰۷، هایما و دنا سهمی کمتر از ۱۰ درصد را در بر می‌گیرند. بیشترین تنوع خودرویی با خودرو‌های تیبا، ساینا، کوئیک، وانت آریسان، پژو پارس، پراید ۱۳۱ و رهام به مقصد اسپانیا تعلق دارد.

صادرات خودرو آغاز شد

اما در سال ۹۹ آنطور که مشخص است، با اتفاقاتی که در صنعت خودرو رخ داد، میزان صادرات به میزان قابل توجهی کاهش یافت و خودروسازان داخلی بیشترین تمرکز را روی افزایش تولید خودرو‌های داخلی گذاشتند، اما با این حال صادرات قطع نشد و اکنون رو به افزایش است.

فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران خودرو در خصوص صادرات خودرو‌های ایرانی به خارج از کشور، گفت: امسال برنامه داریم که میزان تولید خودرو‌های داخلی را افزایش دهیم که تاکنون به این هدف رسیده‌ایم و اکنون صادرات آغاز شده و آن را توسعه خواهیم داد.

این مقام مسئول بیان کرد: برنامه داریم صادرات به برخی کشور‌ها مجدد از سر گرفته شود، اما به دلیل مسائل تحریمی از عنوان نام کشور‌ها معذوریم.

مدیرعامل ایران خودرو با بیان اینکه درحال‌حاضر در برخی کشور‌های خارجی در حال تولید هستیم، ادامه داد: موضوع صادرات از اولویت‌های جدی است چرا که گروه خودروسازی ایران خودرو وعده‌هایی به حاکمیت داده است تا کشور در بحث اتصال ارزی به منابع داخلی کشور بی‌نیاز شود.

مقیمی با تاکید بر اینکه از محل صادرات خودرو و قطعات خودرو اقدامات مطلوبی صورت خواهد گرفت، گفت: اشتغال، تقویت اقتصاد صنعتی داخل کشور و جلوگیری از خروج ارز از اهداف اصلی وزارت صمت و گروه صنعتی ایران خودرو است.

به گفته مقیمی پیش‌بینی شده ایران خودرو برای سال آینده ۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو صادرات داشته باشد و خودرو‌های سمند و دنا از محصولات صادراتی ایران خودرو خواهد بود.

بیشترین تمرکز خودروسازان، افزایش تولید داخل

یک منبع اگاه در سایپا نیز در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،  در خصوص میزان صادرات خودرو این کارخانه خودروسازی، گفت: اکنون به دلیل شرایط تحریم‌ها و مشکلات در تامین قطعات و تولید خودرو، اولویت با تامین نیاز بازار داخلی است و صادرات خاصی وجود ندارد.

اما بنابر اخباری که در رسانه‌های افریقایی منتشر شده، سایپا در یک همکاری نزدیک با شرکت خودروسازی مورزا قصد دارد تا محصول جدید خود یعنی کوییک را به بازار افریقا عرضه کند. شرکت خودروسازی مورزا در ژوهانسبورگ افریقای جنوبی قرار دارد و خودروسازی مطرح در سطح قاره افریقا محسوب می‌شود. بنابر اعلام این شرکت، خودرو کوییک با نام Mureza Prim۸ به تولید خواهد رسید و در فاز اول در کشور زیمباوه به فروش خواهد رسید.

در گزارش تنظیم شده توسط رسانه‌های افریقایی، به همکاری مورزا با سایپا و قدمت این خودروسازی اشاره شده که به نیم قرن می‌رسد. سایپا کوییک نیز هاچ‌بکی مناسب استفاده در تمام شرایط و تمام کشور‌ها توصیف شده است.

بازار خودرو در زیمباوه و بسیاری از کشور‌های افریقایی، در انحصار خودرو‌های دست دوم ژاپنی و اروپایی است و حال شرکت‌های خودروسازی افریقایی قصد دارند با عرضه خودرو‌های ارزان قیمت، مشتریان را به خرید خودرو‌های صفر کیلومتر ترغیب کنند.

