خشت و آجر چه تفاوتی با هم دارند

خشت و آجر دو مورد از مصالح ساختمانی هستند که با وجود شباهت‌ بسیاری که با یکدیگر دارند، دارای تفاوت‌هایی اساسی نیز می‌باشند. خشت و اجر چه تفاوتی با هم دارند؟ ممکن است خشت را در خانه‌های روستایی و یا بناهایی قدیمی و تاریخی دیده باشید. مصالح ساختمانی که معمولا به شکل مربع یا مستطیل می‌باشد و قرار گرفتن در کنار هم یک سازه را به وجود آورده است.

آجر نیز شکل جدید‌تر و پیشرفته‌تر خشت می‌باشد که در ساخت بناهای بسیاری مشاهده می‌شود. در ادامه به معرفی آجر و خشت می‌پردازیم. سپس تفاوت خشت و آجر را از لحاظ طرز تهیه، استحکام، ساختمان سازی و میزان مصرف بررسی می‌کنیم. همچنین در مورد انواع آجر نما صحبت خواهیم کرد.

معرفی خشت

خشت یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی است. از گذشته‌های بسیار دور تا کنون از خشت برای ساخت خانه‌های روستایی استفاده می‌شود. هم اکنون نیز در بعضی مناطق بناهای خشتی با قدمت هزار ساله یافت می‌شود. ماده اصلی خشت، خاک رس است. برای تهیه خشت، خاک رس و آب را با یکدیگر ترکیب می‌کنند. گاهی اوقات برخی مواد دیگر چون کاه، خرده سنگ یا خاک رس معدنی نرم ‌‌شده و شکر سنگ نیز به خشت اضافه می‌شود.

با ترکیب مواد اولیه مورد نظر، گل درست کرده و آن‌ها را در قالب‌هایی می‌ریزند. این گل‌ها را محکم فشار می‌دهند تا کاملا به شکل قالب در بیایند. سپس آنها را در در برابر نور آفتاب قرار می‌دهند تا کاملا خشک شوند. این خشت‌ها به صورت بلوک‌هایی با اشکال و ابعاد مختلف تولید می‌شوند. به دلیل ساخت بسیار آسان این متریال ساختمانی، قیمت آن ز نظر اقتصادی کاملا مقرون به صرفه است.

ویژگی‌های خشت

معمولا خشت‌ها در ابعاد بزرگ ساخته می‌شوند؛ به همین دلیل دیوارهای خشتی ضخیم هستند. قطر بالای این دیوار کمک می‌کند که عایقی خوبی برای عبور گرما و سرما باشند.

البته توجه داشته باشید که خشت‌ها بیشتر برای مناطق گرم و خشک مناسب است. در مناطقی مانند شمال ایران، که میزان رطوبت هوا بالا است، خشت‌های معمولی مقاومت خوبی ندارند و سریع فرسوده می‌شوند. زیرا خشت رطوبت هوا را به خود جذب می‌کند. به همین علت در مناطق مرطوب، باید خشت‌ها را اندود و روکش کرد.

آجر

آجر یکی از پر مصرف‌ترین مصالح ساختمانی است. آجر انواع مختلفی دارند که مواد اولیه متفاوتی دارند. برای مثال برای ساخت آجر نسوز از خاک نسوز استفاده می‌شود. اما اغلب آجرها از خاک رس تهیه می‌شوند. در ساخت آجر نیز پس از ترکیب مواد اولیه و ساخت گل، آن را قالب‌گیری می‌کنند. اما تفاوت خشت و آجر در نحوه خشک کردن است. قالب‌های آجر در کوره‌های آجرپزی قرار داده می‌شوند و با دمای بالا پخته می‌شوند.

با به کارگیری قالب‌های مختلف، می‌توان آجرهایی با ابعاد متفاوت تهیه کرد. در گذشته، کاربرد آجر فقط به دیوار چینی و ساخت بنا محدود بود. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ساخت انواع آجرهای جدید با ظاهری شکیل‌تر و مقاومت بالاتر، کاربرد آن گسترش یافته است. در معماری جدید از آجر برای اجرای نمای داخلی، طراحی دکوراسیون خارجی ساختمان، ساخت کفپوش و ... استفاده می‌شود.

خشت و آجر چه تفاوتی دارند؟

حال که به بررسی مشخصات خشت و آجر به صورت جداگانه پرداختیم، می‌خواهیم به این سوال پاسخ بدهیم خشت و آجر چه تفاوتی د ارند؟ یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آجر و خشت که در بالا اشاره شد، در نحوه خشک کردن این دو است. خشت در مقابل آفتاب خشک می‌شود، اما آجر در کوره خشک می‌شود.

