شکننده و بی‌اعتبار

 در این شرایط، قیمت‌ها در بازار خودرو لحظه‌به‌لحظه تغییر می‌کند و وضعیت این بازار بسیار شکننده و بی‌اعتبار است. حال که به ماه‌های پایانی سال رسیده‌ایم، از فعالان و کارشناسان بازار خودرو درباره تغییرات این بازار در هفته‌های گذشته و وضعیت آن در ۳ ماه پایانی سال پرسیده‌ایم. با صمت همراه باشید.

تاثیر نرخ دلار و طلا بر بازار خودرو روشن است

سعید مدنی، کارشناس صنعت خودرو درباره وضعیت بازار خودرو به صمت گفت: به‌نظر من تا موضوع واردات خودرو که در مرحله کلید خوردن است، اما موانعی هم دارد، سروسامان بگیرد و عملیاتی شود، بازار خودرو همین شرایط عرضه کم و تقاضای بالا را خواهد داشت. مدنی افزود: معمولا در پایان سال، تقاضا برای خرید خودرو بیشتر می‌شود و در بازار آزاد احتمالا شاهد تغییرات جزئی در نرخ پرتیراژها باشیم. البته مشخص نیست تولید خودرو تا پایان سال به تیراژ یک میلیون برسد، اما در مجموع خودروسازان سعی می‌کنند افزایش تولید داشته باشند تا هم بازار و هم قیمت‌ها را مدیریت کنند. ماه‌های پایانی سال هم شبیه سال‌های قبل خواهد بود و به‌نظر نمی‌رسد شاهد اتفاق خاصی در این بازار باشیم.

این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: درباره تاثیر عرضه خودرو در بورس کالا هم می‌توان گفت چون عرضه خودروها در بورس محدود است، ادامه این عرضه‌ها تاثیر چندان زیادی بر بازار خودرو در ماه‌های پیش‌رو نخواهد داشت.

مدنی در پیش‌بینی وضعیت بازار خودروهای خارجی در ۳ ماه پایانی سال نیز اظهار کرد: به‌نظر می‌رسد واردات خودروهایی که به آنها مجوز داده شده، احتمالا تا عید عملیاتی نشود و نرخ خودروهای خارجی هم بالا خواهد رفت. وی افزود: البته در حال ‌حاضر واردات نداریم و در بازار خودروهای خارجی، تقاضا برای خودروهای دست دوم است. بازار خودروهای خارجی در یک ماه گذشته با افزایش نرخ رو‌به‌رو بود. نرخ خودروهای خارجی به‌شدت بالا رفته و شب عید هم افزایش تقاضا تاثیراتی بر این بازار خواهد داشت. بازار در این بخش هم هنوز سروسامان نگرفته، اما اقداماتی در دست انجام است.

مدنی در پایان تاکید کرد: بازار خودروهای داخلی، تقریبا به ثبات رسیده؛ البته متناسب با نرخ دلار دچار تغییراتی می‌شود. اینکه عرضه کم است و تقاضا زیاد، موضوع جدیدی نیست و بازار خودرو همیشه با این شرایط روبه‌رو بوده است. واقعیت این است که مدت‌هاست عرضه خودرو به اندازه نیاز بازار نیست و تقاضا همواره در حال پیشی‌گرفتن از عرضه است. هجوم متقاضیان هم به‌علت افزایش نرخ طلا و ارز است. افزایش نرخ ارز و طلا به مردم این هشدار را می‌دهد که احتمال دارد نرخ خودرو هم افزایش یابد. شاید برخی به خاطر همین موضوع خریدهایی را که باید بهمن و اسفند انجام می‌دادند جلو انداخته‌اند. البته این موضوع جدیدی نیست و مدت‌هاست شاهد تاثیر نوسانات نرخ ارز و طلا بر بازار، نه‌تنها بازار خودرو، بلکه در تمام بخش‌ها، هستیم.

