تشخیص بیماری سل از طریق سرفه!

مجید مرجانی، همزمان با ۲۳ مهرماه روز ملی مبارزه با سلگفت: بشر از هزاران سال پیش با بیماری سل درگیر بوده است و هنوز هم در کل جهان و ایران یک معضل بهداشتی محسوب می شود و نباید از تشخیص، درمان و پیگیری بیماران مبتلا به این بیماری غافل شویم و به خاطر ترس از ابتلا به کرونا آنها را نادیده بگیریم.

این متخصص بیماریهای عفونی بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه بهترین راه پیشگیری از سل را در کودکان واکسیناسیون و در بزرگسالان شناسایی و درمان به موقع و کامل برشمرد و خاطرنشان کرد: این روزها شیوع بیماری کووید ۱۹ سبب ایجاد شرایط ویژه ای در جوامع شده و پیگیری و درمان سایر بیماری های عفونی و غیرعفونی را تحت الشعاع خود قرار داده و ممکن است افراد به خاطر ترس از ابتلا به کرونا از پیگیری و درمان بیماری های خود غافل شده و کمتر به آنها دقت کنند.

تمامی گروه های سنی به سل مبتلا می شوند/ دو گروه سنی در معرض خطر ابتلا به سل

دانشیار دانشگاه با بیان این مطلب که با توجه به انجام واکسیناسیون ب ث ژ از دهه ها قبل در کشور کمتر شاهد بروز سل اطفال هستیم خاطرنشان کرد: گرچه این بیماری می تواند در تمام رده های سنی بروز کند اما دو گروه سنی را بیشتر درگیر می کند که شامل سالمندان و رده سنی ۳۰-۱۵ سالگی هستند.

به گفته این متخصص عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، از گذشته های دور بیماری سل با فقر و سوء تغذیه همراه بوده وبیشتر افرادی که از نظر اقتصادی دارای وضعیت ضعیفی بودند را درگیر می کرده است. البته این موضوع یک اصل کلی نیست و سل بیماری واگیری است که هر قشری از جامعه را می تواند مبتلا کند اما در اقشار ضعیف جامعه شیوع بیشتری دارد.

علایم و نشانه های بیماری/سرفه مزمن بیش از سه هفته علامت مشکوک به سل

این دانشیار دانشگاه سرفه مزمن، کاهش وزن، خلط ، کاهش اشتها، تب و تعریق شبانه را از علایم بیماری سل برشمرد و یادآور شد با توجه به این که همه علایم همزمان در یک بیمار دیده نمی شود و ممکن است بیمار فقط یک یا دو علامت را داشته باشد افراد باید کاملا هوشیار باشند.

دکتر مجید مرجانی تاکید کرد: اصولا هر فردی که بیش از سه هفته دارای سرفه مزمن باشد که علت آن شناخته شده نیست باید مشکوک به سل تلقی شود و از انظر این بیماری مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد تا در صورت مبتلا بودن سریعا روند درمان وی آغاز شود.

میزان بروز سل در ایران

وی با اشاره به کاهش شیوع سل در طول دهه های اخیرگفت: امروزه در جهان حدود ۱۰ میلیون نفر سالانه مبتلا به سل می شوند. در سال ۱۳۵۷ آمار مبتلایان در کشور ما حدود ۱۳۵ در ۱۰۰ هزار نفر بود که با اقدامات صورت گرفته خوشبختانه این آمار به حدود یک دهم رسیده و میزان بروز سل در ایران امروزه حدود ۱۳ در ۱۰۰ هزار نفر است و این یک موفقیت چشمگیر است.

سل؛بیماری عفونی کشنده اما قابل پیشگیری و درمان

دکتر مجید مرجانی سل را یک بیماری عفونی قابل پیشگیری و دارای درمان ذکر کرد و افزود: از ۸۰ سال پیش درمان این بیماری شناخته شد و درصورت مراجعه به موقع بیمار و تشخیص زودهنگام و شروع درمان حدود ۹۵ درصد بیماران بهبودی کامل پیدا می کنند. اما درصورت عدم مراجعه به موقع، مصرف نامرتب داروها و رها کردن نیمه کاره درمان و درصد بهبودی بیمار کاهش می یابد.

این دانشیار دانشگاه با ذکر این مطلب که سل یک بیماری بالقوه کشنده است بر درمان به موقع و منظم و کامل مبتلایان تاکید کرد و افزود: درصورت عدم درمان به موقع و کامل یک سوم مبتلایان به این بیماری در طول یک سال و حدود نیمی از آنان در طول ۵ سال جان خود را از دست می دهند.