پخت آجر در کوره باعث محکم‌تر شدن آن می‌شود. هر چه آجر بیشتر بپزد، مقامت آن بیشتر می‌شود. اما خشت و آجر در استحکام و ساختمان‌سازی چه تفاوتی دارند؟

خشت و آجر از لحاظ استحکام چه تفاوتی با هم دارند؟

اصلی‌ترین تفاوت خشت و آجر از لحاظ استحکام و میزان مقاومت است. کاملا مسلم است که آجر به دلیل پخته شدن در در کوره، نسبت به خشت‌، استحکام بالاتری دارد. آجر در کوره‌های آجرپزی به مدت ‌زیادی در دمای بسیار بالا پخته می‌شوند؛ به همین دلیل، آجر توانایی تحمل بار و ظرفیت بیشتری را دارد.

خشت‌ها برای استفاده در مناطق گرم و خشک مناسب است. در مناطقی که هوایی سردی دارند، مناطقی با میزان رطوبت بالا و همچنین مناطق پربارش استفاه از خشت‌ مناسب نیست. زیرا رطوبت دایم باعث تخریب بافت‌های اساسی دیوار می‌شود.

اگر برای ساخت یک ساختمان از آجر استفاده شود، می‌توان با به کارگیری روش‌های اصولی و مهندسی شده برای ساخت دیوار و سازه، مقاومت ساختمان را در برابر زلزله افزایش داد. برای مثال زیرسازی مناسب، استفاده از شناژ در کرسی‌چینی و زیرسقف‌ها باعث افزایش مقاومت آجر در برابر زلزله می‌شود.

اما متاسفانه در رابطه با خشت باید گفت، در صورت استفاده از خشت، حتی اگر به صورت کاملا قائده‌مند عمل کنید، هیچ تضمینی برای اصالت و سلامتی فیزیکی ساختمان وجود نخواهد داشت. این ساختمان ممکن است با یک سیل و زمین‌لرزه خفیف آسیب ببیند. بنابراین از ساخت خانه‌های خشتی در مناطق زلزله خیز و مناطقی با رطوبت بالا خودداری کنید.

تفاوت خشت و آجر در ساختمان‌سازی

خشت و آجر و در کاربرد ساختمان‌سازی نیز با یکدیگر تفاوت دارند. خشت فقط برای ساخت ساختمان‌ها یک طبقه کاربرد دارد. از این مصالح به هیچ وجه نباید برای ساخت ساختمان بیشتر از یک طبقه استفاده کرد. از آجر نیز می‌توان برای ساخت بناهایی تا 4 طبقه استفاده کرد. همچنین انواع آجر نسوز نیز در صنعت ساختمان کاربرد دارد.

تفاوت دیگر خشت و آجر در میزان استفاده از آن‌ها برای ساختمان‌سازی است. در شهرها به هیچ وجه از خشت برای ساخت بنا استفاده نمی‌شود. البته در اغلب روستاهای کشورمان نیز استفاده از خشت بسیار محدود شده است. به طور کلی می‌توان گفت در دنیای امروز، خشت استفاده چندانی ندارند. فقط در برخی مناطق روستایی کم برخوردار که دسترسی به مصالح جدید، سخت است، از خشت استفاده می‌گردد.

تفاوت قیمت آجر و خشت

حال که در این مقاله بررسی کردیم که خشت و آجر چه تفاوتی با هم دارند، می‌توانیم به راحتی تشخیص دهیم، قیمت این دو چه تفاوتی دارد. همان گونه که ذکر شد برای خشک کردن آجر هیچ فرایند شیمیایی نیاز نمی‌باشد. این مصالح به راحتی با کمک نور خورشید خشک می‌شوند. اما آجر در کوره‌های مخصوص آجرپزی با دمای بالا پخت می‌شود تا مقاومت آن افزایش یابد. به همین دلیل قیمت آجر نسبت به خشت بالاتر است. اما این قیمت بالاتر نسبت به مقاومت بالاتر آجر کاملا منطقی و منصفانه است.

البته باید یادآور شد که اجر انواع بسیار مختلفی دارد. از جمله انواع آجر می‌توان به آجر فشاری، آجر لفتون، آجر نسوز و ... اشاره کرد. انواع مختلف آجر نیز قیمت متفاوتی دارند. شما می‌توانید در سایت ایران نیاز انواع مختلف آجر را مشاهده کنید، مشخصات انها را بررسی کنید و در صورت تمایل آجر مورد نظر خود را انتخاب و به صورت آنلاین خریداری نمایید.