معضلی جدی پیش روی متقاضیان این خودروها

از سال گذشته تاکنون که قرار شد خودروسازان برای فروش خودرو روش قرعه کشی را پیش بگیرند، چندین مرحله فروش به روش فوق العاده و پیش فروش برگزار شد. روش هایی که در ابتدا قرار بود باعث یکسان شدن عرضه و تقاضای خودرو شود.

قبل از شروع قرعه کشی ها، عرضه خودرو توسط خودروسازان مناسب تقاضا نبود و همین عامل باعث افزایش نجومی قیمت خودرو شد، اما با روی کار آمدن روش قرعه کشی و مشخص شدن میزان عرضه توسط خودروسازان، بازار به یک ثبات نسبی رسید.

طبق بررسی ها، از خرداد سال گذشته تاکنون ایران خودرو ۲۰ مرحله فروش فوق العاده و ۱۸ طرح پیش فروش برگزار کرد که از طرح‌های فروش فوق العاده ۲۰۸ واریزی بوده و ۱۸۰ خودرو با میانگین زمانی ۴۵ روزه تحویل داده شده است؛ در طرح پیش فروش ۲۷۲ هزار ثبت نامی وجود داشته است که از تعهدات ایجاد شده ۵۸۷ هزار خودرو تحویل داده شده است.  

آمار تولید محصولات سایپا در سال ۹۹ نشان می‌دهد که بیش از ۴۲۰ هزار دستگاه خودرو تولید شده است  و در کل ۲۲ طرح پیش فروش و فروش فوق العاده برگزار شده است. تعهدات معوق از ۲۵۴ هزار دستگاه به ۲۵ هزار دستگاه رسیده است و ۱۱۴ هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان شده است.

اکنون با توجه به طرح هایی که خودروسازان برگزار می کنند، بیشتر شاهد طرح های پیش فروش هستیم تا طرح های فروش فوق العاده! گویا خودروسازان این توانایی را ندارند که طرح های فروش فوق العاده برگزار کنند و در حال تحویل خودروهایی هستند که در گذشته پیش فروش کرده بودند.

مخالفت شورای رقابت با اجرایی شدن طرح های پیش فروش

چندی پیش رئیس شورای رقابت به صراحت مخالفت خود را با اجرایی شدن طرح های پیش فروش اعلام کرده بود، چرا که این مقام مسئول معتقد بود این خودروها باری هستند بر دوش خودروساز، خودروساز به جای اینکه مشغول تحویل خودروهای فروش فوق العاده باشد، باید معوقات گذشته طرح پیش فروش را تحویل دهد.

شیوا آنطور که بیان کرده با  اجرایی شدن طرح‌های پیش فروش و فروش مشارکتی کاملا مخالف است و وزارت صمت را مسئول اجرایی شدن این طرح می‌داند.

به گفته این مقام مسئول، قرار بر این بود ۶۰ درصد تولید خودرو به تعهدات گذشته خودروسازان اختصاص پیدا کند. اگر خودروسازان این تعهدات که به سال‌های گذشته بر می‌گردد، را نداشتند کل تولیدی آن‌ها اکنون به بازار تزریق می‌شد در حالی که در حال حاضر تنها  ۴۰ درصد تولید به بازار تزریق می‌شود و ۶۰ درصد تزریقی دیگر به معوقات باز می‌گردد.

شیوا معتقد است که تا  ۲ سال دیگر مشخص نیست که چه اتفاقاتی در حوزه صنعت خودرو رخ داده است و این طرح‌های پیش فروش مشکلاتی را به وجود خواهد آورد، علاوه بر این  معلوم نیست وزرای کنونی در سمت خود باشند که تعهد به وجود می‌آورند.

او در خصوص پیش فروش خودرو‌هایی که نام مشخص و نشان مشخصی ندارند، گفت: پیش فروش خودرو‌هایی که چارچوب و شناسنامه ندارند اشتباه است و وزارت صمت باید به این‌ ماجرا ورود کند.

شیوا گفت: وظیفه ما این است که قیمت منصفانه را اعلام کنیم. اکثریت به این موضوع رای می‌دهند که مصرف کننده واقعی باید خودرو بگیرد و برخی می‌گویند حاشیه سود به جیب دلالان می‌رود. طرح قرعه کشی عملی شد، اما برخی از این طرح شکایت داشتند،  همان افراد بیایند طرح دیگری را ارائه دهند که خودرو به نیازمندان برسد و همه راضی باشند.

این مقام مسئول گفت: تولید کننده برای ادامه حیات نیاز به سود دارد در غیر این صورت به بن بست می‌رسد، برخی هم می‌گویند چرا ۳ ماه یکبار باید افزایش قیمت داشته باشیم، چون قیمت نهاده‌های تولید ۳ ماه یکبار افزایش می‌یابد، در حالی که خود خودروسازان در نظر داشتند هر ماه افزایش قیمت داشته باشند.

خودروسازان باید تعهدات خود را به صفر برسانند

احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان گفت: متاسفانه قیمت گذاری دستوری مشکلات زیادی برای خودروسازان کشور ایجاد کرد که باعث شد آنها زیان زیادی کنند.