امیدی به بهبود شرایط بازارخودرو نیست

فریدون عطارد، فعال بازار خودرو نیز درباره وضعیت بازار خودرو به صمت گفت: اتفاقی که در چند روز گذشته منجر به افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو شد، عرضه خودرو در بورس بود. با افزایش نرخ ارز که در هفته‌های گذشته دوباره شاهد آن بودیم، متقاضیان و از سوی دیگر، نمایشگاه‌داران هم برای خرید هجوم آوردند و در نهایت افزایش چشمگیر نرخ خودروها را داشتیم. وی افزود: هر زمان که خودروساز اقدام به افزایش نرخ محصولاتش کند، شاهد افزایش نرخ در بازار هم خواهیم بود.

عطارد درباره وضعیت بازار خودرو در ۳ ماه باقیمانده از سال جاری اظهار کرد: پیش‌بینی بازار متاثر از نرخ ارز و طلا خواهد بود و اگر شاهد افزایش بیشتری در نرخ دلار، سکه و طلا باشیم، قطعا قیمت‌ها در بازار خودرو هم افزایشی خواهد شد. از سوی دیگر، اقدام دولت در زمینه عرضه خودرو در بورس کالا تاثیر خوبی بر بازار خودرو نداشت و اگر ادامه هم پیدا کند، همچنان بازار خودرو ملتهب خواهد ماند و قیمت‌گذاری در آن واقعی نخواهد بود.  وی افزود: اگر در ماه‌های پایانی سال همچنان شاهد ادامه همین روند باشیم و خودرو در بورس عرضه و با قیمت‌های بالا در بازار فروخته شود، روزبه‌روز نرخ خودرو در بازار بیشتر خواهد شد که اجتناب‌ناپذیر است؛ مگر اینکه دولت تدبیر جدی بیندیشد، عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شود، عرضه به بازار بیشتر و نرخ خودرو صرفا براساس مکانیسم عرضه و تقاضا در بازار تعیین شود. این فعال بازار خودرو خاطرنشان کرد: واقعیت این است که به عملیاتی شدن واردات در ۳ ماه پایانی سال امیدی نیست.

عطارد در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی باید ازسوی دولت انجام شود تا بازار خودرو به آرامش و ثبات نسبی برسد، اظهار کرد: اگر عرضه بیشتر و نوسانات نرخ ارز متوقف شود، بازار به احتمال زیاد به تعادل برسد و دست‌کم شاهد توقف افزایش قیمت‌ها باشیم. در مقابل اگر همچنان خودرو در بورس عرضه شود، نرخ دلار بالا برود و خودروسازان هم نرخ محصولات‌شان را افزایش دهند، امیدی به بهبود شرایط بازار نیست و پیش‌بینی من این است که برای شب عید، شرایط بازار خودرو بدتر شود.

وی افزود: در حال ‌حاضر خریدوفروش انجام می‌شود. البته خودرو در بازار کم، اما تقاضا زیاد است و اغلب متقاضیان همچنان با خرید خودرو به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای، روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند.

عطارد در پایان اظهار کرد: در افزایش قیمت‌ها چند عامل تاثیرگذار است؛ یکی اینکه فروشنده از عرضه ممانعت کند و به‌عبارتی برای فروش دست نگه دارد؛ نمایشگاه‌داران، متقاضیان صرف خرید خودرو باشند؛ نرخ ارز بالا برود و در نهایت اینکه شرکت‌ها برای بالا بردن نرخ خودروهای عرضه‌شده در بورس کالا اقدام کنند. وقتی بازار خودرو شاهد حضور همزمان تمام این عوامل باشد، قطعا قیمت‌ها روزبه‌روز بیشتر می‌شود و با این اوضاع، در کل می‌توان گفت امیدی به اصلاح بازار خودرو تا پایان سال نیست.

واردات، راهی برای به ثبات رسیدن بازار خودرو

امیر ‌ابوالحسنی، فعال بازار خودرو درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: در روزهای گذشته برخی خودروها افزایش نرخ قابل‌توجهی داشتند و بازار همچنان متاثر از معضل عرضه کم و تقاضای بسیار زیاد بود. باتوجه به شرایط اقتصادی که در آن قرار داریم، خودرو به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده و مردم به‌نوعی با خرید یک کالا اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند، چون می‌خواهند ارزش پولی که دارند را حفظ کنند و در این زمینه، خرید خودرو گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است؛ بنابراین هر قدر خودرو گران‌تر شود، مردم بیشتر برای خرید آن هجوم می‌آورند.

