طرح های مسکن کارگران به کجا رسید؟

یکی از بندهای مغفول مانده قانون کار ماده ۱۴۹ قانون کار است. مطابق این ماده  کارفرمایان مکلف هستند با تعاونیهای مسکن و در صورت عدم وجود این تعاونی‌ها مستقیماً با کارگران فاقد مسکن جهت تامین‌خانه‌های شخصی مناسب همکاری لازم را بنمایند و همچنین کارفرمایان کارگاه‌های بزرگ مکلف به احداث خانه‌های سازمانی در جوار کارگاه و یا محل‌مناسب دیگر می‌باشند.

‌تبصره ۱ - دولت موظف است با استفاده از تسهیلات بانکی و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های ذیربط همکاری‌ لازم را بنماید.

‌تبصره ۲ - نحوه و میزان همکاری و مشارکت کارگران، کارفرمایان و دستگاه‌های دولتی و نوع کارگاه‌های بزرگ مشمول این ماده طبق آیین‌نامه‌ای‌خواهد بود که توسط وزارتین کار و امور اجتماعی و مسکن و شهرسازی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

به اعتقاد نمایندگان کارگران این بند از ماده قانونی از سال ۶۹ اجرایی نشده است. نمایندگان کارگران معتقدند که بخش زیادی از هزینه کارگران صرف اجاره بها می شود.

حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب ۱۲فروردین ماه در گفتگوی مستقیم تلویزیونی با مردم، فرمودند: ما سال گذشته روز کارگر برنامه خوبی داشتیم. ارتباط تصویری با کارگران و کارآفرینان برگزار شد و دیدار بیادماندنی بود. امسال متأُسفانه به خاطر رواج اخیر این ویروس منحوس امکان این هم فراهم نشد که کارگران در جایی جمع شوند و با آن‌ها از دور صحبت کنیم و این نوع انگلیسی این ویروس خطرش بالاتر است آنطور که می‌گویند.

رهبر انقلاب با بیان آنکه یک مسئله بحث حمایت از کارگران است یک موضوع هم ایجاد کار. درباره تمجید از کارگر همین بس که دست کارگر دستی است که خدا و پیغمبرش او را دوست دارند. پیامبر دست کارگر را بوسید؛ خاطر نشان کردند: جامعه کارگری حق بزرگی به گردن همه آحاد جامعه دارد. چون در اقتصادی که می‌خواهد روی پای خودش بایستند و تکیه به خارج از کشور ندارد در چنین اقتصادی کارگرد نقش مهمی ایفا می‌کند و ستون اصلی است. تولید وابسته به کارگر است.

ایشان ادامه دادند: این نقش هم از آن نقش‌هایی است که مردم باید به آن توجه کنند و به فرهنگ عمومی تبدیل شود. اینجا هم دستگاه‌های تبلیغی باید در این زمینه کار کنند. در جمهوری اسلامی البته حق کارگران بیش از جاهای دیگر است. چون از اول تشکیل این نظام بدخواهان تلاش کردند جامعه کارگری را در مقابل نظام قرار دهند امّا این جامعه در کنار نظام ایستاد و حق بزرگی بر گردن نظام جمهوری اسلامی دارند.

رهبر انقلاب فرمودند: امّا مسئله حمایت از کارگران، که مسئله بسیار مهمی است و در صحبت‌هایی که درباره کارگران کرده ام تکیه کردام و می‌کن، این شعار امسال ما، پشتیبانی یکی از انواع پشتیبانی از تولید حمایت از کارگران است. اگر می‌خواهیم از تولید ملی کشور حمایت کنیم باید از کارگران حمایت کنیم. این یک قلم مهم از پشتیبانی است.

در حالی ماده ۱۴۹قانون کار بر تامین مسکن کارگران از سوی کارفرمایان تاکید دارد، که تصویب اصلاح آیین نامه این ماده قانونی در دولت معطل مانده است.دویست و هشتاد و ششمین جلسه شورای عالی کار دی ماه ۹۸ با موضوع اصلاح آیین نامه تبصره دو ماده ۱۴۹ قانون کار (مسکن کارگران ) برگزار شد اما هیچگاه اجرایی نشد.

