عوارض روش‌های ناسالم برای لاغری

اگر واقعاً با مصرف یک دمنوش و استفاده از دستگاه‌های لاغری می‌شود به تناسب اندام رسید چرا در کشورهای پیشرفته ی دنیا آمار چاقی اینقدر بالاست؟ یعنی در امریکا دستگاه لاغری وجود ندارد؟ یا مردم امریکا و اروپا با دمنوش‌های گیاهی آشنایی ندارند و هنوز آنها را کشف نکرده‌اند؟ شاید اگر این جملات را به یک فرد آگاه در زمینه ی فیزیولوژی بدن انسان نشان دهید به شما بخندد. چگونه می‌شود چربی هایی را که سال‌ها زمان صرف انباشت آنها شده است به یکباره و بدون هیچ زحمتی نابود کرد؟ شک نکنید کسی که ۸ کیلوگرم وزن در یک ماه کم می‌کند حدود ۶ کیلوگرم آب و عضله از دست داده است که این کاهش وزن جزو روش‌های ناسالم لاغری (Weight loss) می‌باشد.

کاربرد اصلی این تبلیغات هدف قرار دادن جیب مخاطبان تنبل و بی‌اراده ایست که همیشه بدنبال راه‌های میانبر هستند و هرگز به آنچه می‌خواهند نمی‌رسند. لاغری باید وسیله‌ای باشد برای رساندن شما به سلامتی و آمادگی جسمانی نه عاملی برای از دست دادن آنها. بارها افرادی را دیده‌ام که پس از مدت کوتاهی ورزش کردن و رژیم گرفتن از مربی یا مشاور خود می‌خواهند یک چربی سوز قوی به آنها معرفی کند تا زودتر لاغر شوند. اما جالب است بدانید هیچ دارویی به نام داروی چربی سوز وجود ندارد و مکمل هایی هم که با عنوان چربی سوز فروخته می‌شوند هیچ کدام مورد تأیید مراجع معتبر دارویی نیستند.

به عنوان نمونه دو نوع مکمل غذایی که مصرف آنها به عنوان چربی سوز بسیار شایع است، مکمل‌های ال کارنیتین و کافئین هستند که به طور مختصر به تأثیر مصرف آنها در کاهش وزن می‌پردازیم.

مکمل‌های کافئین

کافئین یکی از مواد اصلی در بسیاری از چربی سوزهای تجاری است. تحقیقات نشان داده‌اند کافئین می‌تواند به حرکت چربی‌ها از بافت چربی به سمت جریان خون کمک کند و میزان سوخت و ساز پایه را افزایش دهد. اما تاکنون رابطه ی مصرف کافئین و کاهش وزن به طور واضح اثبات نشده است و به دو دلیل کافئین نمی‌تواند کمک زیادی به کاهش وزن کند. اول اینکه تحقیقات نشان داده‌اند میزان تأثیر کافئین در افراد چاق نسبت به افرادی که اضافه وزن ندارند بسیار کمتر است. دوم اینکه بدن به سرعت در برابر کافئین مقاوم می‌شود و بعد از چند روز مصرف کافئین تأثیر آن در افزایش حرارت مرکزی بدن و انتقال بافت چربی کاهش می‌یابد

کافئین ممکن است در کوتاه مدت انرژی و تمرکز شما را بهبود بخشد اما نمی‌توانید از کافئین به عنوان یک چربی سوز استفاده کنید و انتظار داشته باشید تنها با مصرف کافئین وزن شما کم شود. ضمن اینکه با افزایش سن میزان تأثیر کافئین در بدن پایین می‌آید. پس می‌توان نتیجه گرفت که مصرف بیش از حد این ماده به عنوان چربی سوزی از روش‌های ناسالم لاغری به شمار می‌آید.

