همکاری خودرویی ایران و ترکیه به کجا رسید؟
اگرچه صنعت خودروی ترکیه صنعتی مبنتی بر مونتاژ و قطعه‌سازی است، اما بسیاری از کارشناسان خودرو در ایران بر این باورند که همکاری خودرویی دو کشور اتفاق مهمی برای این صنعت در منطقه خواهد بود.
گسترش‌نیوز: خودرو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع در کشورهای توسعه‌یافته، تاثیر قابل توجهی بر پیشرفت سایر بخش‌ها دارد. همچنین رابطه مستقیم صنعت خودروسازی با تولید، اشتغال و توسعه فناوری غیرقابل انکار است.
تولید خودرو از سوی بخش‌های فلزات، گاز، برق و نرم‌افزار تغذیه می‌شود و خود نیز نقش مهمی در توسعه کشاورزی و حمل‌ونقل ایفا می‌کند. بنابراین صنعت خودرو از نظر ارزش‌افزوده‌ای که برای اقتصاد یک کشور ایجاد می‌کند، دارای جایگاه مهمی است.
در ایران اما خروج امریکا از برجام در سال گذشته بار دیگر این صنعت را با چالش‌های فراوانی مواجه کرد و بازگشت تحریم‌ها نشان داد که صنعت خودروی کشور به‌شدت آسیب‌پذیر است.
با خروج خودروسازان فرانسوی، کره‌ای و ژاپنی از ایران، اخیرا اخباری منبی بر احتمال تولید مشترک با برخی همسایگان از جمله ترکیه به‌گوش می‌رسد.
این مذاکرات اگرچه هنوز چندان جدی نشده، اما کارشناسان بر این باورند در شرایط تحریمی که امکان همکاری با شرکت‌های بزرگ جهان وجود ندارد، همکاری با ترکیه، کشوری که سال‌هاست قطعه‌سازی و مونتاژ خودرو را در تیراژ بالا انجام داده، می‌تواند کمک بزرگی برای صنعت خودروی ایران باشد.
به این بهانه در این گزارش صنعت خودروی ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است.
آغاز به‌کار صنعت خودروسازی ترکیه به اوایل دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد. در این دهه نخستین خودروی مسافری در ترکیه تولید می‌شود. در دوره صنعتی شدن، این بخش کلیدی مشارکت‌های مبتنی بر مونتاژ قطعات خودرو را به صنعتی کاملا توسعه‌یافته و با ظرفیت قابل توجه در طراحی تبدیل کرد. به این ترتیب، علاوه بر اتخاذ سیاست حمایت از مونتاژ و قطعه‌سازی، موقعیت جغرافیایی این کشور و قرار گرفتن در مرز آسیا و اروپا موجب شده ترکیه موفق به جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی شود.
امروز صنعت خودرو به یکی از اصلی‌ترین بخش‌ها در زمینه تولید تبدیل شده؛ تا جایی که یکی از منابع اصلی ایجاد اشتغال در این کشور است. همچنین ۱۶ درصد از کل صادرات ترکیه را محصولات خودرویی و قطعات آن شامل می‌شود.
بیش از ۲۵۰ تامین‌کننده جهانی از ترکیه به‌عنوان پایگاه تولید اتومبیل بهره می‌برند که ۲۸ مورد از آنها در میان ۵۰ تامین‌کننده بزرگ جهانی قرار دارند. استانبول که بیش از ۹۰ کمپانی فعال جهان در آن مستقر هستند، مرکز خودروسازی ترکیه به‌شمار می‌رود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد ۸۵ درصد از خودروهای تولیدی در ترکیه در سال گذشته میلادی برای بازارهای خارجی تولید شد. بیش از ۱٫۳ میلیون دستگاه خودرو در همان از سال به بازارهای خارجی صادر شد. علاوه بر این، ترکیه با ۱٫۱ میلیون دستگاه در سال ۲۰۱۸ بزرگ‌ترین صادرکننده خودرو به بازارهای اروپا بوده است.
در میان برندهای پرفروش در بازار خودروهای سواری در جهان، رنو که بیش از ۵۰ سال است در این کشور به تولید خودرو پرداخته در جایگاه اول فهرست پرفروش‌ها قرار دارد.
جدول زیر پرفروش‌ترین برندهای خودرو را در ترکیه در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد:
همچنین، گزارش‌ها نشان می‌دهد ترکیه با ۱۲٫۴ میلیارد دلار، چهاردهمین صادرکننده بزرگ خودرو در سال گذشته میلادی بوده است.
از دیگر خودروسازان مطرح دنیا میتوان به مرسدس اشاره کرد که طی ۵۰ سال گذشته بیش از ۹۶۰ میلیون یورو برای توسعه صنعت ساخت محصولات خود در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده است.
فولکس‌واگن دیگر کمپانی آلمانی است که در حال مذاکره با ترکیه برای سرمایه‌گذاری ۲٫۳ میلیارد دلاری در نخستین تاسیسات تولید خودرو در این کشور است.
به‌طور قطع اتخاذ رویکرد مونتاژمحور از سوی دولت‌ها تنها در صورتی عملی است که کمپانی‌های پیشروی جهان در این صنعت اقدام به سرمایه‌گذاری‌‌های قابل توجه کنند.
سقوط ارزش لیر و بحران اقتصادی سال گذشته در ترکیه موجب شد تا نرخ خودروهای وارداتی که حدود ۶۰ درصد از بازار را به خود اختصاص می‌دهد، به شکل قابل توجهی افزایش یابد. این مسئله خرید خودرو را در بازار داخلی برای بسیاری دشوار کرد.
دولت در واکنش، اقدام به کاهش مالیات خرید خودرو کرد؛ اتفاقی که در سه ماهه ابتدایی سال ۲۰۱۹ نیز تمدید شد.
علی‌رغم کاهش فروش برخی برندها از جمله توفاس -تولیدکننده انحصاری محصولات فیات در ترکیه- عملکرد مثبت فورد طی همین دوره نشان می‌دهد که تنها بازار محلی ترکیه هدف تولیدکنندگان نیست و این کشور برای خودروسازان در جهان از جایگاه بالایی برخوردار است. ترکیه برای قطعه‌سازان خودرو به یک پایگاه تولید کم‌هزینه با دسترسی آسان به بازار کلیدی اروپا تبدیل شده است.
در سال‌های اخیر زنجیره خودروسازی ترکیه موفق شده مسیر رشد و شکوفایی را به‌خوبی در پیش بگیرد. شاید ۱۵ سال پیش کشورهای اروپایی خودروسازی ترکیه را چندان جدی نمی‌گرفتند، امروز اما بخش عظیم تولیدات کارخانه‌های خودرو در ترکیه به اتحادیه اروپا صادر می‌شود. کلید موفقیت ترکیه در این مسیر، جذب سرمایههای خارجی، تاسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک همراه با سازوکارهای مناسب اقتصادی و پرهیز از سیاست‌های حمایت‌گرایانه بوده است.
بسیاری بر این باورند که پیشرفت‌های ترکیه بیشتر در قطعه‌سازی چشمگیر است و نه خودروسازی. با این حال به گفته کارشناسان صنعت خودرو در ایران، با توجه به حضور اغلب برندهای خودروسازی جهان در ترکیه، همکاری خودرویی دو کشور اتفاق مهمی برای این صنعت در منطقه خواهد بود.
منبع: تجارت‌نیوز
ارسال نظر