بهبودی کامل ۹۵ درصد مسلولان با درمان به موقع و موثر

به گفته وی گرچه سل یک بیماری کشنده می تواند باشد اما با توجه به وجود درمان های موثر برای آن می تواند بالای ۹۵ درصد بهبودی کامل داشته باشد بنابراین بسیار مهم است که بیمار با مشاهده علایم ذکر شده به موقع مراجعه کند تا پس از تشخیص درمان وی آغاز شود.

 دکتر مرجانی با اشاره به این که داروهای سل از سوی وزارت بهداشت به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار می گیرد افزود:

دوره درمان این بیماری طولانی و حدود شش ماه است و بیماران باید در طول این مدت داروها را بصورت مرتب و منظم مصرف کرده و درمان خود را کامل کنند.

تعویق درمان سل باعث پیشرفت بیماری به مراحل خطرناک می شود/درمان را به تعویق نیندازید

وی سل را جزو بیماری های ریوی مزمن دانست که می تواند فرد را مستعد ابتلا به کرونای شدیدتری کند و افزود: متاسفانه در حال حاضر بیماران دارای سرفه های مزمن و علایم مشکوک به سل از ترس کرونا مراجعه خود به مراکز درمانی را به تعویق می اندازند. این موضوع باعث پیشرفت بیماری آنها شده و زمانی مراجعه می کنند که دچار خلط خونی شده و بیماری به مرحله خطرناک رسیده است.

دکتر مجید مرجانی با تاکید بر این که بیماران نباید از نگرانی کرونا درمان خود را به تعویق بیندازند گفت: در حال حاضر در کل مراکز درمانی کشور مراقبت و درمان بیماران کرونایی و دیگر بیماران در بخش های مجزایی انجام می شود. بطور مثال در بیمارستان مسیح دانشوری، اورژانس و بخش سل و کرونا کاملا جداگانه ومجزا از هم قرار دارند.

وی در ادامه به افرادی که دچار سرفه های مزمن هستند یا تحت درمان سل قرار دارند توصیه کرد: بدون دغدغه و نگرانی از ابتلا به کرونا با رعایت پروتکل های بهداشتی به مراکز درمانی مراجعه کرده تا روند تشخیص و درمان خود را طی کنند. زیرا درصورت عدم مراجعه به موقع بیماری فرم شدیدتری پیدا کرده و شانس بهبودی ۹۵ درصدی در آنها کاهش می یابد.

راههای پیشگیری؛ واکسیناسیون سل، رعایت نکات بهداشتی و درمان مسلولان

وی واکسن ب ث ژ را از قدیمی ترین واکسن های موجود در کشور برشمرد که در بدو تولد به تمامی نوزادان تزریق می شود و باعث کاهش میزان بروز سل در نوزادان ، شیرخواران و کودکان شده است.

به گفته دکتر مرجانی با توجه به مطالعات تزریق واکسن در در بزرگسالی خیلی موثر نیست و رعایت نکات بهداشتی، شناسایی و درمان سریع و به موقع و کامل افراد مسلول بهترین راه پیشگیری از بیماری سل است.

این دانشیار دانشگاه خاطرنشان کرد: با توجه به این که هر فرد مسلول می تواند سالانه ۱۵ نفر را آلوده کند، برای اطفال واکسن بهترین راه پیشگیری است و برای بالغان رعایت نکات بهداشتی و شناسایی سریع افراد مسلول مسری و درمان آنها است.

راه های انتقال بیماری

دکتر مرجانی در خصوص راه های انتقال این بیماری عفونی گفت: با توجه به این که بیماری از فرد به فرد منتقل می شود ، درصورتی که بیمار از بیماری خود خبر نداشته باشد از طریق سرفه، نفس کشیدن و یا حتی حرف زدن می تواند میکروب را در هوا پخش کرده و باعث آلودگی و انتقال به سایر افراد شود.

دانشیار دانشگاه در خاتمه درمان سل را پیشگیری و جلوگیری از ابتلای سایر افراد برشمرد و خاطرنشان کرد: چنانچه بیماری فرد مسلول به موقع تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد، داروها را مرتب و به موقع مصرف کند در طی زمان کوتاهی حدود ۲ تا ۳ هفته بیماری وی از حالت مسری بودن خارج می شود. بنابراین درمان بیمار مبتلا به سل به نوعی پیشگیری و جلوگیری از ابتلای سایر افراد محسوب می شود.