نوسان قیمتی در انتظار خودروسازان؟

تداوم روند تعادلی خودروسازان

در حالی طرح آزادسازی واردات خودرو در مجلس در حال بررسی است که در آن سوی میدان سرمایه‌گذاران بورسی نسبت به تصویب این طرح ابراز نگرانی می‌کنند و نمی‌دانند با موافقت مجلس برای این طرح سرنوشت خودروسازان بورسی و سرمایه‌گذاران آنها چه می‌شود. بسیاری از سهامداران گمان می‌کنند اگر این طرح تصویب شود ممکن است قیمت خودروهای خارجی موجود در بازار افت کند و متعاقبا قیمت خودروهای داخلی و به تبع آن قیمت سهام آنها نیز در سراشیبی سقوط بیفتد.

ابهامات در مورد طرح جنجالی واردات خودرو و شروط آن همچنان زیاد است اما کارشناسان بورسی واردات خودرو را عامل تحرکات منفی در بازار سهام نمی‌دانند. در همین رابطه مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به شروط مهم وضع شده برای واردات خودرو اظهار کرد: از قرار معلوم مهم‌ترین شرط واردات خودرو به کشور این است که هیچ ارزی برای واردات از کشور خارج نشود و واردات خودروی خارجی در ازای صادرات کالا یا واردات بدون انتقال ارز باشد. این شرط راه ورود خودرو‌های خارجی به کشور را سخت می‌کند و موانع بسیاری جلوی راه واردکنندگان می‌گذارد. این در حالی است که مجلس نیز سه شرط برای خودروهای وارداتی وضع کرده است. گرچه جزئیات دقیق طرح مذکور همچنان در ابهام است اما سه شرط «خودروهای خارجی وارداتی باید هیبریدی (تمام برقی) باشند»، «خودروهای بنزینی و گازسوز تنها در صورتی مجوز واردات می‌‌‌گیرند که دارای برچسب انرژی B و بالاتر باشند یا شاخص ایمنی سه ستاره یا بالاتر داشته باشند» و «مجاز بودن واردات خودروی کارکرده مشروط به اینکه نهایتا سه سال از ساخت آنها گذشته باشد»، نمی‌تواند مشکل جدی برای خودروسازان داخلی به وجود آورد.

به گفته این کارشناس بورس، بازار سرمایه در مسیر تعادلی گام برمی‌دارد و تصویب و اجرای این طرح خللی در روند بازار ایجاد نمی‌کند.

افنانی در ادامه وضعیت نامشخص همه بازارهای سرمایه‌گذاری به دلیل ابهامات در سیاستگذاری‌های دولت جدید را مهم‌ترین عامل در نوسانات اخیر بورسی عنوان کرد و گفت: بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران به دلیل مشخص نبودن سیاستگذاری‌های اقتصادی و سیاسی بیشترین اثرگذاری را بر توقف رشد بازار دارد. بر همین اساس حتی اگر طرح واردات خودرو مورد موافقت نمایندگان مجلس نیز قرار گیرد اثرات کوتاه‌مدت منفی هم به بار نخواهد آورد.

وی خاطرنشان کرد: بلاتکلیفی در همه بازارها موج می‌زند و بازارهای سرمایه‌گذاری در انتظار به سر می‌برند و به نظر می‌رسد قیمت دلار نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت بازارها و به‌خصوص بازار سهام و خودروسازان بورسی ایفا کند. به هر روی تا هفته‌های آینده و مشخص شدن حداقل بخش‌هایی از زوایای پنهان توافقات دولتمردان در حوزه‌های بین‌المللی، بیراه نیست اگر مدعی شویم بازار خنثی‌ترین حالت خود را طی کند.

  پرهیز از سیاستگذاری‌های غیرمنطقی

در صورت آزادسازی واردات خودرو چه اتفاقی برای خودروسازان بورسی رخ می‌دهد؟ این سوالی است که بعد از مطرح شدن موضوع بررسی طرح آزادسازی واردات خودرو به ایران در اذهان عمومی شکل گرفته و به برخی از شایعات مبنی‌بر کاهش یا حتی ورشکستگی خودروسازان داخلی دامن زده است. شایان کرمی از کارشناسان بازار سرمایه معتقد است جزئیات طرح از خود طرح مهم‌تر است. وی در این رابطه گفت: بررسی تبعات واردات خودروی خارجی به کشور و تاثیرپذیری صنایع خودروسازی از این طرح در این مرحله امکان‌پذیر نیست. ابهامات این طرح به قدری زیاد است که معلوم نیست چرا برخی ادعا می‌کنند این طرح به زیان خودروسازان و سهامداران آنها منجر می‌شود.

