۳۷ سال انتظار برای خرید یک آپارتمان ۷۵ متری!
آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده در خصوص درآمد و هزینه خانوار و همچنین قیمت مسکن در شهر تهران نشان می‌دهد که هرچند متوسط درآمد سالانه خانوار در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ با رشد ۲۷ درصدی همراه بوده، اما افزایش قیمت‌ها به ویژه در بازار مسکن، شرایط سختی را پیش روی خانوارهای تهرانی قرار داده‌است؛ به‌گونه‌ای که بر اساس معیارهای متداول شرایط خرید مسکن به سخت‌ترین حالت خود در یک دهه گذشته رسیده‌است.
بر اساس اطلاعات درآمد و هزینه خانوار منتشر شده از سوی مرکز آمار، متوسط درآمد سالانه خانوار در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ در حدود ۸۱ میلیون تومان برآورد گردیده‌است که رشد ۲۷ درصدی نسبت به سال گذشته از خود نشان می‌دهد. رشدی که پس از سال ۱۳۹۱، بیشترین افزایش درآمد سالیانه خانوار تهرانی در یک دهه گذشته را رقم زده‌است. نمودار زیر روند متوسط درآمد سالانه خانوار تهرانی را در یک دهه اخیر نشان می‌دهد:
با وجود افزایش ۲۷ درصدی درآمد، آنچه که این روزها بیش از پیش احساس می‌شود، افزایش تورم و کم شدن قدرت خرید خانوارها می‌باشد. در این میان، افزایش قیمت مسکن، این کالا را به یک آرزوی دست نیافتنی به ویژه برای جوانان تبدیل کرده‌است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۱۳ میلیون تومان بالغ گردیده‌است که رشدی ۶۱ درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد. بنابراین به وضوح مشخص است که افزایش در قیمت مسکن فراتر از افزایش در درآمد خانوارها می‌باشد؛ موضوعی که خرید خانه برای خانوار تهرانی را دست نیافتنی‌تر از گذشته می‌نمایاند.
برای درک این موضوع شاخص دسترسی را بررسی می‌کنیم. این شاخص میزان دشواری خرید خانه را نشان می‌دهد و برابر است با ارزش یک واحد مسکونی با متراژ ۷۵ متر مربع تقسیم بر درآمد متوسط سالیانه خانوار. بزرگتر شدن این شاخص، بیانگر دشوارتر شدن شرایط برای خرید مسکن می‌باشد. این شاخص برای سال ۱۳۹۸ به بیشترین مقدار خود در یک دهه گذشته رسیده‌است. نمودار زیر شاخص دسترسی و میانگین قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران را طی یک دهه گذشته به تصویر می‌کشد:
همانگونه که مشخص است با رشد فزاینده قیمت مسکن از سال ۱۳۹۶، شاخص دسترسی از عدد ۷ به ۱۲ رسیده‌است؛ به این معنا که یک خانوار تهرانی اگر تمام درآمد خود را پس‌انداز کند ۱۲ سال طول می‌کشد تا یک واحد ۷۵ متری خریداری کند؛ البته با فرض ثبات شرایط!!
برای آنکه بتوان تصویر واقع‌بینانه‌تری از وضعیت قدرت خرید خانوار تهرانی در بازار مسکن بدست آوریم، می‌توان از شاخص طول دوره انتظار بهره برد. این شاخص بیانگر آن است که اگر یک خانوار، ۳۰ درصد درآمد سالانه خود را برای خرید مسکن پس‌انداز کند، چند سال طول می‌کشد که قادر به خرید یک واحد ۷۵ متری شود؛ این شاخص از ضرب عدد ۳ در شاخص دسترسی بدست میآید. بر مبنای این شاخص طول دوره انتظار در سال ۱۳۹۸ به عدد عجیب ۳۷ سال بالغ گردیده‌است که حاکی از شرایط سخت پیش روی خانوار در خانه‌دار شدن در شهر تهران می‌باشد.
هرچند عوامل مؤثر دیگری بر توانایی خانوار در خرید مسکن اثرگذار می‌باشند، اما با توجه به شرایط موجود نمی‌توان برای این عوامل نیز اثرگذاری بالایی را متصور بود. به عنوان مثال وام مسکن یکی از عوامل مؤثر در افزایش قدرت خرید مسکن در سراسر دنیا تلقی می‌شود که بخش قابل ملاحظه‌ای از ارزش ملک به صورت وام در اختیار خانوار قرار می‌گیرد. اما در ایران با توجه به مبلغ وام مسکن نمی‌توان اثرگذاری بالایی در ایجاد قدرت خرید خانوار متصور شد. به عنوان مثال در شهر تهران حداکثر مبلغ وام مسکن برابر با ۲۵۰ میلیون است که بر اساس متوسط قیمت مسکن در سال ۱۳۹۸ تنها ۲۵ درصد هزینه یک واحد ۷۵ متری را فراهم می‌کند. بنابراین انتظار می‌رود که سیاستگذاران کلان اقتصادی جهت جلوگیری از تبعات و آسیب‌های اجتماعی ناشی از چنین شرایطی همچون حاشیه‌نشینی، مهاجرت به شهرهای اطراف، افزایش سن ازدواج و... نسبت به وضع سیاست‌های مناسب اقدام نمایند.
ارسال نظر