حمله شدید بیماری های واگیردار در راه است؟

در طبیعت،‌ انگل‌ها و میزبانان حیوان آنها به طور دائمی درگیر همکاری پویا همراه با تغییرات ژنتیکی متقابل و سازگار بوده که بطور طبیعی زمانی روی می‌دهد که دو گونه با یکدیگر تعامل پیدا می‌کنند. در نتیجه سازگاری مداوم و ضد انطباق بین یک انگل و گونه میزبان آن، هیچ یک قادر به دستیابی به برتری پایدار نسبت به دیگری نیستند. زیست‌شناسان تکاملی این وضعیت را اینگونه توصیف می‌کنند: "تمام تلاش ممکن را انجام ‌می‌دهند تا در همان مکان باقی بمانند."

با این حال، به گفته پروفسور کوک ون اوسترهوت استاد ژنتیک تکاملی در دانشگاه East Anglia در انگلستان، این نژادی است که بشریت در حال از دست دادن آن است. وی در سرمقاله‌ای هشدار می‌دهد که دام‌هایی با روند پرورش سنگین به دلیل عدم تنوع ژنتیکی حیوانات نمی‌توانند همگام با تکامل انگل‌ها مانند ویروس‌ها باشند. در نتیجه، دام به عنوان "منبعی مخلوط" برای ظهور بیماری‌های جدید عفونی عمل می کند و می تواند جهش را از حیوانات به انسان برساند.

پروفسور اوسترهوت در خصوص تخریب زیستگاه، تجارت غیرقانونی حیات وحش و مهاجرت گسترده حیوانات و مردم می‌گوید این شرایط یک "طوفان کامل" برای توسعه بیماری‌های همه‌گیر مانند COVID-۱۹ ایجاد کرده است. وی نتیجه گرفت که بیماری‌های عفونی در حال ظهور "احتمالاً بزرگترین تهدید موجودیت برای بشریت خواهد بود." وی معتقد است سالها تولیدمثل انتخابی در دام‌های مورد استفاده بشر، این حیوانات را به شدت زمینه‌ساز توسعه و نشر بیماری‌های همه‌گیر کرده است.

علیرغم اینکه زیست توده دام ۱۰ برابر کل حیات‌وحش روی کره زمین است، تحقیقات نشان می‌دهد که اندازه جمعیت موثر این نژادها -یعنی اندازه‌گیری تنوع ژنتیکی و زنده‌ماندن جمعیت- ۸۰ برابر کمتر از حداقل جمعیت زنده برای یک گونه آزاداست. دام با تنوع ژنتیکی بسیار اندک نمی‌تواند برای پاسخگویی به چالش‌هایی که پاتوژن‌های جدید ایجاد می‌کنند، تکامل یابد.

پروفسور در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید می‌کند: با توجه به زیست توده فوق‌العاده زیاد دام‌های ما (و ما انسانها)، دستاوردهای لحظه‌ای سازگاری که انگلی می‌تواند با بهره‌برداری از این منبع فراوان به دست آورد، واقعاً نجومی است. انگل‌ها و عوامل بیماری‌زا همچنان برای بهره برداری از این منابع، سازگار می‌شوند بنابراین زمان آن فرا رسیده که این اجتناب‌ناپذیری تکاملی را بهتر بشناسیم.

وی برای به حداقل رساندن تهدیدات همه‌گیری‌های آینده نظیر کووید۱۹، سه استراتژی را پیشنهاد می‌کند: نخست، جریان ژن عوامل بیماری‌زا(باکتری، ویروس یا هر موجود ذره‌بینی) را کنترل و کاهش دهید. "جریان ژن" مخلوط کردن استخرهای ژنی جمعیت‌های مختلف در نتیجه حرکت گیاهان، حیوانات، انسان‌ها و عوامل بیماری‌زای مرتبط با آنهاست. این اختلاط ژنتیکی فرصت‌هایی را برای شیوع بیماری و ظهور عفونت‌های جدید فراهم می کند. فناوری کار مجازی روشی ساده و نسبتاً بدون دردسر برای کنترل جریان ژن است.

دوم اینکه، باید تنوع ژنتیکی دام‌ها را بازیابی کرد و سوم، همه مردم در سراسر دنیا مصرف پروتئین‌های حیوانی را کاهش دهند. به گفته پروفسور، دولت‌ها باید اقدامات جنجالی‌تری مانند واکسیناسیون اجباری و ارائه گذرنامه‌های واکسن را در کشورهای خود در نظر بگیرند اما متاسفانه هزینه این اقدامات بهانه‌ای برای نادیده‌گرفتن آنها.

تخمین زده شده که ۱.۶۷ میلیون گونه ویروسی هنوز از میزبان پستانداران و پرندگان کشف نشده و هزینه تعیین توالی ویروس‌ها با بالاترین پتانسیل مشترک انسان و دام ممکن است زیاد باشد (۱.۲ تا ۷ میلیارد دلار)، اما این هزینه در مقایسه با هزینه یک همه‌گیری دیگر، بسیار اندک است. تخریب زیستگاه نیز زمینه‌ساز ایجاد بیماریهای عفونی جدید شناخته شده است. بنابراین لازم است از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی نیز متوقف شود تا جریان ژن به حداقل برسد.