اتباع خارجی چگونه در ایران ملک می‌ خرند؟

با وجودی که ثبت سند رسمی به نام یک تبعه خارجی در ایران جرم است، با چه قانونی اتباع خارجی همچون عراقی‌ها و افغانستانی‌ها همچنان در ایران ملک می‌خرند؟

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ثبت سند ملک و یا آپارتمان به نام یک خارجی در ایران، جرم محسوب می‌شود. یعنی خارجی‌ها به شکل رسمی در هیچ جای کشور نباید صاحب ملک، آپارتمان باشند.

بخشی از مالکان آپارتمان ها و یا زمین ها، اتباع خارجی هستند. این روند تا جایی پیش رفته است که حتی املاک خود را در ایران اجاره می‌دهند و مستاجر هم به این موضوع که صاحبخانه عراقی و یا افغانستانی است، علم دارد. معاملات انجام شده به شکل رسمی و در قالب قولنامه‌ای در بنگاه معاملات املاک انجام می‌شود.

برخی کارشناسان معتقدند این نوع مالکیت‌ها نوعی نقض قانون اساسی کشور است و باید با آن مقابله شود در مقابل برخی معتقدند در تمام کشورهای دنیا اتباع خارجی املاکی دارند همچنان که ایرانی‌ها در ترکیه صاحب ملک هستند.

یکی از مشاوران املاک در شاندیز مشهد اظهار کرد: متقاضیان خارجی( اتباع خارجی) خرید مسکن در بازار مسکن مشهد به ۲ شکل حضور می‌یابند، یا از طریق یک ایرانی خوش نام و یا در قالب خرید قولنامه‌ای، خرید‌و‌فروش می‌کنند.

در ایران ثبت سند ملک و یا آپارتمان به نام یک خارجی جرم محسوب می‌شود. یعنی خارجی ها به شکل رسمی در هیچ جای کشور صاحب ملک، آپارتمان نیستند

وی در پاسخ به این پرسش که آیا دولت در قبال خریدو فروش های اتباع خارجی عکس العملی نشان نمی دهد، گفت: ثبت سند رسمی به نام یک تبعه خارجی جرم محسوب می شود، اما خرید و فروش به شکل مبایعه نامه یا قولنامه ای تخلف محسوب نمی شود. خرید و فروش اتباع خارجی در ایران در قالب قولنامه است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا خرید قولنامه ای ها اعتبار دارد، گفت: خرید و فروش قولنامه ای معتبر است. پای قولنامه مهر بنگاه معاملات ملکی زده می شود و به این جهت اعتبار دارد.

یکی از مشاوران بنگاه معاملات املاک در مشهد که بیش از ۳۰ سال دراین حرفه فعالیت می‎کند، با اشاره به قانون تملک اتباع خارجی گفت: براساس قوانین مربوط به تملک اموال غیر منقول اتباع خارجی «تملک هر نوع زمین به هر میزان بنام اشخاص خارجی مجاز نیست» بر این اساس اتباع خارجی (اشخاص حقیقی خارجی) نمی‌توانند به نام خود صاحب زمین در کشور شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که تملک اتباع خارجی در استان هایی همچون خراسان رضوی از چه طریقی انجام می‌شود، گفت: بیشترین اتباع خارجی که در استان هایی همچون خراسان رضوی و گلستان زمین خریداری کرده اند مربوط به کشورعراق و افغانستان هستند. معاملات مسکن بر اساس قیمت مورد توافق انجام می‌شود، اما سندی به نام خریدار ثبت نمی‌شود و به جای آن قولنامه امضاء می‌شود.

یک فعال بازار مسکن با اشاره به معاملات انجام شده بین ایرانیان و ابتاع خارجی مطرح کرد: سالانه معاملات بسیاری بین ایرانیان و اتباع خارجی امضاء می‌شود. این روال در تمام دنیا نیز وجود دارد. نکته مهم اعتراض تفاوت بین قانون مالکیت در ایران و خارج از کشور است. در کشورهایی همچون انگلستان، آلمان، فرانسه، ترکیه، هند و یا آذربایجان خرید مسکن و یا ملک توسط اتباع خارجی در چارچوب مشخص و از پیش تعیین شده ای انجام می‌شود و تخطی از آن جرم است. هر ساله میزان خرید و فروش ها اعلام می‌شود. در ایران بر اساس قانون، به طور مطلق خرید و تملک هر نوع زمین به هر میزان بنام اشخاص خارجی را ممنوع کرده است، اما با روش های مختلف این قانون دور زده می‌شود و حتی مشاوران املاک در این امر به اتباع خارجی مشاوره می‌دهند.