وی با اشاره به چشم‌انداز منفی وضعیت اقتصادی کشور و تحریم‌های بین‌المللی که دولت و مردم با آن دست به گریبانند، افزود: کمبود منابع ارزی دولت با چراغ سبز دولت به خودروهای خارجی در تضاد است. بر همین اساس تا مشخص نشدن جزئیات کامل واردات خودرو نمی‌توان نسبت به پیامدهای احتمالی پیش‌بینی دقیقی انجام داد. به هر روی به نظر می‌رسد در صورت واردات خودرو نه تنها خودروهای داخلی حتی خودروهای خارجی موجود در بازار نیز نمی‌توانند با افت و کاهش قیمت مواجه شوند.

به گفته این کارشناس، اگر شعار اقتصادی امسال مبنی بر حمایت از تولید داخلی را در نظر بگیریم نیز نباید منتظر اتفاقات نامطلوب در این بخش باشیم. بر مبنای این اصل، به نظر می‌رسد هیچ‌گونه طرحی بر مبنای حمایت از واردات و تضعیف تولید داخلی تصویب نشود. این امر هم درصنعت خودرو و هم در صنایع دیگر صدق می‌کند و بعید است مجلس وارد موضوعی شود که با شعار حیاتی امسال منافات داشته باشد. برچسب آزادسازی واردات خودرو و ادامه حیات خودروسازان دو موضوع تفکیک شده‌اند که به عوامل مهمی همچون تعرفه‌های گمرکی، شروط ارزی واردات و کشش قیمتی از سوی بازار بستگی دارند. این متغیرها تاثیر بسزایی بر روند فروش و قیمت خودرو دارند اما در حال حاضر این طرح با همه حواشی‌ای که به دنبال خواهد داشت نمی‌تواند تهدیدی برای صنایع خودرو در بورس محسوب شود. همان‌طور که بارها اشاره کرده‌ام مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر صنعت خودرو کشور نرخ ارز، نرخ خرید و شرایط فروش بازار خودرو است و به نظر نمی‌رسد دولت و مجلس نیز در این حوزه سیاست‌های غیرمنطقی اتخاذ کنند.

  نوسان قیمتی در انتظار خودروسازان؟

در این میان برخی تحلیل‌ها از ریزش قیمت خودرو حکایت می‌کند. پیش‌بینی‌هایی که چندان با منطق کارشناسان بورسی همخوانی ندارد. با این حال به اعتقاد برخی تحلیلگران آنچه می‌تواند سمت و سوی بازار صنایع بورسی را مشخص کند نرخ دلار است، نه واردات خودرو. اما برخی دیگر نیز معتقدند در صورت موافقت مجلس با این طرح، بازار خودرو با نوسان مواجه می‌شود و ممکن است خودروسازان ضرر کنند.

محمدیوسف امین داور، کارشناس بازار سرمایه درهمین رابطه به پیامد طرح آزادسازی خودروهای وارداتی بر خودروسازان داخلی اشاره و اظهار کرد: ایران سابقا صادرات خودرو به کشورهای عراق، سوریه و افغانستان را در کارنامه خود دارد و بعید به نظر می‌رسد با توجه به محدودیت کشورهای هدف صادراتی خودروهای داخلی، ایران بتواند بر اساس ارز حاصل از صادرات خودرو دست به واردات آن بزند. در واقع صادرات خودرو به قدری محدود انجام می‌شود که امکان تحقق شرط اول واردات مبنی بر واردات خودروی خارجی در ازای ارز حاصل از صادرات کالا یا واردات بدون انتقال ارز را سخت می‌کند. با این‌حال باید دید مجلس به این طرح رای مثبت می‌دهد یا خیر. وی افزود: در صورت تصویب مجلس قیمت خودروهای داخلی کاهش می‌یابد و این در حالی است که بازار کشش چنین اتفاقی را ندارد.