عرضه خودرویی همچون کوییک می‌تواند مشتریان افریقایی را وسوسه کند تا از خرید خودرو‌های دست دوم ژاپنی دست کشیده و با همان بودجه، یک خودرو صفر کیلومتر ارزان نرخ را خریداری کنند. البته مشخص نیست که سایپا کوییک در خودروسازی مورزا با چه کیفیتی به تولید می‌رسد و آیا قادر است با خودرو‌های ژاپنی دست دوم از نظر کیفی رقابت کند یا خیر.

باید بازارهای جهانی را به‌دست بگیریم

عزت‌الله اکبری رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است، بخش خصوصی توان خیلی خوبی دارد و می‌تواند خودرو‌های جهانی را تولید کرده و حتی با آنها رقابت کند.

این مقام مسئول گفت: تمام فکر ما این است که واردات را رد کنیم و شروع به صادرات کنیم، باید فرصت دهیم تمام صنایع به بازار‌های جهانی بروند، اینکه ما در کشور‌های دیگر امنیت را فراهم می‌کنیم، اما بازار آنها را نداریم خوب نیست و باید بازار آنها را در دست داشته باشیم.

او افزود: حضورمان در بازار‌های جهانی باید قوی باشد، سفارتخانه‌های ما خروجی لازم را ندارند، بخش خصوصی در خارج از کشور باید فعال شود. ساز و کاری برای قیمت‌گذاری دستوری داریم و باید کاری کنیم این بساط جمع شود.

رئیس کمیسیون صنایع مجلس تصریح کرد: تلاش برای کاهش هزینه داریم، اینکه نرخ باید کاهش باید درست است، اما دولت باید هزینه‌ها را پرداخت کند، دولت باید بسته حمایتی در نظر بگیرد نه اینکه بگوید نرخ تمام شده دستوری باشد، دولت باید در حوزه‌هایی حضور پیدا کند و آنها را تقویت کند، مجلس کار اجرایی ندارد و کار نظارت را بر عهده دارد.

حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو با بیان اینکه اکنون نمی‌توان روی صادرات خودرو متمرکز شد، چرا که باید اولویت نیاز داخل باشد، گفت: درحال‌حاضر نمی‌توان درباره خروج خودرو‌های ایرانی، بحث صادرات را مطرح کرد.

این کارشناس خودرو، معتقد است زمانی می‌گوییم خودرو صادر شده است که یک خودروساز داخلی بتواند به صورت پایدار خودرو به کشور هدف صادر کند و این امکان وجود داشته باشد که محصول صادر شده بتواند استاندارد‌های لازم در کشور مورد نظر برای تردد در جاده‌های آن کشور را پاس کند.

او می‌گوید: همچنین شرکت خودروساز باید بتواند سهم مشخصی را از بازار خودروی کشور هدف به خود اختصاص دهد.

کریمی ‌سنجری با تاکید بر اینکه سهم ایران اکنون در کف قرار دارد و این امکان وجود دارد که افزایشی شود، گفت: میزان سهم ایران نباید کاهش یابد. اکنون خودرو‌هایی که به کشور‌های دیگر صادر می‌شود، به احتمال زیاد به منظور گذراندن تست‌های مربوط به خودرو از کشور خارج شده‌اند زیرا از آنجا که قادر به پاس کردن است.

با این حال بحث صادرات خودرو به برخی از کشور‌های منطقه از جمله عراق، سوریه و جمهوری آذربایجان در سال‌های گذشته جزو برنامه شرکت‌های خودروساز بود و خودروسازان در برخی از این کشور‌ها به احداث پایگاه یا خطوط تولید پرداخته بودند، اما بعد از خروج ایالات متحده امریکا از توافقنامه برجام و بازگشت تحریم‌های صنعت خودرو بحث صادرات کلا به کما رفت.