چه کسانی با زدن ماسک به خشکی چشم مبتلا می‌شوند؟

درحالی‌که اقدامات محافظتی برای مقابله با گسترش کووید-۱۹ ضروری است، اما پدیده جدید افزایش موارد ابتلا به خشکی و ناراحتی چشم نیز در حال ظهور است. چه کسی در معرض این روند قرار دارد؟، چه کسی در معرض خطر است و آیا راه‌حلی وجود دارد؟

خشکی چشم مرتبط با ماسک

اصطلاح خشکی چشم مرتبط با ماسک (MADE) نخستین بار توسط چشم‌پزشکی در ماه ژوئن به دلیل افزایش گزارش این مورد در مطب وی توصیف شد. بعدازآن نیز گزارش‌های زیادی منتشر شد و تحقیق اخیر این موضوع را بیشتر بررسی کرد.

افراد مبتلابه بیماری خشکی چشم، علائم شدیدتر را گزارش می‌کنند و موردی مشکل‌ساز برای ده‌ها میلیون نفر در سراسر جهان است که قبلا نیز با این مسئله روبه‌رو بودند. البته افرادی که این مشکل را نداشتند نیز برای نخستین بار خستگی چشم و دید متغیر را به‌ویژه هنگام خواندن یا استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای مدت‌زمان طولانی اعلام کردند.

برای بررسی این مورد، درک غشای اشک، لایه مایعی که سطح چشم را می‌پوشاند، مفید است. این حجم ناچیز مایع، معادل یک‌دهم قطره آب، از ساختار و ترکیب بسیار پیچیده‌ای برخوردار است؛ سطح چشم را روان می‌کند و اجازه می‌دهد پلک صاف و راحت در هر بار پلک زدن عمل کند. اما عدم تعادل مداوم در غشای اشک منجر به بیماری خشکی چشم می‌شود. با خشکی چشم، احساس درد، خشکی و تحریک در چشم ظاهر می‌شود و ممکن است آب‌گرفته و قرمز به نظر برسند.

دلایل زیادی برای بیماری خشکی چشم وجود دارد، ازجمله مواردی که مربوط به شرایط بهداشتی چشم و سیستم بدنی، سن، جنسیت یا داروهاست. استفاده بیش‌ازحد از دستگاه‌های دیجیتالی، کیفیت پایین هوای داخل و آلودگی منجر به بروز علائم می‌شود. موقعیت‌هایی که سرعت تبخیر غشای اشک را افزایش می‌دهند شامل تهویه هوا یا دمنده‌های هوا در محل کار است که می‌توانند به‌سرعت و به‌طور قابل‌توجهی سطح چشم را خشک کنند و منجر به بروز علائم بارزتری شوند.

ماسک، جریان هوا و تبخیر

ماسک‌های صورت به‌طور قابل‌توجهی باعث کاهش انتشار هوا از دهان و بینی می‌شوند. بااین‌حال، هوای بازدم باید پراکنده شود. هنگامی‌که ماسک در برابر صورت قرار می‌گیرد مسیر احتمالی به سمت بالاست. این جریان هوا بر روی سطح چشم شرایطی ایجاد می‌کند که تبخیر غشای اشک را تسریع می‌کند، مانند نسیمی ثابت که بر روی پوست مرطوب می‌وزد.

افرادی که عینک می‌زنند به‌خوبی از این موضوع آگاه هستند که مه گرفتگی آزاردهنده‌ای اغلب هنگام تنفس زیر ماسک ایجاد می‌شود. هنگامی‌که ماسک‌ها به مدت طولانی استفاده شوند، این تبخیر مکرر ممکن است منجر به ایجاد سطوح خشکی در چشم شود.

اثرات مشابهی با فشار مداوم هوای مثبت (CPAP) که برای درمان آپنه خواب استفاده می‌شود نیز گزارش‌شده است. در صورت تداخل درحرکت طبیعی پلک‌ها، جلوگیری از پلک زدن کامل نیز خشکی چشم ایجاد می‌شود. چسباندن لبه بالایی ماسک برای پیشگیری بیشتر از کروناویروس موجب پلک زدن ناقص و پایداری کمتر در غشای اشک می‌شود.

کدام افراد ممکن است تحت تاثیر خشکی چشم قرار گیرند؟

علاوه بر افراد مبتلا به بیماری خشکی چشم، جمعیت عمومی استفاده‌کننده از ماسک نیز ممکن است به این مشکل دچار شوند ازجمله افراد مسن که به‌طور طبیعی اشک کمتری دارند.

نتایج یک بررسی گسترده نشان داد که استفاده از لنزهای تماسی به‌شرط اینکه افراد بهداشت را رعایت کنند، خطر ابتلا به کووید-۱۹ را افزایش نمی‌دهد. بااین‌حال، لنز تماسی می‌تواند غشای اشک را مختل کند و با هوای بازدم، باعث حساسیت بیشتر در خشکی چشم ناشی از ماسک شود.

استفاده طولانی‌مدت از ماسک‌های صورت در مکان‌های مطبوع نیز ممکن است باعث ایجاد این عارضه شود و استفاده از دستگاه‌های دیجیتال هنگام استفاده از ماسک روند رو به رشد طی همه‌گیری یافته است.

خطر دیگر خشکی چشم ناشی از ماسک این است که افراد برای تسکین موقتی، صورت و چشم‌های خود را مالش می‌دهند. انتقال ویروس کرونا از طریق دهان و بینی است اما به میزان کمتری از طریق چشم نیز امکان‌پذیر است. تماس دست نشسته با چشم احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.

چندین اقدام ساده می‌تواند به کاهش اثرات خشک شدن جریان هوا به سمت بالا از ماسک کمک کند. مانند هرگونه نگرانی جدید مرتبط با چشم، ابتدا با یک پزشک مراقبت از چشم مشورت کنید و سایر توصیه‌ها را نپذیرید.

اطمینان حاصل کنید که از ماسک به‌طور مناسب استفاده می‌کنید، به‌خصوص هنگام استفاده از عینک طبی و عینک آفتابی. ماسک را به‌طور مناسب تنظیم کنید تا لبه بالایی آن تداخل در پلک زدن ایجاد نکند، این تنظیم شدن ممکن است به هدایت جریان هوا به سمت پایین و جلوگیری از مه گرفتگی لنزها نیز کمک می‌کند و میزان خشکی چشم را کاهش دهد.

قطره‌های روان‌کننده ممکن است به راحتی به رفع این عارضه کمک کنند. پزشکان مراقبت از چشم می‌توانند بهترین نوع را با توجه به سابقه پزشکی و شرایط شما توصیه کنند.

هنگام استفاده از ماسک، زمان حضور خود در محیط‌های مطبوع و بادی را محدود کنید و از دستگاه‌های دیجیتال استفاده کنید.

آیا باید همچنان از ماسک استفاده کرد؟

ماسک، اقدامات اجتماعی و بهداشتی بخش مهمی از دفاع ما در برابر شیوع کووید-۱۹ محسوب می‌شوند.

خبر خوب این است که ما می‌دانیم چرا MADE رخ‌داده است و می‌توانیم آن را برطرف کنیم. هوشیاری و رعایت چند مرحله ساده می‌تواند به افزایش راحتی چشم کمک کند و با استفاده از ماسک بر همه‌گیری جهانی غلبه خواهیم کرد.

این مقاله توسط لیندون جونز از دانشگاه واترلو کانادا منتشرشده است.