دبیر انجمن خودروسازان گفت: اکنون خودروسازان در حال تحویل خودروهایی هستند که در گذشته پیش فروش کرده بودند.  از طرفی برخی مشکلات وجود دارد که خودروسازان نمی توانند خودروهای خود را تجاری کنند و مشکلات کمبود تراشه بر آن نیز تاثیرات منفی گذاشته است.

او با تاکید بر اینکه تا زمانی که قیمت گذاری برای خودرو دستوری است، بازار سر و سامان پیدا نمی کند، گفت: تنها راه برای تک نرخی شدن خودرو، آزادسازی قیمت هاست و راهکاری جز این نمی تواند جلوی زیان خودروسازان را بگیرد. زمانی که مواد اولیه این صنعت به طور مستمر افزایشی است خودروسازان جز اصلاح منطقی قیمت، راهکاری برای تامین هزینه ها و جلوگیری از زیان ندارند.

دبیر انجمن خودروسازان گفت: یکی دیگر از راه ها برای جلوگیری رکود، فعال کردن لیزینگ هاست که باعث می شود قدرت خرید خودروسازان افزایش یابد اکنون خرید متقاضیان اُفت کرده و با افزایش قیمت و آزادسازی قیمت مسلما رکود بیشتر خواهد شد.

نعمت بخش گفت: باید خودرو در حاشیه بازار به فروش رود، اکنون ۱۰۰ میلیون اختلاف قیمت بین نرخ کارخانه و حاشیه بازار وجود دارد که این تنها به دلیل قیمت گذاری دستوری است. با برداشتن قیمت گذاری دستوری این بازار آشفته سر و سامان پیدا می کند.

علت تحویل ندادن خودرو چیست؟

مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان ایران در خصوص تکمیل خودروهای ناقص کف کارخانه، گفت: برای تکمیل خودروهای ناقص کف کارخانه تمام قطعات را نداریم و  برخی از خودروها با مشکل عدم تحویل برخورد کرده اند.

دبیر انجمن قطعه سازان ایران بیان کرد: ۸۰ درصد قطعات خودرو را از صفر تا صد می‌توانیم در کشور تولید کنیم، اما ۲۰ درصد قطعات وارداتی است که اکنون این قطعات در گمرکات مانده اند. در هیچ کجای دنیا صفر تا صد یک خودرو در همان کشور ساخته نمی‌شود به طور مثال ۶۰ درصد قطعات BMW آلمان در کشوری جز آلمان تولید می‌شود.

بیگلو ادامه داد: به دلیل اینکه مشکل تحریم داریم، ناچار بودیم عمق ساخت داخل را افزایش دهیم. در کشور ضعف زیرساختی در ساخت برخی قطعات و مواد داریم. زیر ساخت صنایع الکترونیک در کشور ضعیف است و همین امر باعث افزایش تعداد خودروهای ناقص کف کارخانه می شود.

او تصریح کرد: نباید انتظار داشت که خودروساز، صنایع الکترونیک تولید کند. در کشور IC و پلی آمین نداریم. تولید کاتالیست مشکل است چرا که مواد اولیه آن را نداریم که همین امر مشکلاتی را ایجاد کرده است.

دبیر انجمن قطعه سازان ایران بیان کرد: مشکل اصلی در تکمیل خودروهای ناقص، کمبود قطعات الکترونیکی است، به طور مثال پشت چراغ خودرو یک آی سی وجود دارد که الکترونیکی است، چراغ را می توانیم تولید کنیم اما آن قطعه الکترونیکی پشت چراغ را نمی توانیم تولید کنیم و وارداتی است و اکنون به دلیل مشکلات واردات این خودروها ناقص مانده اند.

طرح پیش فروش، راهی برای تامین نیاز مالی خودروسازان

میلاد بیگی کارشناس صنعت خودرو گفت: خودروسازان برای تامین نیاز مالی خود اقدام به برپایی طرح‌های پیش فروش می‌کنند. هزینه خودروسازان افزایش یافته به همین دلیل خودرو را پیش فروش می‌کنند تا تامین مالی صورت گیرد.  

این کارشناس صنعت خودرو گفت: تقاضا برای خودرو زیاد است، از طرفی آن‌ها نمی‌توانند به اندازه تقاضا خودرو تولید کنند از این رو طرح‌های پیش فروش را اجرا می‌کنند تا هم تامین مالی کنند و تعداد متقاضیانی که نیاز واقعی به خودرو دارند، شرکت خواهند کرد.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: بهترین روش برای فروش خودروها این است که خود کارخانه روی آن نظارت کند و قیمت گذاری کند.

گفتنی است، طرح‌های پیش‌فروش خودرو در حالی اجرا می‌شود که خودروسازان نتوانسته‌اند به تعهدات قبلی خود عمل کنند  و انتظار داریم مسئولان به این موضوع ورود کنند که یا از اجرایی شدن طرح های بیشتر ممانعت کنند یا خودروسازان را متعهد کنند باید هر چه سریعتر خودروهای خود را تحویل دهند.