مصرف ال کارنیتین یکی از روش‌های ناسالم لاغری

ال کارنیتین نقش اساسی در بدن دارد و باعث انتقال اسیدهای چرب به میتوکندری سلول جهت تولید انرژی می‌شود. اما ال کارنیتین به طور طبیعی توسط کبد و کلیه از دو آمینواسید الیزین و متیونین ساخته می‌شود و در حالت کلی ضرورتی به مصرف مکمل آن در برنامه ی غذایی نیست. البته در مورد مزایای مصرف مکمل ال کارنیتین در مبتلایان به سرطان، دیابت نوع دو و برخی موارد دیگر تحقیقاتی انجام شده است که حاکی از تأثیر مثبت آن در موارد مذکور است. اما هیچ تحقیقی ثابت نکرده است که اضافه کردن مکمل ال کارنیتین به برنامه ی غذایی منجر به چربی سوزی بیشتر می‌شود و در مبحث لاغری در دسته ی روش‌های ناسالم لاغری قرار می‌گیرد.

بررسی روش‌های ناسالم لاغری

برخی از داروهای چربی سوز هم وجود دارند که تولید‌کنندگان و تجویز‌کنندگان آنها ادعا می‌کنند با مصرف آنها در کوتاه‌ترین زمان ممکن، لاغر می‌شوید. این چربی سوزها یا حاوی مواد محرک مثل افدرین هستند یا مکانیزم‌های ناسالمی چون کاهش اشتها و کاهش جذب چربی دارند. افدرین نوعی ماده مخدر است که در ترکیب برخی چربی سوزها وجود دارد که یکی از روش‌های ناسالم لاغری محسوب می‌شود. مصرف این نوع چربی سوزها به سرعت وزن شما را کم می‌کند اما این کاهش وزن عوارضی را برای شما در پی خواهد داشت که می‌توانند از عوارض چاقی هم خطرناک تر باشند.

برخی از این عوارض عبارتند از:

افزایش فشار خون

سکته ی مغزی

اختلالات عضلانی

بی نظمی ضربان قلب

تشنج، کاهش هوشیاری

سرگیجه

لرزش

تهوع

استفراغ

اعتیاد بی‌خوابی

سردرد

اضطراب

داروهای کاهش اشتها

داروهای کاهش اشتها با تأثیر بر هورمون هایی که سیگنال‌های سیری و یا گرسنگی را به مغز ارسال می‌کنند از جمله لپتین و گریان، احساس سیری ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند کمتر غذا بخورید. اما مصرف این داروها به دو دلیل بی‌فایده و مضر است و در گروه روش‌های ناسالم لاغری قرار می‌گیرند:

نخست اینکه مصرف این داروها عوارضی از جمله افزایش فشار خون، سردرد شدید، بی‌حسی، اختلالات ادراری، تب، اختلالات خواب، عصبانیت، تضعیف سیستم ایمنی، تعریق، ضعف شدید، یبوست، گرفتگی شکم، خشکی دهان و اضطراب را در پی دارد.

دوم اینکه بلافاصله بعد از اتمام دوره ی مصرف این داروها، اشتهای شما به وضعیت قبلی باز می‌گردد و به احتمال زیاد هر میزان وزن کم کرده باشید دوباره بر می‌گردد و روز از نو روزی از نو.

داروهایی که مانع جذب چربی در روده‌ها می‌شوند، این داروها همان طور که از نامشان پیداست مانع جذب چربی‌های دریافت شده از مواد غذایی می‌شوند.

مشهورترین داروی ضد جذب چربی داروی زنیکال است که از سال ۱۹۹۹ عرضه شد.

زنیکال و داروهای مشابه آن علاوه بر اینکه عوارض ناخوشایندی چون آسیب‌های کبدی، نفخ شکم، بی‌اختیاری مدفوع، اسهال و ترشح چربی از مقعد را در پی دارند، از جذب ویتامین‌های محلول در چربی از جمله ویتامین‌های E، D، K و A هم جلوگیری می‌کند.

ضمن اینکه همچون سایر داروهای کاهش وزن نتایج حاصل از مصرف این داروها نیز محدود به دوران مصرف آنهاست و بعد از اتمام دوران مصرف به احتمال زیاد دوباره چاق می‌شوید.