واردات باید در حجم زیاد و پیوسته باشد

وزیر جدید صمت در نخستین اظهارنظرهایی که درباره صنعت خودرو داشته، واردات خودرو را ابزاری در راستای کاهش رانت و انحصار در بازار خودرو معرفی کرده است. اینکه هرکسی از وزیر پیشین تا جدید و نمایندگان پیگیر واردات خودرو هستند، نشان می‌دهد صنعت و بازار خودرو و آنچه در آن می‌گذرد، قدری جنبه سیاسی پیدا کرده و هر کسی با این تفکر که به‌نوعی مقبول افتد با واردات خودرو موافقت می‌کند، اما واقعیت این است که در کشور ارز نداریم. وقتی ارز نداریم و حتی ارز موردنیاز خودروسازان تامین‌نشده، واردات معنایی ندارد. ثانیا حتی اگر ارز هم داشته باشیم، چون تحت تحریم هستیم کسی به ما خودرو نمی‌دهد.

ضمن اینکه با توجه به شرایطی که کشورهای منطقه دارند و اینکه عرضه خودرو در دنیا با مشکل مواجه است، چقدر خودرو می‌توانیم وارد کنیم که بتواند به‌معنای واقعی به تناسب عرضه و تقاضا و به‌طور کلی وضعیت بازار خودرو کمک کند. سال گذشته وعده واردات ۱۰۰ هزار خودرو داده شد، اما فقط یک‌دهم آن محقق شده که آن هم هنوز در گمرک ترخیص نشده است. داستان‌سرایی‌ها درباره واردات خودرو پایانی ندارد، در حالی که واردات خودرو، عزم راسخ و برنامه‌ریزی و جهت‌گیری می‌خواهد و صرفا با حرف زدن محقق نمی‌شود. با این حال، صحبت از واردات خودرو دست‌دوم هم می‌کنند؛ آن‌هم در شرایطی که هنوز مکانیسم واردات خودروهای صفرکیلومتر مشخص نیست و نتوانسته‌ایم در این بخش اقدامی انجام دهیم. آنچه می‌توان از این وعده‌ها نتیجه گرفت بیشتر بعد گفتاردرمانی موضوع است.

در کل باید بپذیریم حتی اگر واردات خودرو آزاد شود، با محدودیت‌های ارزی و شرایط تحریمی کشور، نمی‌توانیم تعداد زیادی خودرو وارد کنیم. در زمانی که نفت بدون تحریم فروخته می‌شد و همه‌چیز آزاد بود، ۶۰ هزار خودرو وارد می‌کردیم و در شرایط فعلی دادن وعده واردات ۲۰۰ هزار خودرو کمی دور از منطق است. گذشته از تمام اینها، آیا گمرک ما ظرفیت پذیرش ۲۰۰ هزار خودرو را دارد. به‌جرأت می‌توان گفت چنین ظرفیتی را نداریم و آنچه درباره واردات عن‌قریب تعداد زیادی خودرو می‌شنویم، بیشتر داستان‌سرایی است. هر وزیری هم که می‌آید برای اینکه مجلس را حساس نکند، چون واردات خودرو مصوبه مجلس است، خود را پیگیر واردات خودرو معرفی می‌کند و برنامه خود را تحقق واردات خودرو می‌داند.با تمام اینها امیدواریم واردات خودرو انجام شود، اما باید واقع‌بینانه نگاه کنیم و خیلی به واردات خودرو دلخوش نباشیم، چون محدودیت داریم و به‌دلیل تحریم‌ها به ما خودرو نمی‌فروشند. علاوه بر مشکل تحریم، ارز هم نداریم. وقتی تامین ارز موردنیاز خودروساز به‌سختی انجام می‌شود، وای به حال ارز واردات. وعده واردات تعداد زیادی خودرو، برای آرام کردن بازار مطرح می‌شود که هرچند در کوتاه‌مدت موثر است، اما در بلندمدت دیوار اعتماد مردم را از بین می‌برد.در صورتی واردات به عنوان یک راهکار وقتی به بازار خودرو کشور کمک می‌کند که چارچوب و سازکار آن مشخص باشد. پس از مشخص شدن چارچوب واردات نخست باید برای آن تامین ارز کنیم، سپس وضعیت بازار و امکان‌پذیر بودن واردات را بسنجیم و به‌طور دقیق مشخص کنیم چه تعداد خودرو می‌توانیم وارد کنیم. می‌توانیم از کشورهایی که درحال‌حاضر با آنها روابط حسنه و مراوده داریم، خودرو وارد کنیم که البته به‌دلیل تحریم برندهای دست اول وارد بازار ایران نمی‌شود. عملا نباید قول واردات را به مردم بدهیم، چون واردات زمانی محقق می‌شود که هم ارز کافی داشته باشیم و هم ارتباطات جهانی.

واردات باید در حجم زیاد و پیوسته انجام شود، اما اینکه بخواهیم مشکلات بازار را صرفا با واردات خودرو حل کنیم، شدنی نیست. یک بخش بازار مربوط به واردات است و بسیاری از مسائل در بازار خودرو وجود دارد که به مسائل سیاسی و اقتصاد کلان برمی‌گردد./روزنامه صمت