ماده ۱۴۹ قانون کار به تأمین مسکن برای کارگران مربوط است ولی آیین‌نامه مربوطه سالهاست که تدوین و تهیه نشده است. در راستای این ماده قانونی کارفرمایان مکلف هستند با تعاونی‌های مسکن و در صورت عدم وجود این تعاونی‌ها مستقیماً با کارگران فاقد مسکن جهت تأمین‌خانه‌های شخصی مناسب همکاری لازم را بنمایند و همچنین کارفرمایان کارگاه‌های بزرگ مکلف به احداث خانه‌های سازمانی در جوار کارگاه یا محل‌مناسب دیگر می‌باشند. این ماده قانونی در حالی در سال ۹۸  درشورای عالی کار بررسی شد که مقرر شده بود آیین نامه آن در دولت تصویب شود که هنوز عملیاتی نشده است.

طرح های مسکن کارگران در حد شعار باقی ماند

فرامرز توفیقی، رئیس کمیته مزد کانون عالی شوراهای اسلامی کاردرباره اصلاح آیین نامه تبصره دو ماده ۱۴۹قانون کار می گوید: حدود یک سال و نیم  پیش جلسات متعددی با معاونت اجتماعی وزارت کار داشتیم که متعاقب آن جلسه شورای عالی کار در همان زمان برگزار شد؛ تفاهم‌نامه وزارت کار برای ۲۰۰ هزار واحد مسکن کارگری نیز در همین راستاست؛ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴۹ نیز نیاز به یک مقدار چکش‌کاری و اصلاح داشت که این اصلاحات در جلسه شورای عالی کار انجام شد من‌جمله اینکه کارگاه‌های بزرگ را بالای ۱۵۰نفر دیدیم و برای اجرا شدن ماده ۱۴۹ کمیته‌ای در نظر گرفتیم که صاحب حق تشخیص برای ورود به ماده ۱۴۹ باشد؛ این کمیته، همکاری‌ها و تعاملات را مشخص می‌کند؛ قرار شد در این کمیته، نماینده کارفرما و نماینده کارگر علاوه بر نمایندگان وزارت کار و وزارت مسکن، حضور داشته باشند.آن تفاهم نامه که حدود یک سال و نیم پیش منعقد شد که هیچ گاه عملی نشد.

 وی ادامه داد: اما چند روز گذشته هم خبری در رسانه ها آمد مبنی بر اینکه "تفاهم نامه ساخت ۲۰۰هزار مسکن برای کارگران، بازنشستگان و مستمری‌بگیران تحت پوشش سازمان تامین‌اجتماعی در اتاق تعاون ایران امضا شد." به نظر می رسد که این تفاهم نامه ها در آستانه انتخابات بیشتر جنبه تبلیغی دارد.

 توفیقی گفت: بعد از برگزاری جلسات در سال ۹۸, هیچ وقت اصلاح آیین نامه تبصره۲ماده ۱۴۹ قانون کار به مجلس نرفت و هیچ بازخوردی از مجلس در این باره دیده نشد. طرح های تامین مسکن کارگران متأسفانه تا امروز در حد شعار باقی مانده و هیچ اقدام موثری در این زمینه برداشته نشده است.

وی گفت: در تفاهنامه اخیر وزارت کار درباره ساخت ۲۰۰ هزار مسکن برای کارگران, بازنشستگان و مستمری بگیران هیچ جزئیاتی اعم از شهری که قرار است مسکن در آن ساخته شود, اینکه به چه کسانی تعلق بگیرد و... مشخص نیست. به عبارتی شرایط واگذاری مسکن برای کارگران هیچ مشخص نشده است. در زمان علی ربیعی هم صحبت از " مسکن امید"بود که هیچ وقت عملیاتی نشد و در حد شعار باقی ماند.