رفتار متناقض دولت با مسکن و فولاد

به این دو جمله دقت کنید؛ «برای کنترل بهای مسکن و مشارکت مردم در تامین مالی پروژه‌های تولید مسکن، عرضه مسکن در بورس کالا آغاز شده است» و «برای کنترل قیمت مسکن دولتی ساز، عرضه برخی مصالح ساختمانی نظیر فولاد و قیر خارج از بورس به طور مستقیم و با قیمت دولتی انجام می‌شود»؛ طی چند هفته اخیر شاهد دو خبر متناقض‌ای دولت بوده ایم!

چند هفته پیش بود که خبر عرضه و معامله نخستین ملک متعلق به وزارت راه و شهرسازی در شهر جدید پردیس در بورس کالا منتشر شد و پس از آن نیز مسوولان وزارت راه از از این اتفاق استقبال کردند.

در بررسی اهداف ورود مسکن به بورس، مواردی همچون شفافیت معاملات، تبدیل شدن قیمت‌های بورس به یک معیار و شاخص برای معاملات، امکان تنظیم و تعادل بهتر قیمت‌ها و جلوگیری از نوسان کاذب نرخ عنوان شد.

وزیر راه نیز در ارائه گزارشی به رئیس‌جمهوری از پیشبرد اهداف عرضه املاک در بورس در راستای شفافیت مبادلاتی و مشارکت مردم در تامین مالی پروژه‌های تولید مسکن از طریق بورس خبر داد و این موضوع با استقبال رئیس‌جمهوری نیز مواجه شد. این موارد را در کنار خبر تازه حوزه بورس قرار دهید: « با دستور رئیس‌جمهوری و برای کنترل قیمت مسکن دولتی ساز، عرضه برخی مصالح ساختمانی نظیر فولاد و قیر خارج از بورس به طور مستقیم و با قیمت دولتی انجام خواهد شد».

طی دو روز گذشته که این خبر اعلام شده است، کارشناسان در حوزه بازار سرمایه، فولاد و مسکن چند پرسش اساسی را مطرح می‌کنند؛ اگر ورود مسکن به بورس باعث تعادل قیمت‌ها می‌شود، پس چگونه معامله مصالح ساختمانی خارج از بورس، کاهش قیمت‌ها را به همراه دارد؟ آیا در مبادلات خارج از بورس، شفافیتی وجود دارد و می‌توان مانع از دلال بازی و ایجاد بازار سیاه فولاد شد؟ آیا خارج کردن معاملات مصالح ساختمانی از روندی شفاف، خود عاملی برای رشد قیمت‌ها و در پی آن گرانی بیشتر مسکن نیست؟ و سوال آخر اینکه مگر بازار محصولاتی که در بورس معامله نمی‌شوند و قیمت دولتی دارند مانند خودرو، لاستیک، مواد غذایی، دارو...، شرایط مطلوبی را سپری می‌کند که دستور خروج از بورس برای کنترل قیمت صادر می‌شود؟

در پایان اینکه موضوع نگران‌کننده در خصوص فشار عده‌ای برای خروج معاملات مصالح ساختمانی از بورس کالا، بررسی نمودارهای مرکز آمار در حوزه املاک و زمین است. آخرین گزارش مرکز آمار ایران بیانگر آن است که کماکان خرید زمین و ملک‌های کلنگی در ماه‌های اخیر رشد داشته و این موضوع نشان دهنده تداوم انتظارات تورمی برای بازار ملک در سال آینده است. با توجه به اینکه عمده خریداران زمین و ساختمان‌های کلنگی، بساز بفروش‌ها هستند و آمارها نشان می‌دهد که آنها نگاهی تورمی به ماه‌های آینده قیمت مسکن دارند، خروج مصالح ساختمانی از زیر چتر شفافیت مبادلاتی می‌تواند زنگ خطری بزرگ برای بازار مسکن باشد.