‌ابوالحسنی افزود: در روزهای اخیر، خبر افزایش نرخ محصولات خودروسازان داخلی، تاثیر افزایشی قابل‌توجهی روی بازار خودروهای داخلی داشت. نرخ یک پراید معمولی به حدود ۲۲۰ میلیون تومان رسیده و هیچ بعید نیست، به ۳۰۰ میلیون تومان برسد. وی افزود: افزایش نرخی که طی روزهای اخیر توسط خودروسازان انجام شده و خبر افزایش چراغ‌خاموش نرخ‌‌ها، به روند صعودی نرخ خودرو و بی‌ثباتی بازار آن دامن زده و چون بازار ملتهب است به کوچک‌ترین تغییرات به‌شدت و با سرعت واکنش نشان می‌دهد.  در این شرایط، شاهد تقاضای بیشتر برای سرمایه‌گذاری روی خودروها هم هستیم که آشفتگی‌های این بازار را بیشتر خواهد کرد. برای مقابله با این شرایط، خودرو در بورس کالا عرضه شد تا بازار کمی به سامان برسد، اما در واقعیت این‌گونه نشد. البته معتقدم عرضه خودرو در بورس کالا، فرمالیته است. قبل از عرضه فیدلیتی در بورس کالا، نرخ آن یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بود و بعد از عرضه، نرخ این خودرو یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان شد. با عرضه خودرو در بورس کالا، شاهد چندنرخی شدن خودرو‌ها بوده‌ایم؛ نرخ کارخانه، بورس و بازار که در نهایت هم منجر به افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها شد.

ابوالحسنی درباره راهکار حل مشکلات بازار خودرو کشور، اظهار کرد: راهکار این است که دولت اجازه واردات خودرو را صادر و آن را عملیاتی کند. واقعیت این است که حال بازار خودرو خوب نیست و صرفا با واردات است که می‌توان به داد این بازار رسید و تا حدی آرامش را به آن بازگرداند؛ بنابراین تا واردات آزاد نشود، هیچ اتفاق قابل‌توجهی در کشور نمی‌افتد. البته بعید به نظر می‌رسد واردات خودرو امسال عملیاتی شود.

این فعال بازار خودرو در ادامه گفت: در حال ‌حاضر خودروسازان در بازار خودرو می‌تازند. آنها خودروهای با کیفیت پایین عرضه می‌کنند، اما چون مردم روی خودرو سرمایه‌گذاری می‌کنند تا ارزش پول‌شان را حفظ کنند، تقاضا دارند و براساس خواست و منفعت خود به بازار خودرو سمت‌وسو می‌دهند. ‌ابوالحسنی در پایان در پیش‌بینی‌اش از بازار خودروهای داخلی در ۳ ماه پایانی سال دارد، گفت: روند کنونی که بر بازار خودرو حاکم است و در آن تقاضا همواره بر عرضه پیشی گرفته، برای ۳ ماه پایانی سال نیز ادامه‌دار خواهد بود. تا زمانی که عرضه متناسب با تقاضا نباشد، بازار روی آرامش نخواهد دید و دائم شاهد تغییرات قیمتی خواهیم بود.

سخن پایانی

این‌گونه به‌نظر می‌رسد که همه عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا بازار خودرو با تحولات هر روزه‌اش ما را غافلگیر کند. بازار خودرو طی روزهای اخیر هم شاهد تغییراتی در عرضه و تقاضا و قیمت‌ها بود و این‌گونه به‌نظر می‌رسد که فعلا تغییرات مثبتی را در این بازار نخواهیم داشت. البته بعید هم نیست که برای چندمین بار با موقعیت‌های خاصی مواجه شود که از اساس آن را تحت‌تاثیر قرار دهد و چون کارشناسان و صاحب‌نظران بازار خودرو مولفه‌ها و عوامل زیادی را موثر بر آن می‌دانند، پیش‌بینی بازار در روزها و ماه‌های پیش‌رو با قطعیت زیادی همراه نخواهد بود.